Otomobil almak hayal oldu

Havva Gümüşkaya

Resmi Gazete’de dün yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararı ile otomotivdeki ÖTV matrahı ve oranı değiştirildi. Kararla birlikte otomobilde vergi oranları büyük ölçüde artırılırken, motor hacmi 1600cc ve altında olan araçlarda vergi oranı değiştirilmedi.

Kararda 1600cc motor hacmine kadar olan otomobillerde vergi oranları korunurken matrahlar yukarı yönlü revize edildi. Bu revizyon son aylarda otomobil fiyatlarındaki sert artış nedeniyle yapıldı. 1600cc motor hacmine sahip bir araç eğer 70 bin TL değerindeyse yüzde 45 ÖTV uygulanıyordu.

Ancak piyasada 70 bin TL’nin altında otomobil kalmadığı için bu tutar 85 bin TL’ye çıkarıldı. Daha küçük motor hacmine sahip otomobillerde durum şu şekilde; 1600cc silindir hacmine kadar, matrahı 85 bin TL’ye kadar olan araçlarda yüzde 45 ÖTV uygulanacak. 1600cc hacmine kadar ancak matrahı 85 bin TL ile 130 bin TL arası araçlarda yüzde 50 ÖTV, 1600cc silindir hacmine kadar ancak matrahı 130 bin TL üzeri olan araçlarda yüzde 80 ÖTV uygulanacak.

Ancak motor hacminin 1600cc’nin üzerine çıktığı otomobillerde ÖTV oranları da sert şekilde artırıldı. Yeni ve eski vergi oranları ve fiyatlar tablodaki gibi.

***

Eski ve yeni vergi oranları nedir?

Otomobillerde ÖTV oranlarını motor hacmi ve otomobilin fiyatı belirliyor. Buna göre otomobilin fiyatı 170 bin TL’nin altındaysa vergi oranı daha düşük. Motor hacmi büyüdükçe vergi oranı da artıyor. Yeni düzenlemeyle 170 bin TL’nin üzerindeki bir otomobil eğer 2000cc motor hacminin üzerindeyse fiyatı 642 bin liraya kadar çıkabiliyor.

***

Almanya’da 30 bin avro, Türkiye’de 769 bin TL

Hem dolar kuru fırlıyor hem vergiler artıyor. Ülkede artık otomobil sahibi olmak hayalden öteye geçemiyor. AKP kurmayları sık sık Almanya’nın Türkiye’yi kıskandığını söylüyor. Almanya’daki asgari ücretliyle Türkiye’deki asgari ücretlinin otomobil sahibi olmak için harcadıkları emeği kıyasladık. Almanya’da 30 bin avroya satılan ve 1600-2000 cc motor hacmine sahip bir araç Türkiye’de bayi karı hariç 769 bin TL’ye yükseliyor. Araç 2000 cc motor hacminin üzerindeyse fiyat 1 milyon liranın da üzerine çıkıyor.

♦ Almanya’daki fiyatı: 30 bin avro

♦ Türkiye’deki vergisi fiyatı (1 avro = 8,7 TL) : 261 bin TL

♦ ÖTV (yüzde 150) : 391 bin TL

♦ Otomobilin KDV’si 47 bin TL

♦ ÖTV’nin KDV’si : 70 bin TL

♦ Türkiye’deki satış fiyat : 769 bin TL

***

Asıl çözüm sistem değişikliğinde

ÖTV zammını BirGün’e değerlendiren İstanbul Teknik Üniversitesi’nden Prof. Dr. Öner Günçavdı, piyasada otomobil satışına yönelik talebin değişeceğini belirtti. Günçavdı, “Talebin önemli bir kısmı alt fiyattaki araçlara da yönelecektir. Ancak Türkiye’de şuan en uygun araba fiyatı 200 bin lirayı bulmuş durumda. Yani bu vergi zammı genel olarak bütün araba taleplerine yayılacaktır. Bu artış toplam talepte bir düşüşe neden olacaktır” ifadelerini kullandı.
Cari açıkla ilgili bir takımlar tedbirler alınması gerektiğini söyleyen Günçavdı,“Çok fahiş vergiler bunlar. İster istemez birinci el araçların talebini olumsuz yönde etkiler. İkinci elde yaşanan bir canlılık vardı. Sanırım bu talebi kontrol etmeye çalışıyor hükümet. Cari açığı kontrol altına alamaya çalışıyor ancak bunlar çok etkili çözümler değil” dedi.

Bütçe ve dış ticaret açığına dikkat çeken Günçavdı şunları söyledi: Bu iki açığın aynı anda yaşanması bir ülke ekonomisi için en tehlikeli durumdur. Dış ticaret açığı yılın 7 ay geçmesine rağmen 130 milyarı aştı ön görülen ise 137 milyar civarıydı. Daha 5 ay var önümüzde ve rekor düzeyinde bir açığa gidiyoruz. Hükümet vergi gelirlerini mutlaka artırmalı tamam, ama vergiyi artınca talepte olumsuz yönde etkileniyor. Vergilemenin kompozisyonu değiştirilmeli öncelikle ama onu yapacak bir siyasi kabiliyet yok. Yani servet vergisi gelir vergisi gibi daha üst gruptan daha fazla vergi almak gibi ama yapacak da bir hükümet yok. Buna bir de cari açığı ekleyince içinden çıkılmaz bir hal alıyor. Ama bu işin böyle kurtarılması mümkün değil. Bu krizden çıkışın tek bir yolu var sistem değişikliği ve zihniyet değişikliğidir. Dolayısıyla problem iktisadi değil, siyasidir.

***

Nerde o eski oranlar?

Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) 2002 yılıyla beraber yasalaştı. Ancak o günden sonra AKP her başı sıkıştığında daha fazla malı ÖTV kapsamına aldı, dahası oranlarını da artırdı. 2002 yılında otomobildeki ÖTV oranları şu şekildeydi;