Rakı, şarap ve bira: İçki fiyatlarında son 10 yılda inanılmaz artış!
Son 10 yılda içki ücretlerine yapılan zamlar hesaplandı. Buna göre rakıya yüzde 482, şaraba yüzde 324, biraya ise yüzde 530 zam geldi. Sigaraya gelen zamlar da son 9 yılda yüzde 232 bandında seyretti. Fiyatların fahiş şekilde artmasında, iktidarın ideolojik vergi politikası etkili oldu.
Temel yaşam ürünleri ve kira fiyatlarıyla birlikte içkiye gelen zamlar da son dönemde yurttaşın tepkisini çekerken, son 10 yılda bu zamların toplamda ulaştığı seviyeye dair dikkat çekici bir çalışma yapıldı.
Doğruluk Payı’ndan Ceren Satıl ve Murat İltir’in yaptığı araştırmaya göre, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) enflasyon hesaplaması için kullandığı madde sepetinde en güncel Nisan 2022 verilerine göre 70’lik rakı fiyatı yaklaşık 214 TL olarak belirlenmiş durumda ve bu fiyat 10 yıl önce ile karşılaştırıldığında rakıda fiyat değişimi yüzde 482’yi buluyor.
Aynı dönemler arasında rakıdan alınan asgari maktu ÖTV tutarında ise 6,3 katlık artış yaşandı. Asgari ücret üzerinden alım gücü referansı alındığında ise 10 yılda asgari ücrette alınabilecek rakı sayısında bir değişim olmadı.
Madde sepetine göre, şarap fiyatları 2012 yılının Nisan ayından 2022 yılının Nisan ayına kadar son 10 yılda yüzde 324 arttı. Nisan 2012 yılında net asgari ücretle 37 şarap alınırken 2022 Nisan ayında 53 şişe şarap alınabiliyor.
ASGARİ ÜCRETLE ALINAN MİKTARDA GERİLEME
TÜFE’deki madde sepetine göre, bira fiyatları 2012 yılının Nisan ayından 2022 yılının Nisan ayına kadar son 10 yılda yüzde 530,5 arttı. 2012 Nisan ayında net asgari ücretle 201 bira alabiliyorken Nisan 2022’de bu sayı 194’e geriledi. Aynı dönemde malttan üretilen biralarda asgari maktu ÖTV tutarı ise 5,6 kat arttı.
TÜFE madde sepetine göre sigaraların ortalama paket fiyatı 2013 yılının Nisan ayında 7 lira 54 kuruşken 2022 yılının Nisan ayına kadar 17 lira 52 kuruş artarak 25 lira 6 kuruş oldu. Sigaraların yüzdelik değişimi son 9 yılda yüzde 232 bandında seyretti. 2013 yılının ilk altı ay asgari ücreti olan 477 lira ile toplamda 102 paket sigara alınabilirken, 2022 yılının asgari ücretiyle 169 paket sigara alınabiliyor.
TEMMUZ AYINDA YİNE BÜYÜK ZAM OLABİLİR
Sigara ve içkide vergi yükü, en çok tartışılan konuların başında geliyor.
Hammadde fiyatlarının artmasının yanı sıra, Temmuz ayında Cumhurbaşkanlığı tarafından ertelenmediği takdirde yapılacak vergi güncellemesiyle içki ve sigara ürünlerinde yine ciddi artış yaşanacak.
Ocak 2022’de son 6 aylık Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi’ne göre vergi güncellemesi yapılmış, içki ve sigarada asgari maktu ÖTV tutarında yüzde 47,4’lük artış yaşanmıştı.
Güncellemenin ertelenmediği durumda Temmuz 2022’de Yurtiçi Üretici Fiyatları’nın son dört aylık ortalamalara göre artması durumunda zam oranı yüzde 60’a ulaşacak.