Örtülen dereler ölüme sürükledi
Değişen iklimin etkisiyle haziran ayında sel felaketini yaşadı. Ankara’da 4, Karaman’da bir kişi yaşamını yitirdi. Başkent’te son 70 yılda 70’e yakın derenin üzerinin kapatılarak imara açılmasının felakete yol açtığı belirtiliyor.
Mustafa BİLDİRCİN
Küresel ısınma, betonlaşma mevsimlerin kayması Türkiye’ye haziran ayında sel faciası getirdi. Ankara’da 4 Karaman’da bir kişi hayatını kaybetti. Başkent’te okullar tatil edildi.
Selde en ağır zararı Ankara’nın Akyurt ilçesi gördü. 21 yaşındaki Muhammet Şahin, iş yerinde elektrik akımına kapılarak, 67 yaşındaki Mustafa Demirel ise selden kaçarken düşerek yaşamını yitirdi. Altındağ ilçesinde sel sularına kapılarak hayatını kaybeden İlkay Yiğit’le birlikte can kaybı üçe, dün Altındağ'da bir kişinin daha cesedine ulaşılmasıyla dörde çıktı.
Peki ne oldu da bir ülkenin başkenti önceden yapılan uyarılara rağmen bu felaketi yaşadı. Bunun için Ankara’nı son 70 yıllık tarihine bakmak gerek. Başkent’te yaşananlar, plansız şehirleşme ile yetersiz kalan altyapı sorununu ve Ankara’da üzerleri kapatılan dereleri akıllara getirdi. CHP Mamak Gençlik Kolları Başkan Yardımcısı İlkay Yiğit’in yaşamını yitirdiği Tatlar Deresi’nde eski Başkan Murat Karayalçın’ın 1994’te inşa ettiği tesis, Melih Gökçek döneminde yatırım yapılmadığı için atıl kaldı.
Yağmur sularının teslim aldığı Ankara’da 1950’lerden bu yana çok sayıda derenin üzeri kapatıldı ya da güzergahı değiştirildi. Kutlugün Deresi, Söğütözü Deresi, Cevizlidere, Dikmen Deresi, Kavaklıdere, Hoşdere, Bülbülderesi ve Seyrantepe deresinin üzeri kapatıldı. Hoşdere, Seyrantepe ve Bülbülderesi başta olmak üzere, kapatılan derelerin üzeri yoğun biçimde yapılaşmaya açıldı.
İMAR İZİNLERİNİN GETİRDİĞİ ZARAR
Ankara’da 23 yıl Büyükşehir Belediye Başkanlığı görevini yürüten Melih Gökçek döneminde verilen imar izinleri de felaketlere davetiye çıkardı. Derelerin imara açıldığı, su yatakları civarına inşa edilen konutlara yönelik emsal artışları gerçekleştirildiği ve altyapı yatırımlarının ertelendiği eski dönemlerin faturası, beş gün süren yağmurların ardından Ankara halkına kesildi.
Ankara Büyükşehir Belediyesi yetkilileri, yağışların ardından toplam 985 su baskını bildirimi aldıklarını söyledi. ALO 153 Mavi Masa’ya iletilen çağrılara yönelik veriler de felaketin boyutunu gözler önüne serdi. Buna göre, Mavi Masa’ya 188 mahsur kalma, 106 hasar, 148 ağaç devrilmesi, 125 çatı uçması olmak üzere dört günde toplam bin 684 ihbarda bulundu.
2 MİLYON METREKARELİK HAT TEMİZLENDİ
BirGün’ün ASKİ kaynaklarından edindiği bilgiye göre 2 milyon 300 bin metrelik atık su ve yağmur suyu hattı ile kent genelindeki 85 bin adet ızgara ve rögarın temizliği gerçekleştirildi. ASKİ yetkilileri, kent genelinde ihtiyaç duyulan cadde ve sokaklara 3 bin 500 adet yeni ızgaranın yerleştirildiğini ifade etti.
GÖKÇEK YAVAŞ’I HEDEF ALDI
ABB eski başkanı Melih Gökçek, yağışların ardından sosyal medya hesabından Mansur Yavaş yönetimini hedef aldı. Gökçek, yaşananların ABB’nin önlem almaması ve yağmur suyu hatlarını temizlememesi nedeniyle kaynaklandığını savunurken Gökçek’in paylaşımlarının altına, “Dere yataklarına verdiğin imar izinleri, plansız kentleşmeye verdiğin destek nedeniyle bu haldeyiz.
FELAKETİ GETİREN UYGULAMALAR
Ankara’da felaketin yaşandığı bölgelerdeki imar çalışmalarından bazıları şöyle:
•Murat Karayalçın’ın belediye başkanlığı döneminde kanalizasyon sistemi ile yağmur suyu sistemini ayırması amacıyla BAKAY projesi başlatıldı ve Tatlar’a pis su arıtma tesisi yapıldı. Büyük paralar harcanan projeye 1994’ten sonra ise hiçbir yatırım yapılmadı. Tesis atıl durumda bırakıldı. Ankara’nın kuzeyinde yer alan İmrahor Vadisi’nin çevresi yapılaşmaya açıldı. Vadinin tabanında, “Millet Bahçesi yapılacak” denilerek inşat çalışmaları yürütüldü. Vadiden geçen dere, “Su geçirimsiz” şekilde yer altından akmaya devam ediyor, aşırı yağışta derede taşkın yaşanıyor.
•Kapatılan İncesu ve Dikmen Deresi de felaketlere davetiye çıkarıyor. Yüksek semtlerden gelen su eski yatağa inerek çok sayıda konutu tehdit ediyor. Konutların bazıları 10 katı aşıyor.
•Anıtkabir’in hemen yanında bulunan 83’üncü Sokak altından Kirazlıdere akıyor. 1970’e kadar açıktan akan derenin üzerinden şimdi geniş bir yol geçiyor. Şu anda bir rögar kapağının altından akmaya devam eden dere yetersiz altyapı nedeniyle taşkın riski barındırıyor.