Özelleştirme 26 sıra geriye itti

Mustafa BİLDİRCİN

Türkiye’de kabarık faturaları ve bir türlü giderilemeyen altyapı eksikliklerini beraberinde getiren elektrik alanındaki özelleştirmeler, telafisi mümkün olmayan sonuçlar doğurdu. Yurttaşların dağıtım şirketlerine ödediği bedel son beş yılda üç kat artarken altyapı eksiklikleri, elektrik kesintilerinin olağan hale gelmesine neden oldu.

Elektrik sektörünün kilit kuruluşlarından olan Elektrik Üretim A.Ş’ye bağlı santralların özelleştirilmesi, kurumun yokuş aşağı gidişini hızlandırdı. İSO 500 verileri de EÜAŞ’daki gerilemeyi bir kez daha gözler önüne serdi.

NEDENİ SORULDU

2015 yılına yönelik İSO 500 verilerine göre Türkiye’nin en büyük altıncı sanayi kuruluşu konumunda olan EÜAŞ’ın 2018 yılındaki sıralamada yeri ise 33’e kadar düştü. CHP Milletvekili Ahmet Kaya, EÜAŞ’ın gerilemesinin nedenini TBMM KİT Komisyonu toplantısında kurum yöneticilerine sordu. EÜAŞ yönetiminin, Kaya’nın sorusuna verdiği yanıt özelleştirmenin acı bilançosunun itirafı oldu.

EÜAŞ yönetimi, kurumdaki gerilemeyi özelleştirmeler ile açıkladı. Akın’a gönderilen yanıtta 2015 ve 2018 yılındaki farka ilişkin, “Söz konusu yıllar arasındaki farklılık, portföyümüzde yer alan santralların Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nca özelleştirilmesi sonrası santral sayısının azalmasına bağlı olarak üretimimiz ve dolayısı ile satışlarımızda azalma olmasıdır” değerlendirmesinde bulunuldu.

İTİRAF NİTELİĞİNDE

CHP’li Ahmet Kaya, EÜAŞ’tan gelen cevabı, “Bizi hem şaşırttı hem üzdü hem de ülke değerlerimiz için endişelendirdi” şeklinde değerlendirdi. Cevabın itiraf niteliğinde olduğunu ifade eden Kaya, şunları söyledi:

“Bu demek oluyor ki santral sayısı azalırsa üretim azalır, üretim azalırsa satış azalır. Elektriğe ihtiyaç mı azaldı da üretimi azalttınız? Ne oldu da elektrik üretmemeye, santral azaltmaya karar verdiniz? Ülkemizin birçok yerinde, vatandaşlarımız hala bu devirde elektrik sıkıntısı çekiyor. Elektriği olmayan köylerimiz, beldelerimiz, ilçelerimiz var. 2021 yılındayız, buna hala bir çözüm bulunamadı diye düşünürken bu cevaptan anlıyoruz ki çözüm bulmak istemiyorlar. Bu cevap özelleştirme sonrası ortaya çıkan acı tablonun kanıtıdır.”

MİRAS HARCANIYOR

Kaya, santral sayısının özelleştirmenin ardından azaltılmasına ilişkin, “Ülkenin kritik kurumlarının özelleştirilme sürecine sokulmasının ne kadar yanlış bir karar olduğunu kanıtlıyor” dedi. Özelleştirmelere yönelik, “Zarar eden kurumları, zarar tablosundan kurtarmak adına özelleştirme süreci başlatılıyor” ifadesini anımsatan Kaya, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bunun böyle olmadığını biz çok iyi biliyoruz fakat bari kendinizi haksız duruma düşürmeyin, tutarlı olun. Her paraya sıkıştığınızda, yastık altındaki altınınızı bozdurur gibi, kurum ve kuruluşları satıp, özelleştirip parasını yiyemezsiniz. Bu ülkenin köklü kurumları, değerlerini böyle altın bozdurur gibi bozduramazsınız, harcayamazsınız. Çocuklarımızın gelecekteki mirasını harcıyorsunuz, torunlarımızın gelecekteki refahını sabote ediyorsunuz, gençlerimizin payına düşen pastadan yiyorsunuz. Yapmayın artık yeter. Özelleştirdiğiniz hiçbir kurumu zarar ettiği için değil, sizin cebinize etki etmediğinden satıyorsunuz”