Öykü ve bin 834 hasta ilik nakli bekliyor
3.5 yaşındaki Öykü için başlatılan ilik nakli kampanyaları yurtdışına taşındı. Türkiye’de ise Öykü ile birlikte bin 834 hasta hayatta kalmak için ilik bekliyor. Uzmanlar ise bağışın istenilen düzeyde olmadığını aktarıyor
Kasım ayında Juvenil Miyelomonositik Lösemi (JMML) teşhisi konulan 3.5 yaşındaki Öykü Arin Yazıcı için Kanada, ABD, Fransa ve Almanya'da Kızılhaç ve gönüllü kuruluşlar tarafından kampanya başlatıldı. Anne Eylem Yazıcı, “Önümüzde 2,5 ay gibi bir zaman var. Yüzde 100 uyumlu donör bulunmazsa yüzde 50 uyum bulunan ben veya eşimden nakil yapılacak. Bu da yüksek risk” dedi.
‘KEMİĞİMİZİ Mİ KIRACAKLAR?’
Kök hücre nakliyle ilgili toplumun yeteri kadar bilinçli olmadığını söyleyen Yazıcı, “Kemik iliği nakli denince ‘kemiğimizi mi kıracaklar, iliğim biter mi’ gibi sorular geliyor. Oysa bu 5 günlük ve basit bir işlem. Sadece 5 gün işinizden, gücünüzden ayrı kalacaksınız ama sizin sayenizde başka bir insan sevdikleriyle yıllar geçirecek” ifadelerini kullandı.
***
80 milyonluk ülkede sadece 275 bin bağış
3,5 yaşındaki Öykü Arin için başlatılan kampanyalar yurtdışına taşınırken, Türkiye’de de nakil sorununu tekrar gündeme getirdi.
Türkiye Kök Hücre Koordinasyon Merkezi’nin (TÜRKÖK) Şubat 2018’de açıkladığı verilere göre, taraması devam eden yani kemik iliği nakli bekleyen bin 834 hasta var. Bu hastaların 963’ü çocuk, 871’i yetişkin olarak kayıtlara geçti.
Öykü’nün yaşam mücadelesinin gündeme taşınmasıyla artış gösterse de, 80 milyonluk Türkiye’de bağışçı sayısı sadece 275 bin. Nüfusu Türkiye ile hemen hemen aynı olan Almanya’da ise bu rakam 7 milyona yakın.
***
Kemik iliği nakli nasıl yapılır?
Kemik iliği nakli, kan hücrelerinin yapımını sağlayan ana-kök hücrelerin sağlam bireylerden (verici-donör) alınarak lösemi hastasına verilmesidir. İlik uygunluğunun belirlenmesi için 3 tüp kan vermek yeterli. Toplama işlemi ameliyathane koşullarında genel anestezi altında uyutularak yapılır. Özel iğneler kullanılarak kemik içine girilerek ilik enjektörlere çekilir. Belirli miktarda alınan ana-kök hücreler özel torbalarda, filtre edilerek bekletilmeden lösemi hastasına damar yoluyla verilir. Ana-kök hücrelerin çok çok az bir kısmı alındığından verici-donör için yapılan işlemin hiçbir sakıncası yoktur. Nakil işlemlerinden sonra 3 hafta içinde sağlam ana-kök hücrelerden kan hücrelerinin hızla yapımı başlar. Verilen kemik iliğinin alıcıda reddini önlemek amacıyla 6 ay kadar koruyucu tedaviler uygulanır.