Paylaşım masası

POLİTİKA SERVİSİ

Suriye’de Beşar Esad yönetiminin HTŞ liderliğindeki radikal İslamcı yapılarca devrilmesinin ardından ülkedeki paylaşım ve etkinlik mücadelesi hızlandı. ABD ve İsrail Suriye’yi kendi menfaatleri doğrultusunda dizayn etmeye çalışırken Türkiye de masada yer almaya çalışıyor.

ABD ve İsrail ile Türkiye arasındaki en temel anlaşmazlık noktası Suriyeli Kürtlerin yeni Suriye’de ne tür bir rol alacağına ilişkin. Önceki gün Ankara’ya gelen, dün de Irak ve Ürdün’e geçen ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Suriye’nin doğusunda kalmaya devam edeceklerini ve Kürtlerin yanında olduklarını bir kez daha muhataplarına deklare etti.

ÜRDÜN’DE BULUŞTULAR

Suriye’nin siyasi geçiş sürecini belirlemek için Ürdün’ün Akabe kentinde gerçekleştirilen Suriye zirvesinde ise bölge ülkelerinin dışişleri bakanları bir araya geldi. Toplantıya Ürdün, Türkiye, ABD, Suudi Arabistan, Irak, Lübnan, Mısır dışişleri bakanları ile Avrupa Birliği (AB) ve Birleşmiş Milletler (BM) temsilcileri katıldı.

Söz konusu toplantı Esad yönetimin devrilmesinin ardından Suriye için yapılan ilk uluslararası toplantı olma özelliği taşıyor. Cihatçı grupların 8 Aralık’ta başkent Şam’ın kontrolünü ele geçirmesi ve Esad yönetiminin yıkılması sonrası Türkiye’nin Şam Büyükelçiliği dün itibarıyla yeniden faaliyete geçti.

ANKARA VE SMO’NUN HEDEFİ SDG

Masada paylaşım pazarlıkları sürerken Türkiye destekli Suriye Milli Ordusu (SMO), hedefinin Kürt güçlerinin elindeki Rakka, Ayn El Aap, Haseki ve Kamışlı olduğunu belirtti. SMO açıklamasında “Suriye’den PKK/YPG’yi temizleyecek ve buraları da kurtararak insanlarımızı özgürleştireceğiz” ifadelerini kullanıldı. SMO, Tel Rıfat ve Münbiç’i geçen hafta Suriye Demokratik Güçleri’nden (SDG) almıştı.

Dışişleri Bakanı Fidan da hedeflerinin SDG/YPG olacağını açıkladı. Suriye’de yaşanan gelişmelerle ilgili NTV’ye konuşan Fidan, “Bir an önce Suriyeli olmayan YPG içindeki unsurların ülkeyi terk etmeleri gerekiyor. YPG’nin bütün komuta kademesinin de ülkeyi terk etmeleri gerekiyor. Daha sonra kalanların silahlarını bırakıp yaşamayı sürdürmeleri gerekiyor” dedi.

KÜRTLERDEN ÇAĞRI

Suriye’deki Kürt yönetimi ise SMO’ya karşı uluslararası destek isterken Şam’daki HTŞ yönetimi ile görüşmeye hazır olduğunu açıkladı.  SDG Genel Komutanı Mazlum Abdi, Türkiye ile de bir Arap devletinin aracılığıyla temasta olduklarını ve kalıcı bir barış için görüştüklerini ifade etti. Abdi, Suriye’de yeni ve kapsayıcı bir hükümet kurulmaması durumunda bunun ülkede kanlı bir iç savaşa dönüşeceği konusunda uyarıda bulunmuştu.

Mazlum Abdi’nin, Rojava’daki Kürt tarafların bir araya gelmesi ve Şam ile güçlü bir müzakere pozisyonu oluşturulması yönündeki destek çağrısına Suriye’deki Kürt partilerden olumlu yanıt verdi.

***

İSRAİL BOMBALIYOR

Hava saldırılarıyla cihatçıların Şam’a yürümesinin önünü açan İsrail ise Suriye’deki askeri hedefleri bombalamaya devam ediyor. Suriye’nin askeri alt yapısını çökertmek isteyen İsrail ordusu dün de Şam bölgesinde 40’tan fazla hava saldırısı düzenledi. Tel Aviv saldırılarının nedeni silahların çeşitli grupların eline geçmemesi.

Saldırıların 28’i, ülkenin doğusunda bulunan, başkent Şam’a yaklaşık 90 kilometre uzaklıkta olan Kalamun bölgesine düzenlendi. İsrail hava kuvvetleri, saldırılar sonucu bir silah ve mühimmat deposunu, bir askeri havalimanını ve birkaç yeraltı tünelini yok etti.

İsrail, Heyet Tahrir Şam’ın (HTŞ) 8 Aralık’ta Şam’da kontrolü ele geçirmesinden bu yana Suriye’ye düzenli olarak geniş çaplı hava saldırılarında bulunuyor.

***

RUS ÜSSÜNDE HAREKETLİLİK

Esad yönetiminin en önemli müttefiki olan Rusya'nın Suriye topraklarında bulunan üslerinin akıbeti belirsizliğini koruyor.

Suriye'nin batısındaki liman kenti Lazkiye'de bulunan Hmeymim hava üssünde, dün olağanüstü yoğunlukta faaliyet gözlendiği bildirildi. Söz konusu üsten bir Rus kargo uçağının Libya yönünde havalandığı bildirildi. Tartus’taki Rus deniz üssünde de hareketlilik yaşanıyor. Moskova, Lazkiye'deki Hmeymim üssü ve Tartus'taki donanma üssünün geleceği konusunda HTŞ yönetimi ile temasa geçildiğini açıklamıştı. Söz konusu üsler, stratejik açıdan, Rusya'nın Akdeniz'e kapısı niteliğinde.

Rus Dışişleri tarafından Cuma günü yapılan açıklamada, Kremlin ile HTŞ arasındaki görüşmelerin "yapıcı bir şekilde sürdüğü" belirtilmişti.