Batı, Ukrayna savaşı ile meşgulken Ortadoğu’da hareketli günler yaşanıyor. Çin’in arabuluculuğuyla İran ve Suudi Arabistan 7 yıl aradan sonra yeni bir diplomatik adım attı. Tunus ise Suriye’ye büyükelçi atayacak.

Ortadoğu’da hareketli günler
Suudi Arabistan ile İran, Çin’in arabuluculuğu ile 7 yıl sonra diplomatik ilişkilere başladı. (Fotoğraf: AA)

DIŞ HABERLER SERVİSİ

Dünyanın gözü Ukrayna Rusya savaşına odaklanmışken Ortadoğu’da Suriye iç savaşının ardından oluşan bloklar tekrardan şekillenmeye başladı. Bir taraftan Suriye, yıllardır diyalog kurmadığı Suudi Arabistan, Türkiye, Umman ve Tunus gibi ülkelerle tekrardan diplomatik ilişkilere başlarken diğer taraftan Çin’in arabuluculuğu ile Suudi Arabistan ve İran’ın 7 yıl aradan sonra diplomatik ilişkileri yeniden başlatması büyük ses getirdi.


Wall Street Journal (WSJ) gazetesinde yayınlanan bir makalede, İran ile Suudi Arabistan'ın ilişkileri yeniden tesis etmesinin Çin'in "yeni diplomasi modeli"nin başarılı olduğunu, ancak ABD için de "potansiyel faydalar" taşıdığı belirtildi. Makaleye göre ABD, bölge çapında tartışmasız askeri güç, yardım sağlayıcı ve siyasi nüfuz olmaya devam ederken, Çin, yatırım ve altyapı inşasında hızla genişleyen rolüyle Ortadoğu'nun en büyük ticaret ortağı haline geldi.

Ayrıca makalede, "Suudi Arabistan-İran anlaşması tamamı Çin'in avantajına olmamakla birlikte ABD için potansiyel faydalar taşıyor. Daha istikrarlı bir Orta Doğu, Yemen gibi yerlerdeki bölgesel çatışmaları hafifletmeye yardımcı olabilir ve Washington'ın, Pekin'i ve bölgedeki Tayvan, Filipinler ve diğerlerine karşı kaslarını esnetmesini caydırmak için daha fazla askeri ateş gücünü Asya ve Pasifik'e yönlendirmesine izin verebilir" ifadeleri yer aldı.

SUUDİLER PAY BİÇTİ

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan ise İran’la yapılan anlaşma için kendilerine pay biçti. İran ile ilişkilerin yeniden başlatılması ve büyükelçiliklerin karşılıklı olarak açılması konusunda Twitter hesabından paylaşımda bulunan Bin Ferhan, “İran ile Suudi Arabistan arasındaki diplomatik ilişkilerin yeniden başlaması, siyasi çözüm ve diyaloğu üstün tutan vizyonumuz ve bu vizyonu bölgede sürdürülebilir hale getirme isteğinden kaynaklanıyor" ifadesini kullandı. Bin Ferhan, bölge ülkelerinin, "tek bir kaderi ve ortak paydaları" olduğunu da sözlerine ekledi.

BÜYÜKELÇİ AÇIKLAMASI

Ortadoğu’nun en kritik bölgelerinden Suriye’de ise diplomatik hareketlilik oldukça dikkat çekici. Şam yönetimi yıllardır adeta kanlı bıçaklı olduğu devletler ile tekrardan masaya oturmaya başladı. Özellikle AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, kimilerine göre seçim kaygısı kimilerine göre ise Ortadoğu’da şekillenen yeni Türkiye politikaları nedeniyle Şam yönetimi ile başlattığı normalleşme görüşmeleri İran ve Rusya’nın desteğiyle sürerken, Tunus da Suriye’ye büyükelçi atamak istediklerini duyurdu.

Tunus Cumhurbaşkanlığı Ofisi tarafından önceki gece Facebook'ta yayınlanan bir videoda, Said bir toplantı sırasında Dışişleri Bakanı Nebil Ammar'a “Bu konuda (Suriye'ye büyükelçi atama) bir karar alınması gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Said videoda, “Hiçbir şey Şam'da bir Tunus büyükelçisinin ve Tunus'ta bir Suriye büyükelçisinin bulunmamasını haklı çıkaramaz. Suriye'deki rejim sorunu yalnızca Suriyelileri ilgilendirir” diyor ve başkalarının işlerine ve "seçimlerine" herhangi bir müdahaleyi reddettiğini belirtti.

Tunus da Suriye iç savaşının ardından Devlet Başkanı Beşar Esad ile diplomatik ilişkileri kesen ülkeler arasında yer alıyordu. Ancak, Said iktidarını pekiştirdiği Temmuz 2021'den beri, Suriye ile diplomatik ilişkileri yeniden geliştirmeye açık olduğu sinyallerini verdi.