Obama, 'ulusu' Trump’a karşı uyardı

ÖMÜR ŞAHİN KEYİF / WASHINGTON / omursahin@birgun.net

ABD Başkanı Barack Obama, görevden ayrılmadan önceki son Ulusa Sesleniş Konuşmasını gerçekleştirdi. Yedi yıldır Beyaz Saray’da olan Başkan’ın konuşmasının hem bir politik ‘miras’ olması hem de Paris ve San Bernardino saldırıları sonrası yükselen güvenlik endişelerini dindirmesi bekleniyordu.

Obama, daha önceki konuşmalarından farklı olarak, vaatlerinden çok bu güne kadar yaptıklarını vurguladığı ve siyasi bakış açısını detaylandırdığı konuşmasında; gelir adaletsizliği, sağlık ve eğitim politikalarını iyileştirilmesi, bilimsel gelişmeler ve iklim değişikliğinin yanı sıra dış politika ve IŞİD’le mücadele vurgusu yaptı. Barack Obama, ırkçı ve ayrımcı söylemleriyle dikkat çeken Cumhuriyetçi Başkan aday adayı Donald Trump’ı isim vermeden sert şekilde eleştirdi.

ABD halkına, ’Değişimden korkmayın’ mesajı verdi ve politik sürece daha yoğun katılmalarını istedi.

Gecede, CNN kamerasına ayak üstü “çok yakında” salınacaklar diyen John Kerry’i saymazsak, İran’ın alıkoyduğu açıklanan 10 ABD’li denizciden bahsedilmedi. Önceden harılanan konuşmaya İran’daki denizcilerle ilgili ekleme yapılmaması, Cumhuriyetçilerden çok eleştiri aldı.

Ekonomi liste başı

Başkan Obama da kısa tuttuğu ‘yapılacaklar’ listesinde ‘Eşit işe eşit ücret, ücretli izin, asgari ücretin artırılması’nı sıraladı. Gelir adaletsizliğine karşın çalışmayan ailelere yiyecek yardımı verilmesini öngören yasa nedeniyle pek çok ABD’linin muhalefet ettiği Obama, uygulamayı şu şekilde savundu: “Ekonomik krize yemek yardımı değil Wall Street’in umursamazlığı neden oldu.”

‘Dünya savaşı’ değil

Cumhuriyetçiler tarafından Beyaz Saray’ın topa tutulmasına neden olan Ortadoğu politikalarına ilişkin Obama’nın gündem maddesi ise IŞİD’di. ‘Bitirmeye kararlı’ olduklarını bir kez daha tekrar eden Obama, IŞİD’le mücadelenin 3. Dünya Savaşı gibi görülmesinin ise radikallerin ekmeğine yağ sürdüğünü söyledi. IŞİD’le mücadele konusunda ciddiyseniz, IŞİD’e karşı askeri güç kullanılmasına destek olun diyerek Kongre’ye seslendi.

Dış politikamız IŞİD ve El Kaide tehditine odaklanmalı, fakat bununla kalamayız, diye ekledi. Var olan istikrarsızlığın dünyanın pek çok yerinde süreceğini belirterek, bu bölgelerin yeni terörist ağlar için cennet olabileceğini ifade etti ve isim vermeden Trump Başta olmak üzere Cumhuriyetçi aday adaylarının söylemlerini eleştirdi: “Dünya bize bu sorunları çözmemiz için kafa çevirecek. Bizim yanıtımız sert konuşmalardan ya da sivillere halı bombardımanı çağrılarından fazlası olmalı.” Geleceği düşünürken, dünyanın polisi olmadan nasıl liderlik edebiliriz, sorusuna yanıt verilmesi gerektiğini ifade etti Obama.

Soğuk Savaş bitti

Vietnam ve Irak’tan dersler çıkarılması gerektiğini de belirtti ve “Krize giren her ülkenin yükünü sırtlanıp orayı yeniden yapılandırmaya çalışamayız. Bu liderlik değil bataklık reçetesi” dedi.

Suriye’deki çatışmalara bu şekilde yaklaştıklarını belirten ABD Başkanı, yerel güçlerle ortaklık kurularak toplumlara yardım edildiğini, uzun süreli barışın izinin sürüldüğünü ileri sürdü. Barack Obama, İran nükleer anlaşmasını ve Küba’yla yakınlaşmayı da bu çerçevede değerlendirdi. “Yarımküredeki güvenilirliğimizi ve liderliğimizi konsolide etmek mi istiyorsunuz? Soğuk Savaş’ın bittiğini görün. Ambargo’yu kaldırın” dedi.

Gitmo’yu kapatmak için çalışacağım

Guantanamo hapishanesinin kapatılması için verdiği sözle ilgili, çalışmayı sürdüreceğini belirten Obama, Gitmo için “pahalı, gereksiz ve sadece düşmanlarımızın destekçi toplaması için broşür görevi görüyor” dedi.

Küçük düşeriz

Trump’ın adını vermeden çok konuşulan göçmen ve Müslüman karşıtı ırkçı söylemlerine de bu argüman üzerinden yanıt verdi Obama. “Irkı ve dini nedeniyle insanları hedef alan politikaları reddetmeliyiz” dedi ve bu isteğin motivasyonunun Cumhuriyetçilerin sıklıkla saldırdığı ‘politik doğruculuk’ olmadığının altını çizdi: “Politikacılar Müslümanları aşağıladığında, bir cami tahrip edildiğinde ya da bir çocuğa zorbalık yapıldığında bu bizi daha güvende yapmaz, bizi dünyanın gözünde küçük düşürür.”

Bilimle ters düşen yalnız kalır

Konuşmasında bilimsel ve teknolojik ilerlemenin yanı sıra iklim değişikliğiyle mücadeleye de geniş yer veren Obama, Cumhuriyetçilerin umursamadığı iklim değişikliği konusunda “bilimle ters düşecek varsa, buyursun. Epey yalnız kalır” dedi.

Obama, kanser tedavisine ilişkin gelişmeler üzerinde Başkan Yardımcısı Joe Biden’ın Ulusal Sağlık Enstitüsüyle birlikte çalıştığını ifade etti, bu görevin başarıya ulaşacağını söyledi. Geçen Mayıs’ta oğlunu kanserden kaybeden Biden, konuşma öncesi CNN’e verdiği son röportajda, oğlunun hastalığı döneminde Obama’nın kendisine maddi destekte bulunmayı teklif ettiğini açıklamıştı.

Ayağa kalkın, dedi

Paranın politika üzerindeki etkisini azaltmalıyız, diyen Obama, ABD halkına oy verme ve siyasete katılma çağrısı yaptı: “Neye inanıyorsanız inanın, neyi seçerseniz seçin, kolektif geleceğimiz sizin yurttaşlık görevlerinizi yerine getirme isteğinize bağlı. Oy vermenize. Ses çıkarmanıza. Diğerlerini, özellikle zayıf olanları savunmanıza. Toplumsal hayatta aktif olarak kalmanıza…”

Daha iyi bir siyaset için başkanın değişmesinin bile yeterli olmadığını, sistemin değişmesi gerektiğini vurgulayan Obama, Beyaz Saray’daki birkaç pişmanlığından birinin partiler arasındaki garez ve şüpheciliğin iyiye gideceğine kötüye gitmesi olduğunu söyledi.