Rapor: BirGün, LGBTİ+'larla ilgili en fazla hak haberciliği yapan yayınlardan biri

Kaos GL Derneği'nin hazırladığı 2021 Medya İzleme Raporu’nun sonuçlarına göre BirGün, LGBTİ+'lar konusunda en fazla hak haberciliği yapan yayınlardan birisi oldu. Değerlendirilen 141 haber, söyleşi ve köşe yazısında LGBTİ+ örgütlerinin çalışmaları, Onur Yürüyüşleri, kültür sanat alanında LGBTİ+’lar, LGBTİ+’ları hedef alan nefret suçları, Boğaziçi Üniversitesi protestoları ve İstanbul Sözleşmesi konuları yer aldı.

Kaos GL Derneği, yazılı basında LGBTİ+’larla ilgili her haber, köşe yazısı ve söyleşiyi inceleyen derneğin 2021 Medya İzleme Raporu’nun sonuçları bugün (8 Şubat) çevrimiçi bir toplantıyla açıklandı.

2021 yılı raporu için araştırmayı Ali Özbaş yürüttü. Raporu ise derneğin Medya ve İletişim Program Koordinatörü Yıldız Tar yazdı. Raporun yazarı Tar, düzenlenen basın toplantısında 2021 yılını şöyle değerlendirdi:

“Ortaya çıkan tablo, LGBTİ+’ların haklarını ihlal etmeden, objektif bir temsil güden haberlerin sadece hakkı ihlal etmemekle sınırlı kaldığını gösteriyor. Bunun yanı sıra, LGBTİ+’lar ancak ve ancak bir nefret saldırısı ya da ayrımcılığa maruz bırakıldıklarında gazete sayfalarında yer alabiliyor. LGBTİ+ örgütlerinin çalışmaları ve görüşleri yazılı basında kendisine yer bulamazken; başarı hikayelerini haberleştirme konusunda da büyük bir eksiklik göze çarpıyor. 2017 yılından beri araştırmamızda değişmeyen bir veri olarak karşımıza çıkan bu sonuç, araştırmanın diğer sonuçlarıyla birlikte değerlendirildiğinde medyada LGBTİ+’ların özne olarak yer alamadığını, olumlu ya da olumsuz temsil fark etmeksizin ancak ve ancak haberin konusu olarak yer alabildiğini gösteriyor. Medya, LGBTİ+’ları, hayatlarını, fikirlerini, mücadelelerini temsil etmiyor. Onun yerine LGBTİ+’lar hakkında konuşmayı tercih ediyor. LGBTİ+’ların kendi seslerini medyadan okuyabilmek mümkün olmuyor. Bu durum da medyada LGBTİ+’ların insandışılaştırılması anlamına geliyor. LGBTİ+’lar medyada hayatları, iradeleri ve hakları olan özneler olarak temsil edilmek yerine; deyim yerindeyse üzerine konuşulan bir “sorun” olarak yer alıyor.”

2 BİN 273 METİNDE TEMEK HAKLAR İHLAL EDİLDİ

Yazılı basında yayınlanan 4011 metnin incelediği araştırma sonuçlarına göre; LGBTİ+’ları konu edinen metinlerin yüzde 43’ü (1707) hak haberciliği kapsamında değerlendirildi. Bütün metinlerin yarısından fazlasını (yüzde 57) oluşturan 2273 metinde ise LGBTİ+’ların temel haklarının ihlal edildi, nefret söylemi ve/veya ayrımcı dil kullanıldı ya da metinler LGBTİ+’lara ilişkin önyargıları besledi.

2021 yılında 2161 haber, söyleşi ve köşe yazısında LGBTİ+’lar ayrımcı bir dille temsil edildi. Bu, 2021’de yayınlanan bütün içeriklerin yüzde 54’ünü oluşturdu. Bütün metinlerin yüzde 31’ine tekabül eden 1249 metinde nefret söylemi tespit edildi. 1148 metinde ise LGBTİ+ kişiler ya da dernek, kurum ve kuruluşları hedef gösterilerek nefret suçu işlendi.

BASINDA LGBTİ+'LAR

Yayınlanan haber, köşe yazısı ve söyleşilerin ayrımcılık, nefret söylemi, önyargı veya LGBTİ+’lara yönelik herhangi bir hak ihlali içerip içermediğine bakılmaksızın LGBTİ+’ları sayfalarına taşıyan ilk 10 gazete şöyle:

>> Yeni Akit, 319 metin, yüzde 15
>> Cumhuriyet, 149 metin, yüzde 7
>> BirGün, 143 metin, yüzde 7
>> Evrensel, 110 metin, yüzde 5
>> Aydınlık, 107 metin, yüzde 5
>> Hürriyet, 93 metin, yüzde 5
>> Gazete Pencere, 90 metin, yüzde 4
>> Milliyet, 89 metin, yüzde 4
>> Milat, 88 metin, yüzde 4
>> Yeni Şafak, 88 metin, yüzde 4

İlk 10’da yer alan gazetelerden Yeni Akit, Aydınlık, Milat ve Yeni Şafak’ın ürettiği neredeyse tüm içeriklerde ayrımcılık veya nefret söylemi yer alırken; Cumhuriyet, BirGün, Evrensel ve Gazete Pencere hak haberciliğinde öne çıktı.

BİRGÜN 'HAK HABERCİLİĞİ'NDE ÖNE ÇIKTI

Rapora göre BirGün, LGBTİ+’larla ilgili en çok haber yayımlayan üçüncü gazete oldu. BirGün’de yayımlanan ve LGBTİ+’lara ilişkin 143 haber, söyleşi ya da köşe yazısının 141’i hak haberciliği kapsamında değerlendirildi. İki metinde ise LGBTİ+’lar isim olarak yer aldı.

Raporda BirGün’ün haberlerinde LGBTİ+ örgütlerinin çalışmaları, Onur Yürüyüşleri, kültür sanat alanında LGBTİ+’lar, LGBTİ+’ları hedef alan nefret suçları, Boğaziçi Üniversitesi protestoları ve İstanbul Sözleşmesi’nin yer aldığına dikkat çekildi.

NEFRET SÖYLEMİNİN MERKEZİ YENİ AKİT

Rapora göre LGBTİ+’lardan en çok bahseden gazeteler arasında ilk sırayı Yeni Akit aldı. Yeni Akit’in yayımladığı 319 haber de hak haberciliği kapsamında değerlendirilmedi. Yeni Akit, nefret söylemi ve ayrımcılığın üretim merkezi oldu.