Pandemi sebebiyle işten ayrılabilir miyim?

SORU: Yaklaşık sekiz yıldır bir işyerinde SSK emeklisi olarak ve Sosyal Güvenlik Destek Primi ödeyerek çalışmaktayım. 62 yaşındayım, hipertansiyon ve alerjik astım gibi sağlık sorunlarım da mevcut. Sağlık sorunlarımı ileri sürerek (salgını da ileri sürerek) iş akdimi feshedersem kıdem tazminatımın ödenmesini talep edebilir miyim?

Cevap: İş Yasası’nda işçinin sağlık sebepleri ile iş sözleşmesini haklı olarak sona erdirebileceği haller 24.maddenin 1. bendi ile düzenlenmiştir. Buna göre;

“a) İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa,

b) İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa” şartları aranmaktadır.

Askerlik dönüşü işbaşı yapabilir miyim?

SORU: Ben önümüzdeki ay askere gideceğim. 3 yıl 8 aydır çalışıyorum. İBB’ nin iştiraki olan bir şirketteyim. Borcum olduğu için tazminat almak istiyorum. Döndüğümde eski işime devam edebilir miyim? Eski işveren beni almazsa 3 aylık maaş ödemek zorunda mı?

Cevap: Askere giden işçinin halen yürürlükte olan İş Yasası’nın 14’üncü maddesine göre zaten kıdem tazminatı hakkı var. Yani askerlik sebebiyle işten ayrıldığınızda işveren size kıdem tazminatınızı ödemek zorundadır. Bunun için askere sevk belgenizi işverene ibraz etmeniz yeterlidir. Askerlik dönüşü işe tekrar başlama konusunda ise İş Yasası’nın ilgili maddesi aşağıdaki gibidir:

“Herhangi bir askeri ve kanuni ödev dolayısıyla işinden ayrılan işçiler bu ödevin sona ermesinden başlayarak iki ay içinde işe girmek istedikleri takdirde işveren bunları eski işleri veya benzeri işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe başka isteklilere tercih ederek, o andaki şartlarla işe almak zorundadır. Aranan şartlar bulunduğu halde işveren iş sözleşmesi yapma yükümlülüğünü yerine getirmezse, işe alınma isteğinde bulunan eski işçiye üç aylık ücret tutarında tazminat öder.”

İşverenin önerdiği işi kabul etmek zorunda mıyım?

SORU: Ben özel bir eğitim kurumunda 2013 yılından beri çalışıyorum. 26 Haziran 2019’da doğum sebebiyle izne ayrıldım. 16 haftalık ücretli iznimi kullanırken okul kapandı, etüt merkezine dönüştü. Bu süreçte ben iznimi tamamlayıp 6 ay daha ücretli izin kullandım ve bu izin de yakında bitecek. İşe başlamak için kuruma dilekçe gönderdim, cevap olarak etüt merkezinde çalışmamı teklif ettiler. Bunu kabul etmediğimi, eski okul düzen ve saatlerinde çalışmak istediğimi belirten bir dilekçe yazdım, ardından bana “Çalışacağın okul arıyoruz, bu süreçte de seni yıllık izine çıkarıyoruz” dediler. Yıllık izinden sonra “Okul bulamadık, etüt merkezinde çalış” derlerse kabul etmediğimde tazminat hakkım olur mu?

Cevap: Öncelikle işveren size kendi bünyesinde eski işinizle eşdeğerde bir iş öneremiyorsa sizin farklı bir işverene ait işyerinde önerilen yeni bir işi kabul etmek zorunluluğunuz yoktur. Diyelim ki kabul ettiniz, artık bu yeni bir iş ilişkisidir ve eski işvereni ilgilendirmez. Yani mevcut işvereninizin okul kapandığından dolayı size yasal haklarınızı ödemesi zorunluluğunu ortadan kaldırmaz. İşverenin yapması gereken, okul kapandıysa iş ilişkisinin sona ermesi sebebiyle size kıdem tazminatınızı ve varsa diğer haklarınızı (ücretli izin hakkı vb.) ödemesidir.