AB’nin Rus petrolüne yönelik sert yaptırımları yarın yürürlüğe girecek. Rus petrolünün üçüncü ülkelere taşınmasına da kısıtlamalar getiren yaptırımlar Avrupa'daki mevcut enerji krizini daha da derinleştirecek.

Petrol yaptırımı krizi büyütecek
Fotoğraf: DepoPhotos

Dış Haberler Servisi

ABD, İngiltere, Avustralya ve Kanada gibi ülkeler Ukrayna'daki savaş nedeniyle Rus petrolü ithalatını durdururken Avrupa Birliği'nin (AB) Rusya'dan deniz yoluyla ham petrol ithalatına yönelik yaptırımları yarın yürürlüğe girecek. Rus petrolünün üçüncü ülkelere taşınmasına da kısıtlamalar getiren yaptırımlar Avrupa'nın içinde bulunduğu enerji krizini daha da derinleştirecek.

Yaptırım kararı kapsamında Macaristan, Slovakya ve Çekya gibi denize kıyısı olmayan ve boru hattıyla alım yapan ülkelere geçici süreyle istisna uygulanacak. Bu ülkeler Rusya'dan Avrupa'ya petrol taşıyan Druzhba boru hattıyla petrol almaya devam edecek, ancak aldıkları petrolü diğer üye ülkelere veya üçüncü taraflara satamayacak.

SOFYA VE ZAGREB ALMAYA DEVAM EDECEK

Rafinerileri yalnızca Rus ham petrolünü alacak şekilde tasarlanan Bulgaristan 2024'ün sonuna kadar Rusya'dan deniz yoluyla ham petrol ve petrol ürünleri ithal edebilecek. Hırvatistan ise rafinerilerin yakıt üretme süreçlerinde kullandığı bir yakıt türü olan vakum gazı (VGO) ithalatını 2023'ün sonuna kadar sürdürebilecek.

Almanya ve Polonya'nın tanınan muafiyete rağmen Druzhba petrol boru hattı üzerinden ithalatını gönüllü olarak durdurmasıyla, yaptırımların AB'nin Rusya'dan petrol ithalatını büyük oranda azaltacağı hesaplanıyor.

AB, Rusya'dan petrol ürünü tedarikini ise 5 Şubat itibarıyla sonlandıracak. Savaş öncesinde Rusya'dan günlük ortalama 2,4 milyon varil ham petrol ve 1,4 milyon varil petrol ürünleri ithal eden AB, 3 Haziran'da Rusya'dan ham petrol ve petrol ürünleri ithalatını durdurma kararı almıştı.

Rusya dünya petrol üretiminin yaklaşık yüzde 10'unu yapıyor. Rus yetkililer, tavan fiyat uygulamasına katılan ülkelere petrol satmayacağını açıklamıştı.

Druzhba petrol boru hattı üzerinden Rus petrolü Avrupa’ya gidiyor.Druzhba petrol boru hattı üzerinden Rus petrolü Avrupa’ya gidiyor.

TAVAN FİYAT YAPTIRIMI DA DEVREDE

Söz konusu yaptırımlara ek olarak, AB ve G7 ülkelerinin deniz yoluyla taşınan Rus petrolüne varil başına 60 dolar tavan fiyat uygulamasının da pazartesi günü devreye girmesi bekleniyor.

Ayrıca iki ayda bir yeniden değerlendirilecek tavan fiyata ilave olarak yeni bir fiyat sınırlama mekanizması kurulması da söz konusu olacak.

KENDİLERİ ZARAR GÖRÜR

Norveç merkezli bağımsız araştırma kuruluşu Rystad Energy'ye göre, Rus petrolüne yönelik yaptırımlar tam olarak uygulandığı takdirde, Ocak 2023 itibarıyla yalnızca günlük 600 bin varillik Rus petrolünün AB'ye ulaşacağı tahmin ediliyor.

Anadolu Ajansı’nın haberine göre Petrol Piyasaları Ekonomisti Julien Mathonniere, "Paradoks şu ki, yaptırımlar Avrupa'ya Rusya'dan daha çok zarar verebilir. Çünkü Avrupa'nın dizel bağımlılığı sorunu var. Bu dizel talebinin yüzde 25'ini ithal etmesi gerekiyor. Bunun yarısı da Rusya'dan geliyordu. Zengin Ural kaynaklı Rus ham petrolü, dizel üretmek için id-eal ve bunun yerine koyacağınız başka bir ham petrol bu verime ulaşamaz” diye konuştu.

ÇİN, HİNDİSTAN ALIMLARI ARTIRDI

Mathonniere Çin, Hindistan ve Türkiye’nin indirimli Rus ham petrolü alımlarını büyük ölçüde artırdığını ve böylece Rusya'nın en büyük alıcıları haline geldiğini söyledi.

Hindistan'da yayın yapan NDTV'nin haberine göre ise adı açıklanmayan üst düzey bir Hint yetkili, İran ve Venezuela'dan farklı olarak Rusya'dan petrol almaya yönelik bir yaptırım olmadığını belirtti. Yetkili, "Rusya'da dahil dünyanın her yerinden petrol almaya devam edeceğiz” şeklinde konuştu.