Ölüm fermanını derhal geri çek

İlayda KAYA

Son dönemlerde sokakta yaşayan köpeklere yönelik tartışmalar devam ederken AKP iktidarının ve yandaşlarının ‘çözüm önerileri’ bir kez daha infial yarattı. AKP’nin sokak hayvanlarına ilişkin Meclis’e sunmaya hazırlandığı yasa teklifinde ‘köpeklerin katledilmesi’ öngörülüyor. Hayvan hakları savunucuları, AKP’nin teklifine tepkili. Savunucular, “Uyutmak’ denilerek durum masumlaştırılmaya çalışılıyor. 20 yıldır görevini yapmayan belediyelerin ihmalinin faturası sokaktaki canlara kesiliyor” dedi.

Türkiye’de ‘sokak hayvanları’ ve ‘hayvan hakları’ sorunu gündemden düşmeyen başlıklardan bir tanesi. Yaklaşık 10 milyon sokak hayvanının yaşadığı ülkede iktidar ve yandaşlarının hayvanlar üzerinde yarattığı her tartışma şiddeti artırıyor. Son olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sokak hayvanlarının toplatılmasına ilişkin yaptığı açıklamalar, yeni bir yasal düzenlemenin zeminini hazırladı. AKP’li kurmaylar, sokak hayvanlarına yönelik bir kanun teklifi sundu. Meclise geleceği iddia edilen teklifte sahipsiz köpeklerin uyutulmasına ilişkin düzenlemenin olacağı kaydedildi. Sokak hayvanlarıyla ilgili kamuoyundan çok yoğun talep geldiğini, kısırlaştırma, barınak gibi yöntemlerin çözüm olmadığını savunan AKP’lilerin, prosedüre ilişkin "İğne kullanılan bir yöntem olacak" dediği ileri sürüldü. AKP Sözcüsü Ömer Çelik de dün konuya ilişkin “Bu adı üstünde taslak. Toplumda zıt talepler var. Henüz üzerinde çalışılıyor” dedi. Sokak hayvanlarıyla ilgili teklifin Meclis kapanmadan, en geç 2 hafta içinde gündeme getirilmesi bekleniyor. Hayvan hakları savunucuları ise hayvanların hedef haline getirilmesine tepki gösterdi.

TEPKİ YAĞDI

Tarım ve Orman Bakanlığı Yerel Hayvan Koruma Görevlisi ve Sokaktaki Patili Canları Yaşatma Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Alper Karmış BirGün’e yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Devlet, sistematik olarak farklı tarihlerde köpekleri öldürme yöntemine gitmiş ancak hiçbirinde başarı elde edemedi. En yakın tarihli olarak 30 sene önce belediyelerin bir kısmı zehirli etle bir kısmı da silahla öldürüyordu. Çözüm olmadığı anlaşıldı. Zaten bu olaylardan sonra 2002’de AKP tarafından mevcut yasa çıkarıldı. Sonra da güncellendi. Fakat bu güncelleme yapılırken meclise gittik ve milletvekillerine sunum yaptık. Öldürmenin doğru olmadığını anlattık. Şu anki şartlarda yapılabilecek en insani çözüm, kısırlaştırmadır. Biz mecliste kısırlaştırma seferberliğinin başlatılması gerektiğini, sahipli sahipsiz tüm köpeklerin kısırlaştırılması gerektiğini, cins köpek üretiminin durması gerektiğini, elindeki köpeklerden işine ‘yaramayanları’ ilçelere ve illere atan köylülere ve çobanlara müdahale edilmesi gerektiğini anlattık. Köy, mahalle, şehir demeden her yer kontrol altına alınmalı, cins hayvan üretimi mümkünse sonsuza kadar durmalı -çünkü istemeyen bir kitle de var-. Bunlar yapılmadan başarılı olunamaz.”

‘UYUTMAK’ DENİYOR

“Uyutmak” denilerek durumun masumlaştırılmaya çalışıldığını söyleyen Karmış, şöyle devam etti: “Kamuoyuna bir baskı yapılıyor. Halk uyutma kelimesini çoğu zaman tanımıyor. Bu kelimenin karşılığının öldürmek olduğunu sonradan anlıyorlar. Biz durumu anlatmaya çalışıyoruz. Barınaklara alınacakmış ve sahiplendirilmeyenler öldürülecekmiş diyoruz. Fakat bu aklı devlet erkanına sokanlar, bizim halkımızın çoğunun cins olmayan köpekleri sahiplenmeyeceğini bildiği için bu teklifte bulunuyor. Nasıl olsa bu köpekleri kimse almaz ondan sonra biz de öldürürüz diye düşünüyorlar. Biz bunu kabul etmiyoruz. Öldürme kararının bizim kadar dünya basınında da tepkiyle karşılanacağını düşünüyoruz.”

∗∗∗

KISIRLAŞTIRMA ÇAĞRISI 

Alper Karmış, sokak hayvanlarına yönelik yapılması gerekenleri ise şöyle sıraladı:

• Kısırlaştırma seferberliği başlamalı, her türlü üretim ve satış durdurulmalı.

• Sahipli sahipsiz tüm hayvanlar kısırlaştırılmalı.

• Belediyeler ceza kapsamına alınmalı.

• Köylere ve çobanlara müdahale edilmeli, bütün hayvanlar kayıt altına alınmalı.

• Agresyonlu hayvanlar STK’ler ve hayvanseverlerle rehabilitasyon sürecine alınmalı.

• Belediye barınaklarını kontrol etmekle yükümlü olan kurumlar denetlenmeli.

• Hayvanları besleyenler ile korkanlar eğitim için bir araya getirilmeli.

∗∗∗

VEKİLLER GÖREVİNİ YAPSIN

Yaşam İçin Yasa İnisiyatifi de hak savunucusu milletvekillerini göreve çağırdı. İnisiyatif tarafından yapılan açıklamada özetle şunlar denildi: “20 yıldır görevlerini yapmayan, denetlenmeyen belediyelerin ihmalinin faturası sokakta yaşayan köpeklere kesilmek istenmektedir. ‘Uyutma’ kılıfı altında tür kırımına maruz bırakılmasına karşı hem TBMM içinde hem de dışında güçlü bir muhalefet sergilemeye çağırıyoruz.”

TBMM Başkanvekili Gülizar Biçer Karaca, TBMM’nin hayvan hakları için kurulan araştırma komisyonu raporunu örnek göstererek, “TBMM raflarında duran bu araştırma komisyonu raporundaki önerilerini hayata geçirin” diye konuştu.

∗∗∗

ENJEKSİYONLA ÖLDÜRÜLECEK

Erdoğan’ın 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nun revize edilmesi için talimatının ardından Meclis’te görüşülmesi beklenen 5199 sayılı Kanun’unda 6. maddenin değiştirilmesi söz konusu. Hazırlanan teklifin taslak detaylarında şu bilgiler yer alıyor:

• Her belediye, barınaklarındaki kapasite kadar köpeğin fotoğraflarını çekerek internet sitesinde sahiplendirme ilanı yayınlayacak.

• Köpeğin sahiplenilmesi için 30 gün beklenecek.

• 30 gün sonunda sahiplenilmeyen köpekler enjeksiyon ile uyutulacak.

• Uyutulan köpeklerden boşalan barınaklara sokaktan toplanan yeni köpekler gelecek ve süreç aynı şekilde işletilecek.

∗∗∗

BARINAKLAR BAKIYOR

Dünyanın birçok ülkesinde ise binlerce hayvan terk ediliyor ancak sokaklarda sahipsiz hayvanlara rastlanmıyor. Çünkü barınakların kapasitesi ve koşulları iyi, sahipsiz hayvanlar anında tespit ediliyor, kısırlaştırma ve çip zorunlu tutuluyor. Birçok ülkede ise ‘uyutma’ uygulaması yok. Bazı ülkelerdeki süreç şöyle:

İspanya: Sokakta bulunan hayvanlar önce karantinaya alınıyor, sonra da aşılanıp kısırlaştırılıyor. Yasa gereği evcil hayvanlara çip takılması ve profesyonellerce çiftleştirilmeyen hayvanların kısırlaştırılması zorunlu.

Almanya: Hiçbir hayvan, ağır hastalığı olmadığı sürece uyutulmuyor. Barınaklarda sorunlu hayvanlar için de terapi merkezleri bulunabiliyor.

İtalya: Hayvanların sahipsiz kalmaması, kötü muamele görmemesi, kısırlaştırılması, yeniden sahiplendirilene kadar barınaklarda bakılması, hayvanların deneysel testlerde kullanılması yasak. Sahiplendirilemeyen hayvanlar barınaklarda kalıyor.

Belçika: Köpeklere çip takılması zorunlu. Cezai yaptırımlar uygulanıyor. Çip sayesinde polisler köpekleri bulundukları bölgedeki barınağa götürüyor. Barınakta köpeklerin sahipleri 15 gün boyunca aranıyor. 16’ncı gün ise köpekler, sahiplendirilecek hayvan kategorisine alınıyor. Hayvanların uyutulması yalnızca tıbbi nedenlerle mümkün oluyor.