Pezeşkiyan önde, mollalar birleşti

Dış Haberler

İran'da Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin helikopter kazasında hayatını kaybetmesinin ardından 28 Haziran'da düzenlenecek seçimlere günler kala, ülke genelinde gerçekleştirilen anketin sonuçları paylaşıldı.

İranlı Öğrenciler Anket Ajansı'nın (ISPA) haberine göre reformist Mesud Pezeşkiyan'ın yükselişe geçerek yüzde 24,4'le ilk sırada yer aldı. Oylarında gerileme gözlenen muhafazakar Said Celili'nin yüzde 24'le ikinci sırada bulunuyor. AA'nın aktardığına göre, daha önceki anketlerin birçoğunda ön sıralarda yer alan Meclis Başkanı Kalibaf yüzde 14,7 ile üçüncü sırada yer aldı. Diğer adaylardan Emir Hüseyin Kadızade Haşimi yüzde 2, Ali Rıza Zakani yüzde 1,7 ve Mustafa Purmuhammedi yüzde 0,7'de kaldı.

İran’da muhafazakârlara yakınlığıyla bilinen "İslam Devrimi Direniş Cephesi" Said Celili’yi destekleyeceğini duyurdu. Cephe 28 Temmuz 2011 yılında kuruldu.

%7.9'U OY KULLANMAYACAK

Oy kullanacağını belirtenlerin yüzde 43,9'u kesinlikle sandığa gideceklerini, yüzde 7,7'si büyük olasılıkla katılacaklarını, yüzde 14,8'i bu konuda henüz karar vermediklerini açıkladı. Ankete katılanlardan yüzde 5,7'si sandığa gitmelerinin düşük ihtimal olduğunu ifade ederken yüzde 27,9'u hiç bir şekilde oy kullanmayacaklarını belirtti. Reisi'nin seçildiği 2021 yılındaki seçimlerde yüzde 48 bandında kalan katılım oranı bu kez yüzde 50'nin üzerine çıkartılmak isteniyor. Pezeşkiyan faktörü özellikle İran Türklerini sandığa çekmek ve toplumdaki "küskünler" grubu ile devleti yeniden barıştırmak adına etkili olabilecek bir isim.

İran'da halkın katılım oranının seçimin kaderini belirleyeceği öngörülürken son yıllardaki seçimlerde katılım oranı yüzde 40'larda kaldı. Bu durum, ülkedeki sosyo ekonomik sorunların yanı sıra Anayasayı Koruyucular Konseyi'nin halkın önemli bir kısmı tarafından destek gören bazı önemli isimlere seçimlerde adaylık izni vermemesine karşı yapılan boykot çağrılarından kaynaklanıyor. Ülkede 12 Haziran 2009'da yapılan ve sonrasında itirazlar nedeniyle bir çok kişinin hayatını kaybettiği protesto gösterilerinin yaşandığı cumhurbaşkanlığı seçimleri, ülke tarihinin en yüksek katılım oranının yakalandığı seçim oldu. Ahmedinejad yarışı hileli şekilde Yeşil Hareket lideri Musevi’nin önünde bitirmişti. 14 Haziran 2013'teki cumhurbaşkanlığı seçimleri de büyük rekabete sahne oldu. Ruhani, oyların yüzde 50'sini alarak ilk turda kazandı. Seçime katılım oranı yüzde 72,8 oldu. Ruhani'nin, dönemin Yargı Erki Başkanı İbrahim Reisi'ye karşı yüzde 57 ile kazandığı 19 Mayıs 2017'deki seçimlerde katılım oranında yüzde 73,3 ile önceki seçimdeki orana yakın katılım elde edildi. 18 Haziran 2021'de yapılan seçime katılım yüzde 48,8’de kalırken muhafazakar aday İbrahim Reisi seçimi kazanmıştı. Ülkede 1 Mart'ta yapılan genel seçimlerde ise katılım oranı yüzde 41'e kadar indi.

PEZEŞKİYAN KİMDİR?

Mesud Pezeşkiyan, Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi (2001-2005) yönetimine sağlık bakanı olarak görev yaptı. Pezeşkiyan, 4 dönem meclise seçildi. 2016-2020 yılları arasında birinci başkan yardımcılığı da yaptı. Eğitimi kalp cerrahı olan Pezeşkiyan, daha önce Tebriz Tıp Bilimleri Üniversitesi'nde rektör olarak görev yaptı ve şu anda İran'ın kuzeyindeki bu prestijli üniversitenin akademik kadrosunda yer alıyor. Pezeşkiyan'ın, 2021'deki seçimde, Reisi'ye karşı aday olma talebi Anayasayı Koruyucular Konseyi tarafından veto edilmişti.