Pamukta üretim azalırken ithalat artıyor

Havva Gümüşkaya

Pamuk hasadı devam ediyor ancak üretici bu yıl da mağdur. Ülkede hazır giyimden konfeksiyona, yağ sanayisinden yem sektörüne pek çok alanda kullanılan pamukta girdi fiyatlarının artması çiftçiyi çıkmaza soktu.

Amik ovasında Ziraat Odası, Çukobirlik ve Sulama Kooperatifi başkanları, STK temsilcileri ve çiftçilerle pamuk tarlasında bir araya gelen CHP Hatay Milletvekili İsmet Tokdemir, üreticilerin sorunlarına dile getirdi. Tokdemir, Elektrik, mazot, gübre ve ilaçlama gibi kalemlerdeki yüksek girdi maliyetlerine dikkat çekti, bitirilemeyen barajdan su alamayan çiftçinin derin kuyulardan elektrik gücüyle yüksek maliyetlerde sulama yapmak zorunda kaldığını vurguladı.

Tokdemir’in açıklamaları şöyle:

“3 yıldır 80 kuruş olan destekleme fiyatı ve yüzde 4'lük kesinti ivedilikle düzeltilip en az 1 buçuk lira olmalıdır.

2 yıl üst üste pamuk eken üreticiye 3’üncü yıl destekleme verilmiyor ve üst sınır olarak 500 kilonun üstüne de verilmiyor. Bu yüzden geçen yıl ülkemizde 580 bin hektar olan pamuk alanı bu yıl 380 bin hektara geriledi.

Pamuktaki yanlış ithalat rejimi çiftçilerimizi bu üründen uzaklaştırıyor. İthal ettiğimiz 1 milyon ton pamuğun 158 bin tonunu pamuk ülkesi olmayan Yunanistan'dan ithal ettik.

Yerli ve milli olmak üreten çiftçilerimizi desteklemekle olur. Beyaz altınımız, stratejik ürünümüz pamuk ne yazık ki hak ettiği değeri bulamıyor.
Acilen çiftçilerimizin üretim şartları, girdi maliyetleri, banka ve Kooperatif borçları ve ithalat rejimi üreticinin lehine olacak şekilde revize edilmelidir.”

***

EKİM ALANLARI YOK OLDU

Türkiye pamuk üretiminde dünyada 7’inci sırada yer alıyor ancak ekim alanları son 24 yılda yüzde 37 azaldı. Ülkede pamuk üretiminin tamamına yakını Ege Bölgesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi ile Çukurova ve Antalya yörelerinde yapılıyor. 1995 ve 2019 yılları arasında ‘beyaz altın’ olarak adlandırılan pamuğun ekim alanı Çukurova Bölgesi’nde yüzde 65 azaldı.

24 yıldaki ekim alanı azalışı

• Ege: Yüzde 65
• Çukurova: Yüzde 65
• Antalya: Yüzde 87
• Ülke toplamı: Yüzde 37

***

Üretim desteklenmedi

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Pamuk Raporu’na göre ülkede lif pamuk ithalatı 2018 yılında 767 ton oldu. 2019 yılında ise ithalat 950 bin tona ulaştı. Geçen yıl toplam ithalat miktarı 1,5 milyar doları aştı.

Ulusal Pamuk Konseyi’nin verilerine göre de 2019-2020 sezonunun 11 ayında geçen yılın aynı dönemine göre ithalat yüzde 39 arttı. 2019-2020 döneminin 11 ayında en çok ithalat ise ABD, Brezilya ve YunanisTarım yazarı Ali Ekber Yıldırım’ın BirGün’e yaptığı değerlendirmede Yunanistan’dan yapılan pamuk ithalatının 2018 yılına göre yüzde 124 arttığına dikkat çekti.

En çok pamuk ithalatı yapılan ülkeler*

Ülke Miktar(ton)

• ABD: 352 bin 217
• Brezilya: 177 bin 592
• Yunanistan: 158 bin 441
• Azerbaycan: 64 bin 938
• Meksika: 45 bin 576

*2019-2020 11 aylık Ulusal Pamuk Konseyi verileri

Yıldırım’ın değerlendirmeleri şu şekilde:

Pamukta ithalat dönemi 1996’dan sonra başladı. O dönemde Amerika Pamuk Konseyi, Türkiye’de tekstil merkezlerinde toplantılar yaptı ve bizim sanayicilere 2 yıl ödemesiz 5 yıl vadeli pamuk satmaya başladı. O zaman Türkiye’deki enflasyon yüzde 100’ler civarındaydı ve pamuk fiyatı yüzde 15 civarında arttı ve üretici pamuk üretiminden vazgeçti. Özellikle Amerika pamuğu kullanmaya başladık. Daha sonra Yunanistan devreye girdi. Türkiye pazarı olunca da AB destekleriyle üretimini arttırdı. Yani Yunanistan’ı biz pamuk üreticisi bir konuma getirdik.

Türkiye pamuk üreticisi olduğu için tekstilde ihracatçı konumuna geldi. Ancak bu ithal pamukla yapılma başlandı. Pamuk fiyatlarındaki bir artış tekstil fiyatlarını da arttıracaktır.

Üç yıldır pamuk destekleme primi 80 kuruşta kaldı. Primler çok geç açıklanıyor. Şuanda hasat yapılıyor ama hala 2020’nin desteği belli değil. 2019’un desteğini alamayan üreticiler de var. Haliyle üretici pamuğa küstürüldü. Üretimi 1 milyon ton yapalım derken ithalat o noktaya geldi.