Pentagon’dan yaptırım sinyali
Pentagon’un Türk-Amerikan ilişkilerindeki güncel durumu kapsamlı şekilde değerlendirdiği raporun detayları ortaya çıktı. Raporda Türkiye ile Rusya’nın yakınlaşmasından duyulan rahatsızlık öne çıkarken S-400 alımlarının yaptırımla sonuçlanabileceği belirtildi
Yaklaşık iki hafta önce ABD Savunma Bakanlığı’nın Pentagon Senato ve Temsilciler Meclisine sunduğu raporun tasnif dışı özeti ortaya çıktı. Anadolu Ajansı’nın ulaştığı 12 sayfalık raporun iki sayfalık özetinde Türkiye’nin NATO’nun güneydoğu kanadında “sıra dışı bir jeostratejik konuma sahip olduğu” ve “bu nedenle ABD ile Türkiye’nin önemli bölgesel menfaatleri” paylaştığına dikkat çekildi.
Türkiye’nin önemi
Türkiye’nin NATO’nun ikinci büyük ordusuna sahip olduğu ve bu askeri gücü de NATO menfaatleri için kullanmaya istekli olduğu ifade edilen raporda şu ifadelere yer verildi:
“Türkiye’nin 2024 itibariyle Gayrisafi Yurtiçi Hasılası’nın yüzde 2’si kadar savunma harcaması yapma konusunda tutarlı bir planı var. Aynı zamanda (Türkiye) revizyonist güçlerle rekabette, haydut devletleri caydırmada ve onlara karşı koymada, devam eden DEAŞ’la mücadele kampanyası ve diğer uluslararası terör gruplarına karşı çabalarda kritik bir oyuncudur.”
İki ülke arasındaki tansiyona rağmen Türkiye’nin başta üs ve NATO görevlerine katkı sağlama olmak üzere birçok konuda üretken bir askeri ortak olduğu belirten raporda, Türkiye’nin ABD ordusunun operasyon ve lojistik destek faaliyetleri için üs, liman ve boğazlarını kullanmasına izin verdiğine işaret edildi.
Raporda Türkiye’deki 2 binden fazla ABD askerinin yanı sıra radar ve hava unsurlarının ABD Avrupa Komutanlığı ile Merkez Kuvvetler Komutanlığı’nın Irak ve Suriye’deki operasyonları dahil birçok operasyonuna katkı sağladığı bilgisine yer verildi.
Türkiye’nin Rusya ve İran’la belli alanlarda iş birliği yapması ile Amerikan vatandaşları ve Amerikan misyonlarındaki yerel çalışanları tutuklamasının ABD için temel rahatsızlık konuları olduğu ifade edilen raporda, bunlara rağmen ABD ile Türkiye’nin önemli bölgesel ortak menfaatlerinin olduğuna vurgu yapıldı.
S-400 alımı
Raporda, “Buna karşın ABD hükümeti, Türk hükümetine S-400 alımının ABD-Türkiye ikili ilişkilerine ve Türkiye’nin NATO içindeki rolüne olumsuz etkisinin kaçınılmaz olacağını belirtmiştir.” ifadelerine yer verildi.
Bunların yanı sıra Türkiye’nin, Amerika Düşmanlarına Yaptırımlarla Mücadele Yasası (CAATSA) kapsamında potansiyel yaptırımlara maruz kalabileceği, F-35 uçaklarındaki alım ve endüstriyel haklarını riske atabileceği, NATO ile ortak çalışabilirliğinin azalabileceği ve Rusya’ya artan bağımlılıktan kaynaklanan zaafiyetlerinin ortaya çıkabileceği belirtildi.
CAATSA yasasının etkilerinin yaptırım uygulanacak olan kuruma bağlı olacağı ifade edilen raporda, ABD’nin Türkiye’ye bu konuda yaptırım uygulaması durumunda ortak savunma programları ve askeri endüstrideki iş birliği dahil iki ülke arasındaki ilişkilerin daha da karmaşık hale gelebileceği ileri sürüldü.
***
Trump-Eroğan görüşmesi iptal
ABD Başkanı Donald Trump sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Ukrayna krizi sonucu Rusya Devlet Başkanı Putin ile Arjantin’in başkenti Buenos Aires’te düzenlenen G20 Zirvesi’nde yapacağı görüşmeyi iptal ettiğini duyurdu. Trump, bu açıklamadan kısa bir süre sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Güney Kore lideriyle planladığı görüşmeleri de iptal ettiğini duyurdu.