Nükleere jet hızıyla kabul
Nükleer Düzenleme Kanunu, uyarılara rağmen Cumhur İttifakı vekillerinin oylarıyla komisyonlarda görülmemiş bir hızla kabul edildi. Teklif yasalaşırsa Rusya, çeşitli nükleer elementleri ülkesine taşıma hakkına da sahip olacak.
Hüseyin ŞİMŞEK
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile 2018’de kurulan ve geçen yıl Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) iptal kararı verdiği Nükleer Düzenleme Kurumu’nun kuruluşuna ilişkin kanun için TBMM alışılmadık bir hızla çalışıyor. Önceki gün art arda Çevre Komisyonu ve Sanayi Komisyonu’nda görüşülen; AKP ile MHP’li milletvekillerinin oylarıyla kabul edilen kanun teklifi, yarın TBMM Genel Kurulu’nda görüşülecek.
AYM’nin iptal kararının ardından 9 Mart’a kadar yasalaşması gereken düzenleme, muhalefet milletvekillerinin özellikle Akkuyu Nükleer Santralı’nın kurucu ve işletmeci ülkesi Rusya’ya yönelik uyarıları eşliğinde görüşüldü. Muhalefet milletvekilleri, Rusya’nın santralı ve santralda açığa çıkacak plütonyum ile benzeri kimyasal elementlerle isterse atom bombası bile yapabileceğini vurguladı. Bu uyarılara karşılık iktidar milletvekilleri ise “Uçağa binmek de riskli çünkü düşme tehlikesi var” savunmasını yaptı.
Rusya Nükleer Atom Kurumu Rosatom tarafından inşası süren ve bu kurumun sözleşme süresi boyunca 71 milyar dolar kazanacağı Akkuyu Nükleer Santralı’na yönelik uyarıların yapıldığı iki ayrı komisyon toplantısında, iktidar vekilleri kanun teklifinin enerji verimliliğini sağlamada önemli bir rol oynayacağını iddia etti. CHP’li Murat Bakan, özellikle Rusya’nın sebep olabileceği risklerin iyi değerlendirilmesi gerektiğini kaydetti: “Akkuyu, egemen bir devletin sınırları içinde olup da başka bir devlete ait olan ve o devlet tarafından işletilen ilk ve tek nükleer güç santralıdır. Milli olması gereken enerji kaynağınızı bir başka ülkeye her şeyiyle teslim ediyorsunuz. Bunun ne kadar önem verilmesi gereken bir şey olduğunu şu an Ukrayna ve Rusya Savaşı’nda da görüyoruz.”
29 MADDE İÇİN 29 ÖNERGE
Nükleer santralların büyük risklere yol açacağını kaydeden HDP’li Ali Kenanoğlu da teklifin geri çekilmesi gerektiğini söyledi. Kenanoğlu, teklifin 29 maddesine karşı TBMM Genel Kurulu’na 29 ayrı değişiklik önergesi sunacaklarını kaydetti. Teklif ardından kabul edilerek Genel Kurul’a sevk edildi.
***
Teklif ne getiriyor?
AKP’li milletvekilleri tarafından kaleme alınan 29 maddelik Nükleer Düzenleme Kanunu (NKD) ile Türkiye’nin egemenlik alanı dışında yürütülen bir faaliyet sırasında ortaya çıkan radyoaktif atıkların, ülke sınırları içine sokulmaması hüküm altına alınıyor. Nükleer Düzenleme Kurumu’na yasal altyapı da sağlayacak teklifle ayrıca, radyoaktif atıkların “geri alma niyeti olmaksızın” nihai olarak Türkiye’de depolanmasına da imkân tanınacak. Teklifin bu haliyle yasalaşması durumunda, “izin almak” koşuluyla radyoaktif maddelerin ihracatı, ithalatı, taşınması ve transit geçirilmesine imkân sağlanacak. Rusya, bu düzenleme kapsamında Akkuyu’dan istediği radyoaktif maddeleri kendi ülkesine taşıyabilecek. Nükleer amaçlı özel tasarlanmış madde, malzeme, ekipman, sistem, bileşen ve ilgili teknoloji ile nükleer çift kullanımlı maddenin ihracatı, NDK’nin belirlediği madde, malzeme, ekipman, sistem, bileşen veya ilgili teknolojinin ithalatı da serbest olacak.