Pandeminin vurduğu kentler
Başlarken...
Tam 15 aydır pandemi hayatımızı teslim aldı. Her yerde onun sonuçlarıyla yüzleşmek zorunda kaldık, kalmaya devam ediyoruz. Evlere kapanmış, rakamlarla tarif edilen, dünyanın izleyicisi konumuna geldik. Ölenler, hastalananlar, iyileşenler; işini kaybedenler, iflas edenler, üç kuruş yardıma muhtaç olanlar... Tüm bunların birer rakam olarak sunulmasına alıştık. Ama hepsinin arkasında çok derin öykü var. Sevgili, eş, anne, baba, çocuk olan binlerce insanın öyküsü.
Kişilerin öyküsü gibi şehirlerin de öyküsü var. O total rakamlardan çıkarıldığında hepsinin öyküsü de birbirinden çok farklı. Biz de tıpkı insanlarda olduğu gibi pandemi döneminde kentlerin yaşadıklarını o büyük fotoğrafın dışına çıkarmayı istedik.
Ülkenin birçok şehrine gittik. Orada yaşananları derlemeye çalıştık. Sektörlerin özgün sorunlarını derledik. Gençlerin, kadınların içinde bulundukları çaresizliğe kameraların dönmediği bu şehirlerde bir kez daha biz tanıklık ettik.
Kapalı otellere, fabrikalara, pandemi öncesi her gün binlerce insanın yan yana geldiği işsiz çarşılarla karşılaştık. Çiftçilerin ürünleri elinde kaldı. Seneye tohum atıp atmamayı düşünüyorlar.
Kuşkusuz farklı sorunlarla karşılaşsak da ortak olarak ifade edilen dertler de var. Örneğin hükümetin yeterli desteği vermediği konusunda yüzde yüze varan bir ortaklaşma var. Bir de tüm sokaklara yayılan umutsuzluk ve yorgunluk havası. Yaklaşık 20 şehre gittik. Bir dokunduk bin ah işittik. Ekonomik ve sosyal hayat çöktü, ayağa kalkmak çok zor olacak.
EDİRNE
Edirne’nin koronavirüs bilançosu: Sınır kapısıyla birlikte kepenkler de kapandı
Edirne ekonomisi için tehlike çanları çalıyor. Sınır ticaretiyle ayakta kalan kent ekonomisi yanlış siyasi kararlar ve pandemi etkisiyle durdu. 45 bin üniversite öğrencisinden de mahrum kalan kentte hayat durma noktasına geldi. 2019’da yaklaşık 4 buçuk milyon turist gelen kentte, yüzde 60’lık bir düşüş yaşandı. Sadece Edirne merkezde yaklaşık 800 esnaf kepenklerini kapattı. 3 bin yatak kapasiteli pansiyonlar bomboş, ticaretin kalbi tarihi çarşılar ise sessiz.
***
Esnafından çiftçisine herkes zor durumda: Bölgede yetişen özellikle çeltik, ayçiçeği ve buğdayın Edirne ekonomisi açısından büyük bir önemi olduğunun altını çizen CHP Edirne Milletvekili Ziraat Mühendisi Okan Gaytancıoğlu, “Pandemi döneminde üreticilerimiz ürünlerini üretmeye devam etti ancak bu ürünlerin üçünde de net ithalatçı olmamız ithalat faturamızı artırdı. 1 ton buğday pandemi öncesi 150 dolara ithal edilirken, günümüzde 300 dolara kadar yükseldi.
1 ton ayçiçeği 360 dolara ithal edilirken 760 dolara ithal edilmeye başlandı. Ancak bu fiyat artışlarından Edirneli üreticiler hiçbir fayda sağlayamadı. Çünkü Edirneli üreticiler ürünlerini dünya fiyatlarından değil yurtiçi piyasalarda oluşan fiyatlardan sattı” ifadelerini kullandı.
ESKİŞEHİR
Kan ağlar haldeyiz
Büyük oranda hizmet sektörü ve öğrenci hareketliliği ile ayakta kalan Eskişehir ekonomisi, bir yıldır adeta can çekişiyor. Kent ekonomisinin üzerindeki karabulutlar 16 aydır dağılmıyor. Esnaf, “Yalnız bırakıldık” diyor.
İZMİR
İzmir’de ekonomi ve esnaf can çekişiyor: Bütün kent dert yanıyor
Ülkenin üç büyük kentinden biri olan İzmir’de mikrofonu uzattığımız herkes dertli. 9 bine yakın esnafın pandemi sürecinde kepenk kapattığı kentte esnafın işleri yüzde 83 düştü. Esnaf seslerini duyuramamaktan şikayetçi. Bu süreçte devletten hiçbir destek alamayan çiftçiler de esnaftan farklı değil. Turizmciler de sürecin belirsiz geçtiğini ve bu durumun sektörü olumsuz etkileyeceğini aktarıyor. İşçiler ise “Emeğimiz çöpe gitti” diyor.
AYDIN
Pandemi Aydın’ı bitirdi: Aydın'ın iki temel geçim kaynağı tarım ve turizm pandemiyle birlikte derin krizler yaşadı. Bu nedenle hem işsizlik arttı hem de esnaf para kazanamadı. Kentin nabzını tutmak için görüştüğümüz temsilcilere göre sorunların temeli ortak; yönetilemeyen pandemi, kentin ekonomisini yerle bir etti.
MUĞLA
Tatilin merkez üssü esnaf için borç bataklığına döndü: Turizm kenti Muğla, salgında ağır yara aldı. Gelen turist sayısı yüzde 70'i aşan oranda azaldı. Oteller, işyerleri kepenk indirdi. Sektör temsilcileri çalışanların yüzde 80'nin henüz işbaşı yapamadığını söylüyor. Esnafın borcu ise dağ gibi. 9 günlük bayram tatili hangi açığı kapatabilir? Bu sorunun yanıtını henüz onlar da bilmiyor.
