Reforma ihtiyaç var
Batı Balkanlar ve Türkiye’den dokuz kuruluşun bir araya geldiği sivil toplum eylemi "Bizim Medyamız (Our Media)" yayınladığı rapora göre gazetecilik tehdit altında.
Haber Merkezi
"Bizim Medyamız (Our Media)" projesi Türkiye’de medya sahipliğinin büyük ölçüde hükümete yakın şirketler arasında yoğunlaşmış durumda olduğunu ortaya koydu.
Rapor, medya alanında kısıtlayıcı yasal düzenlemeler, ekonomik istikrarsızlık ve medya sahipliğindeki tekelleşmenin gazeteciliğin geleceğini tehdit ettiğini ortaya koyuyor. Gazetecilere yönelik baskılar, medya finansmanındaki eşitsizlikler ve sansür uygulamaları, ifade özgürlüğünü doğrudan etkileyen unsurlar arasında gösteriliyor.
Raporun bulgularına göre, Türkiye’de medya sahipliği büyük ölçüde hükümete yakın şirketler arasında yoğunlaşmış durumda. Türkiye’de medya kuruluşlarının yüzde 80’inden fazlasının sahiplerinin iktidar partisi AKP’yle ekonomik ve siyasi bağları bulunuyor. Kamu ihalelerinden yararlanan büyük holdingler, medya kuruluşlarını kontrol ederek editoryal bağımsızlığı zayıflatıyor ve çoğulculuğu engelliyor.
Basın İlan Kurumu (BİK) tarafından uygulanan ilan yasakları ve para cezaları, bağımsız medya kuruluşlarının ekonomik sürdürülebilirliğini zorlaştırıyor. Aynı zamanda, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından verilen yayın yasakları ve cezalar, hükümetin eleştirildiği içeriklere yönelik baskıyı artırıyor. Rapora göre, dijital medya da devletin denetimine girdi. 2020’de yürürlüğe giren sosyal medya yasası ve 2022’de yürürlüğe giren “dezenformasyon yasası”, iktidarın internet üzerindeki kontrolünü genişletti. Google’ın algoritmalarının hükümet yanlısı medya kuruluşlarını öne çıkarması, bağımsız gazeteciliğin görünürlüğünü kısıtlayan bir diğer unsur olarak öne çıkıyor.
BİK’in azınlık medyasına sağladığı desteği büyük ölçüde kesmesi, Ermeni, Rum ve Yahudi gazetelerinin sürdürülebilirliğini tehdit ediyor. Rapor, Kürt gazetecilere yönelik baskıların devam ettiğini, medya kuruluşlarının sık sık “terör” suçlamasıyla karşı karşıya kaldığını belirtiyor.
Türkiye’de medyaya güven giderek azalıyor. Raporda yer alan verilere göre, kamunun medya kuruluşlarına duyduğu güven yüzde 35 seviyesine kadar gerilemiş durumda.
REFORM ÇAĞRISI
Rapor, Türkiye’nin medya özgürlüğü, şeffaflık ve yargı bağımsızlığına yönelik köklü reformlar yapmadığı sürece demokratik gerilemenin süreceğini belirtiyor. Gazetecilerin korunması, medya finansmanında adil dağılımın sağlanması ve ifade özgürlüğünü garanti altına alan hukuki düzenlemeler getirilmesi gerektiğine dikkat çekiliyor.
