Öğrencisiz bölümlere YÖK seyirci kalıyor

Öğrencisi olmayan bölümler bu yıl da Sayıştay raporlarına yansıdı. Geçen yıl birçok üniversitenin Sayıştay raporuna giren ‘hayalet bölümler’ bu kez Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) raporunda kendine yer buldu. Sayıştay raporunda bu konuyla ilgili işlem yapması gereken kurumun YÖK olduğu belirtildi. Fakat YÖK’ün bu konuda bir çalışma yapmadığı ifade edildi.

YÖK’ün sorumlulukları raporda şu şekilde hatırlatıldı: “Üniversite içinde fakülte, enstitü ve yüksekokul açılması, birleştirilmesi veya kapatılması ile ilgili olarak doğrudan veya üniversitelerden gelecek önerilere dayalı kararlar almak ve gereği için Milli Eğitim Bakanlığına sunmak, YÖK’ün görevleri arasında sayılmıştır. Yükseköğretim kurumları içinde bölüm, anabilim ve ana sanat dalları ile uygulama ve araştırma merkezi açılması, birleştirilmesi veya kapatılması; konservatuvar, meslek yüksekokulu veya destek, hazırlık okul veya birimleri kurulması ile ilgili olarak doğrudan veya üniversitelerden gelecek öneriler üzerine karar vermek YÖK’ün görevidir.”

Sayıştay raporunda konuyla ilgili ayrıca şunlar dendi: “Üniversiteler içinde fakülte, enstitü ve yüksekokul açılması, birleştirilmesi veya kapatılması görev ve yetkisi bir üst kurul olarak YÖK’e aittir. Ancak uygulamada birçok üniversite, öğrencisi bulunmayan fakülte ve bölümleri YÖK’e bildirmesine rağmen YÖK tarafından herhangi bir işlem yapılmamaktadır. Öğrencisi bulunmayan fakülte, yüksekokul veya bölümlerle ilgili kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun kullanılmasından YÖK sorumludur.”

Sonuç metninde ise Sayıştay şu uyarıları yaptı: “Fakülte ve yüksekokullar ile hali hazırda öğrencisi bulunmayan ancak öğretim üyesi ve idari personel istihdam edilen bölümlerle ilgili YÖK’ün gereken işlemleri öncelikle yapması uygun olacaktır.”

LOJMANLAR BOŞ KALIYOR

Sayıştay raporunda YÖK’ün lojmanlarda etkili kullanmadığını ifade edildi. Raporda bir lojmanın iki yıldır ofis olarak kayıtlara geçirildiği ve fiilen kullanılmadığı aktarıldı. Ayrıca bazı lojmanların da boş bırakıldığı belirtildi. Raporda lojmanlara ait 27 bin 899 lira su borcunun ve bunun sorumlularının tespitinin yapılmadığı da aktarıldı.

'BİLİMSEL' PROJELERDE USÜLSÜZLÜK

Raporda bilimsel araştırma projelerinin seçiminde “ulusal bilim ve teknoloji politikalarına, ülkenin kalkınma planı hedeflerine, Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu kararlarına veya yükseköğretim kurumu yönetim kurulunun belirlediği bilim politikalarına uygun konulara öncelik verilmesi gerektiği” hatırlatıldı. Ancak bu projelerin büyük bir çoğunluğunun lisansüstü tez araştırma projeleri olduğu aktarıldı. Raporda Sakarya Üniversitesi üzerinden örnek verilerek şunlar dendi: “Lisansüstü tez araştırma projeleri kapsamında yoğun bir şekilde hizmet alımı yapılmaktadır. Bu hizmet alımlarının genelde özel sektördeki şirketlere yaptırılan çok sayıda anket çalışmaları ve bunların değerlendirilmesinden oluştuğu tespit edilmiştir. Ayrıca mevzuata aykırı olarak lisans tezleri de proje olarak desteklenmiştir.”

CEVAP YOK

YÖK ayrıca raporda yer alan uyarılarla ilgili Sayıştay’a hiçbir cevap vermedi. Sayıştay’ın uyarısının ardından 30 gün içerisinde cevap vermesi gereken YÖK, bu süre içerisinde herhangi bir beyanda bulunmadı.

26.09.2019 Tarihli Birgün Gazetesinde Yayınlanan Haberle İlgili Olarak Açıklama

26.09.2019 tarihli Birgün Gazetesinde yayınlanan “Öğrencisiz Bölümlere YÖK Seyirci Kalıyor” başlıklı haberde yer alan ifadelere istinaden kamuoyunu bilgilendirme zorunluluğu hasıl olmuştur. Özetle;

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu uyarınca üniversiteler bünyesinde akademik birim açma ile kapatma başvuruları üniversitelerin teklifi üzerine teknik altyapı ve öğretim elemanı kapasiteleri dikkate alınarak Kurulumuz tarafından değerlendirilmektedir. Bu doğrultuda; 2018 yılında, çeşitli tarihlerde alınan Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararları ile üniversiteler bünyesinde yeterli sayıda öğretim elemanı ve öğrencisi bulunmayan bölümlerin kapatılmasına karar verilmiştir.

Diğer taraftan ülke ihtiyaçları doğrultusunda açılmış bazı bölümlere öğrenci verilmemesi YÖK’ün öğrenci verilmesi için aradığı kriterleri belirlemesine rağmen ilgili bölümlere üniversitelerce ilgili uzmanlık alanından öğretim elemanı ataması yapılmamış olmasından kaynaklanmaktadır. Bilindiği üzere atama kriterleri ve şartları üniversitelerce belirlenmektedir. YÖK olarak uzmanlık alanları ile örtüşmeyen programlara öğrenci verilmesi maddi olmasa bile asıl büyük kamu zararını doğurmaktadır.

2547 sayılı Kanunun 58 inci maddesi (b) fıkrası gereğince, yükseköğretim kurumlarında yürütülen bilimsel araştırma proje tekliflerinin değerlendirilmesi, kabulü, desteklenmesi, bunlara ilişkin hizmetlerin yürütülmesi, izlenmesi, sonuçlarının değerlendirilmesi, kamuoyuna duyurulması ve diğer hususlar “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma Projeleri Hakkında Yönetmelik” hükümleri çerçevesinde üniversiteler tarafından yürütülmektedir. Bu hususta sorumluluk Üniversite yönetimlerinde olmakla birlikte Sayıştay’ın bu tespiti Kurulumuzca değerlendirilmiş, kamu yararı dikkate alınmış ve üniversitelerde bilimsel araştırma projelerinin kabulünden sonuçlanmasına kadar proje performans çıktısı takibi dâhil, bütün süreçlerin ilgili paydaşlarla birlikte merkezi bir şekilde belirlenmesi için yasal düzenleme yapılması için girişim başlatılmıştır.

Habere konu olan 2018 yılı bulgularına istinaden ilgili Kuruma, haberde yer alan bilginin aksine, 23.05.2019 tarihli yazımız ile cevap verilmiştir.

Kamuoyunun bilgisine arz olunur.