Personele var belediyeye yok

MUSTAFA MERT BİLDİRCİN

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) Dudullu-Bostancı Metro Hattı’ndaki çalışmalar için talep ettiği krediye onay vermeyen İller Bankası’nın, personeline düşük faiz ile kredi kullandırdığı tespit edildi. Sayıştay’ın İller Bankası’na ilişkin 2018 yılı denetim raporuna göre, bankanın 2017 ve 2018 yıllarındaki personel kredisi toplam tutarı 109 bin 573 TL olarak gerçekleşti.

İller Bankası Yönetim Kurulu’nun 2011’de aldığı karar ile yürürlüğe giren yönetmelik kapsamında, personele nakit kredi verilmesi kararlaştırıldı. Banka, aylık maaş ve ücret miktarının beş katını geçmemek üzere personele yıllık yüzde 6 faiz oranı ile kredi kullandırmaya başladı. Personele kullandırılan kredilerin yıllık faiz oranı, 31 Aralık 2018 tarihine kadar yüzde 3 olarak uygulandı.

Yönetim Kurulu’nun aldığı karar doğrultusunda 2019 yılı için faiz oranı yüzde 6’ya çıkarıldı. Sayıştay’ın incelemelerine göre, İller Bankası 2018’de personele toplam 62 bin 198 TL’lik personel kredisi kullandırdı. Bankanın 2018 yılında kullandırdığı personel kredisi toplamının, 2017 yılında kullandırılan krediye oranla yüzde 31,3 fazla olduğu tespit edildi.

Denetçiler, İller Bankası’nın mevduat toplama yetkisi olmadığını ve kredi taleplerini borçlanarak karşıladığını anımsattı. Diğer bankaların da personele kredi kullandırdığını belirten denetçiler, bu uygulamanın piyasa faiz oranının bir ya da iki puan altı ile sınırlı tutulduğunun altını çizdi. İller Bankasının personeline kullandırdığı kredilerde uyguladığı yıllık yüzde 6 oranındaki faizin oldukça düşük olduğunu vurgulayan denetçiler, faiz oranının gözden geçirilmesi gerektiğini bildirdi.

BORÇLANMA İHTİYACI ARTACAK

Denetçiler, İller Bankası’nın, yeni kredi talepleri ve başka nedenlerle oluşacak likitide ihtiyacını borçlanarak karşılamaya çalışmasının faiz ve vade uyumsuzluğu getireceğini vurguladı. Bankanın özkaynakları ile kredi kullandırmasının uzun bir süre mümkün olamayacağı tespit edilerek, borçlanma ihtiyacının artarak devam edeceğini belirtti.

YEREL YÖNETİMLERE KUR RİSKİ UYARISI

İller Bankası’nın uluslararası kuruluşlardan sağladığı krediler için yerel yönetimlerce hazırlanan fizibilite raporlarındaki uyumsuzluk da Sayıştay’ın denetimlerine takıldı. Analizlere kur riskinin dahil edilmediğini belirleten Sayıştay, bu nedenle yerel yönetimlerin ciddi bir kur riskine maruz kalabileceği uyarısında bulundu. Dış kaynaklı kredilerde, yapılan projenin TL cinsinden, kredi geri ödemelerinin ise yabancı para cinsinden olmasının kur riskini artırdığına dikkat çekilerek, kredi maliyetinin öngörülenin çok üzerine çıktığı kaydedildi.