Redakte edilmiş sapkınlıklar
Türkiye basınında çok sözü edilmedi ama kulağınıza çalınmıştır, Eylül ayında Facebook çok saçma bir skandala imza attı: Pedofillere yönelik pornografik bir görüntü olabileceği endişesiyle Vietnam Savaşı’nın en önemli görsel kayıtlarından birini Facebook paylaşımlarından silerek sansürledi. Nick Ut’un çektiği o dehşetli fotoğraf: Vietkong köyü olduğu gerekçesiyle 8 Haziran 1972’de bombardıman uçaklarının napalm bombalarıyla yaktığı Trang Bang’dan ciltleri dehşetli bir acıyla yanarken kaçmaya çalışan çocuklar…
Fotoğrafın odak noktasında adı Phan Thi Kim Phuc olan bir kız çocuğu görüyoruz; fotoğrafçı Ut’un “Napalm hayal edebileceğiniz en korkunç silahtır. Su 100 derecede kaynar, napalm 800-1200 derece sıcaklık üretir.” şeklinde tanımladığı dehşetli Amerikan icadının yarattığı yanıklardan dolayı kıyafetlerini çıkarmış, acı ve çaresizlikle ağlayarak koşuyor.
Gerçekliği henüz kanıtlanmamış olmasına rağmen komplo teorisi haliyle bile tüyler ürperten ‘Pizzagate’ skandalının (pedofili ayinleri için çocuk ticareti yapan büyükbaş ABDliler); 9 yaşında bir kız çocuğuyla evlenmeyi tamamen normal kabul eden Müslüman din adamlarının (büyük bir soğukkanlılıkla “Evlenmek için minimum bir yaş yoktur, 1 yaşındaki bir kızla bile evlenilebilir. 7, 8, 9 yaşındaki kızlardan bahsetmeye gerek bile yok.” diyen şeyhin görüntülerini youtube’da bulabilirsiniz); daha ergenliğe bile girmemişken bizzat ailesindeki erkekler tarafından hamile bırakılan çocukların dünyasında yaşıyoruz artık; bir Facebook editörünün 9 yaşındaki bir kız çocuğunun ızdırabını gösteren fotoğrafı pedofiller için bir istismar objesi olabileceğini düşündürecek bir dünya...
Ama tarihe ‘çıplak bir kız çocuğunun görüntüsü’ olarak değil Vietnam zulmünün en güçlü aktarıcısı olarak geçmiş bir fotoğraftan söz ediyoruz, yani Facebook editörü bu eylemiyle aslında tarihe bakışımızı, tarih bilincimizi, giderek bizzat tarihi deforme ediyor.
Neyse ki Facebook bu hatadan döndü, özür dileyerek fotoğrafın silindiği sayfalara tekrar yerleştirilmesini sağladı.
Bu saçma ve insan aklının ulaştığı nokta açısından ürkütücü haberi iki ay sonra anmamın nedeniyse, ABD’de iki ayda bir yayımlanan Vietnam adlı bir derginin taze çıkan son sayısında (Ocak-Şubat 2017 nüshası) yaşadığım rahatsız edici karşılaşma... Özellikle Vietnam gazilerine yönelik yayın yapan dergide Amerikan askerlerinin 1968 Tet Saldırıları sırasında Saygon sokaklarında ‘komünistlere karşı cesurca direnişi’ni anlatan yazıları karıştırırken Facebook’un sansüründen söz eden yazıya rastladım; “Facebook ikonik fotoğrafı önce kaldırdı, sonra tekrar yayınladı” başlığıyla, olumlu ya da olumsuz herhangi bir yorum içermeden olayı anlatan kısacık bir haber. Haberin varoluşunu böyle bir fotoğrafın çekilebilmesine borçlu bir dergide yer alması normal tabii, orada sorun yok. Asıl olay napalm bombalarıyla yakılan çocuklara dair haberin bulunduğu sayfayı geçince göreceğiniz tam sayfalık reklamda ortaya çıkıyor: Vietnam gazilerine özel bombardıman pilot montu… Vietnam ormanlarında siyah pijamalı çocukları kovalayan 2,5 milyon Amerikan askerinden veya anılarını yaşatan vatanseverlerden biriyseniz, arzu edenlere tabanca taşımak için gizli cep opsiyonu da sunulan deri montları kargo hariç 199 Dolar’a edinebilirsiniz...
Gerçi çocukların Ensar Vakfı yurtlarında, Adıyaman’da bir imam-hatip okulunda, Aladağ’da bir Süleymancı yurdunda ya da darbeci olmaları için beyinlerinin yıkandığı bir FETÖ evinde kolayca harcanabildiği bir ülkenin yurttaşı olarak şaşırmamam gerekiyor ama yine de bir sayfada bombalanan çocukları, takip eden sayfada o çocukları bombalayan askerlerin montunun reklamını görünce insan korkuyla düşünmeden edemiyor: Gururla giyilmesi beklenen bu fetiş nesnesine sahip olmak için ihtirasla ilandaki telefon numarasını tuşlayan kaç kişi olmuştur acaba?