Karakalpakistan’ın özerkliğini hedef alan Özbekistan hükümetine karşı ayaklanan halk, Cumhurbaşkanı Mirziyoyev’e geri adım attırdı. Anayasa değişikliğinden vazgeçilen ülkede bir ay sürecek OHAL ilan edildi.

Özerklik isyanı
Başkent Nukus’ta on binlerce kişi anayasa değişikliğini protesto etti.

Dış Haberler

Özbekistan'da yapılması öngörülen anayasal değişiklikle Karakalpakistan’ın özerkliğinin hedef alınmasına ilişkin protestolar şiddetlenince, Özbekistan hükümeti geri adım attı. Karakalpakistan Cumhuriyeti'nde bir haftadır devam eden eylemlerin ardından Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Karakalpakistan’ın özerkliğini kısıtlama planlarından vazgeçtiğini söyledi. Binlerce kişinin sokağa döküldüğü eylemlerde pek çok kişi gözaltına alınırken Özbekistan hükümeti tedbirleri arttırdı. Özbekistan hükümeti, Karakalpakistan Özerk Cumhuriyeti’nde 3 Temmuz-2 Ağustos tarihleri arasında olağanüstü hal (OHAL) ilan etti. Ülkede ilan edilen OHAL kararıyla, bir ay boyunca araçlar dahil vatandaşların hareket özgürlüğüne kısıtlama getirilecek, vatandaşlara kimlik kontrolleri yapılacak, Karakalpakistan'a giriş ve çıkışlar kısıtlanacak, spor ve eğlence dahil toplu etkinlikler yapılmayacak.

BİR AY OHAL

Kararnamede, OHAL kararının vatandaşların güvenliğini sağlamak, hak ve özgürlüklerini korumak, kanunlara riayet etmek ve düzeni sağlamak amacıyla alındığı kaydedildi. Buna göre Karakalpakistan genelinde saat 21.00’den 07.00'ye kadar sokağa çıkma yasağı uygulanacak ve bu uygulama bir ay devam edecek.

Kararnameyle ayrıca Karakalpakistan Olağanüstü Hal Komisyonu Başkanlığı oluşturuldu ve başkanlığa Özbekistan Milli Muhafızlar Birliği Komutanı Rustam Corayev tayin edildi.

Yasaklara rağmen protestoların süreceğinin altını çizen Karakalpakstanlı İnsan Hakları aktivisti Azimbay Ataniyazov, Ozodlik’e verdiği röportajında, ülkenin anayasasında yapılan değişikliklerle ilgili olarak 5 Temmuz’da Nukus’ta barışçıl bir miting yapılmasına izin verilmesi talebiyle resmi kurumlara başvurduklarını belirtti.

İSYANIN NEDENİ

Anayasada yapılması planlanan değişiklikte Karakalpakistan Cumhuriyeti'nin statüsüne ilişkin egemenlik ve cumhuriyetin genel referandumla ayrılma hakkı ifadelerinin çıkarılması yer alıyor.

KARAKALPAKİSTAN NERESİ

Karakalpakistan Cumhuriyeti, Özbekistan’a bağlı özerk bir cumhuriyet. Karakalpaklar, yıllarca Kazaklarla iç içe yaşadığı bilinen Türk kökenli etnik bir grup. Ülkenin batısındaki Karakalpakistan, Türkmenistan ve Kazakistan’a sınır komşusu. Başkenti Nukus olan ülkenin nüfusu yaklaşık 1 milyon 800 bin. 1930 yılına kadar Kazak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin özerk bölgesi olarak kalan Karakalpakistan, 1930'da SSCB’ye devredilmiş, daha sonra 1932'de ise Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti statüsünü kazanmıştı. 1936'da da Özbekistan SSCB'sine bağlandı. Kendi anayasası olan Karakalpakistan’ın, Özbekistan Cumhuriyeti Anayasası’na göre de Özbekistan’dan ayrılma hakkı da bulunuyor.

ozerklik-isyani-1036750-1.