Altı partinin Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem hakkındaki anayasa değişikliği çalışmasına iktidar tepki gösterirken HDP, ‘olumlu ama yetersiz’ buldu. CHP’li Erkek ise önceliklerinin sistem değişikliği olduğunu vurguladı.

Öncelik bu ucube sistemi değiştirmek
6 muhalefet partisi lideri pazartesi günü anayasa taslağını kamuoyuna tanıttı. (Fotoğraf: Depo Photos)

Hüseyin ŞİMŞEK

CHP, İyi Parti, Saadet Partisi, DP, Gelecek Partisi ve DEVA’dan oluşan Altılı Masa’nın önceki gün açıkladığı Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem hakkındaki anayasa değişikliği çalışmasının Meclis’teki yansımaları her parti için farklı oldu. Konuyla ilgili kulislerde değerlendirmelerde bulunan milletvekillerinin bir kısmı teklifi yetersiz ama olumlu bulurken bir kısma ise ‘gereksiz’ olarak değerlendirdi.

Altılı Masa’nın anayasa değişikliği çalışmasını değerlendiren HDP’li milletvekilleri ve parti yöneticileri, düzenlemede ‘önemli ve gerekli’ hükümler bulunduğunu kaydetti. HDP’li isimler, özellikle parti kapatmanın zorlaşması ve dokunulmazlıklar konusundaki çalışmanın değerli olduğunu vurguladı. Yasama dokunulmazlığına ek olarak yasama sorumsuzluğu kavramının da getirilecek olması, olumlu bulunan hususlar arasında yer aldı. Dokunulmazlığın kaldırılmasında ve parti kapatma konularında, ‘Yasama sorumsuzluğu kapsamında kullanılan oylar, sözler ve düşünce açıklamaları, odak olmanın tespitinde gözetilemez’ hükmü, olumlu gelişmelere örnek olarak gösterildi. Mevcut sistemin tamiratı olarak görülen anayasa çalışmasının geliştirilmesi gerektiği, parlamenter sistemin siyasi tıkanmalara neden olabileceği ve bu konunun mutlaka ele alınması gerektiği de ifade edildi.

BEKLENTİ YOK

HDP cephesi çalışmaya olumlu yaklaşırken Cumhur İttifakı üyeleri AKP ve MHP ise tepkili. AKP’li isimler, düzenlemeyi ‘Hiçbir koşulda gerçekleşmeyecek hayaller’ olarak nitelendirdi. Konuyla ilgili düşüncelerini açıklayan AKP Milletvekilleri, ‘Aylardır çalışıyorlar ama ilk açıkladıkları GPS çalışmasının aynısını yeniden açıkladılar’ değerlendirmesini yaptı. AKP’li isimler ayrıca mevcut sistemin değiştirilmesini gerektirecek bir durumun ortaya çıkmadığını, vatandaşların daha birkaç sene önce bu sistem için oy kullandığını ve toplumda böyle bir beklenti olmadığını öne sürdü.

Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem çalışmasını CHP adına yürüten Hukuk Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, çalışmanın çok sayıda çevreden olumlu tepki aldığını, en çok beğenen kesimin ise akademi dünyası olduğunu ifade etti. Erkek, yapıcı eleştiriler konusunda ise ileriki dönemlerde çalışma yapılabileceğini bildirdi.

GPS’ye yönelik anayasa değişikliği çalışmasını açıklamalarının ardından birçok mesaj aldığını bildiren Erkek, “Akademi dünyasından özel olarak görüşlerini paylaşan çok sayıda insan oldu. Bu görüşlerin tamamı olumlu görüşlerdi. Türkiye’nin gerçek anlamda bir sistem değişikliğine ihtiyacı var ve önerilerimiz de bu kapsamda çok önemli bulundu. Türkiye ilk defa altı partinin bir arada çalıştığı bir deneyim yaşıyor. Bu sürecin kolay olmadığı ve çok sayıda dengenin gözetildiği bir gerçek. Mevcut çalışmamız, olabilecek en ileri çalışmadır ve böyle de karşılanmıştır” dedi.

GÜVEN ÖNEMLİ

Çalışmanın yetersiz bulunduğuna yönelik eleştirilerin varlığına da işaret eden Erkek, “Türkiye’nin öncelikli ihtiyacı hükümet sistemi değişikliğidir. Güven veren bir sistem inşa edildikten sonra, sağlıklı demokratik zemin oluşturulduktan sonra toplumsal uzlaşı ile yepyeni bir anayasa yapılabilir ama öncelik, güven veren bir sistemi ve adaleti tesis etmektir. Bu nedenle önceki günkü çalışmamızda daha çok bu hususlar yer aldı” diye konuştu.

İktidar cephesinden gelen eleştirileri de anımsatan Erkek, “Karşı taraf zaten tek adam sistemini savunuyor. O nedenle bu sistemi savunanların eleştirilerini çok da dikkate almamak gerekiyor. Şunu karıştırıyorlar, hükümet istikrarı ayrı şey siyasi istikrar ayrı şeydir. Bugün hükümet istikrarı olabilir ama derin siyasi kriz var. Bu nedenle istikrarsızlığa ve eskiye özlem olarak adlandırılan bu eleştirileri yersiz buluyoruz” ifadelerini kullandı.