Rejimin yenilgisi

23 Haziran İstanbul seçimi, pazartesi günü birinci yılını dolduran başkanlık sisteminin de yenilgisinin oldu. AKP-MHP ittifakının tüm çabalarına karşın ortaya çıkan seçim yenilgisi ardından muhalefet partileri, “demokratik bir sistem” tartışması başlattı.

Şaibeli 16 Nisan 2017 Referandumu’yla fiilen, 24 Haziran 2018 seçimleriyle de resmen geçilen başkanlık sistemi, gelinen aşamada ülkeyi hem siyasi hem de ekonomik açıdan bir açmazın içine sürükledi. Muhalefetin hiçbir biçimde ikna edilemediği, tartışma süreçlerine dahi dahil edilmediği tek adam rejiminin iflası, 31 Mart seçimlerinin üzerine 23 Haziran’da İstanbul’da gerçekleştirilen tekrar seçim oldu. Muhalefet partileri, 2023’e kadar sürmesi beklenen seçimsiz dönemde tek adam rejimini sınırlamak adına çağrılar yapmaya başladı.

CHP ve İYİ Parti liderleri, partilerinin Meclis grup toplantılarında İstanbul seçim sonuçlarını değerlendirirken Cumhur İttifakı’nın yenilgisini vurguladı. Akşener, AKP için “Winter is coming (Kış geliyor)” derken, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise daha açık biçimde tüm siyasi partilere ‘demokratik bir sistem kurma’ çağrısı yaptı.

HDP Eş Genel Başkanı Sezai Temelli ise İzmir’de konuştu. Temelli, Kürt sorununun çözümü için tüm siyasi partilerin inisiyatif alması gerektiğini belirtirken yeni Anayasa çağrısı da yaptı.

CHP, İYİ Parti ve HDP liderlerinin dün yaptığı konuşmalardan satır başları şöyle:

***

Bütün partilere çağrı

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu: “Her türlü iftira yapıldı. Pontus’tan tutun diplomaya kadar. Bir iktidar partisinin ve onun destekçilerinin, artık cumhurbaşkanının, doğrudan İmamoğlu’nu hedef alarak orantısız bir şekilde bütün güçleriyle bir propaganda yaptılar. Sonunda sandığa gittik 800 bini aşkın oyla İBB başkanı oldu.

Eğer bir kişi tarafsız davranacağına dair namusu ve şerefi üzerine ant içmişse tarafsız kalmalı. Bu yemin metni Anayasa’da aynen duruyor mu, duruyor. Biz yine söylüyoruz, seçimlerde cumhurbaşkanının tarafsız kalması lazım.

Tek adam rejiminde FETÖ borsası kurulduğunu; garibanların içeride olduğunu gördük. Tek adam rejiminde TBMM’nin iş yapamaz hale getirildiğini gördük. Vatandaş kendi ülkesinde hak, hukuk, adalet, daha güçlü bir Türkiye, tarafsız bir cumhurbaşkanı, yandaş medya değil özgür haber alabileceği medya istiyor. Vatandaş ödediği verginin nerelere harcandığını, yapılan üçüncü havalimanının ne kadara mal olduğunu öğrenmek istiyor. Vatandaş sanıyor ki sadece ben bilmiyorum. Hayır, bunları TBMM’deki hiçbir milletvekili bilmiyor.

Bütün siyasi partilere açık ve net çağrımdır; vatandaşın bu beklentilerini karşılamak için CHP olarak biz her şeye hazırız. Getirin kanunu tek adam rejimini kaldıralım, güçlü bir demokratik sistem kuralım.”

***

Winter is coming

İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener: “Türkiye’nin düze çıkması için Sayın Erdoğan’ı partiler arası bir mutabakat arayışına davet ediyoruz. Gerilimin düşürüldüğü, somut çözümlerin konuşulduğu bir sükûnet çağrısı yapıyoruz. Slogan atarak hamaset üzerinden sorunlarımızı çözemeyiz. Ülkenin koltuk hırslarına feda edilmesine razı olamayız. Erdoğan’ın yetkisini düşmanlıktan yana değil kardeşlikten yana kullanması kendi siyaset anlayışı için de önemlidir. Mevcut siyaset anlayışını sürdürürse bir daha seçim kazanamayacağını fark etmiş olmalıdır. Ülkeye verdiği hasarın hiç değilse bir kısmını tamir etmesi kendisi için de iyi olacaktır. Yandaşlarınız, dalkavuklarınız, borazan medyanız sizi kurtaramaz. Ya kendinizi yenileyeceksiniz ya da yenile yenile gideceksiniz.

17 yılda 2.3 trilyon dolar bütçe, 70 milyon dolar özelleştirme kullandınız. Yol da mı yapmayacaktınız. O kaynakları israf etmeseydiniz Türkiye bugün bu halde olur muydu? Masallar karın doyurmuyor Sayın Erdoğan. Liyakatli bir ekibi ekonominin başına getirin, bizi dinleyin.

Ben bunlara kulak asmam diyorsanız bilin ki Türk milleti çaresiz değildir. AK Parti için o malum beste çalınıyor, kış geliyor, yani Winter is coming. Aslında ben giderayak milletle helalleşmesi için atmaları gereken adım için söyledim.”

***

Yeni Anayasa

HDP Eş Genel Başkanı Sezai Temelli: “23 Haziran seçimi sadece belediye başkanlığı seçimi değildir. Bizler 31 Mart’ta olduğu gibi bir umut olduk. Tüm halkların beklediği o umudu var ettik. Türkiye siyasetinin kulvarını değiştirdik. Siyasetin bu tekçi anlayışa mahkûm olmadığını gösterdik. Bunu ancak biz yapabilirdik.

Gelin Türkiye’nin tıkanmış demokrasi yolunu hep beraber açalım. Gelin tartışalım, gelin konuşalım, gelin meselenin muhatabı Sayın Öcalan’la muhatap olalım. Artık geçmişin hesaplaşmaları üzerinden değil geleceğin kurucu aklı olarak hareket etme zamanıdır. Geleceği hep birlikte kuracaksak eğer sorunlara hep beraber çözüm üretmeliyiz. Bir tarafımızda mücadele ederken bir tarafımızda kurucu özne olarak bu sürece davet ediyoruz. Bunun bir yolu anayasamızı yeniden yapmaktır. Türkiye bir an önce hep beraber eşit yurttaşlık temelinde bir anayasa var etmelidir. Bugün İmralı’dan gelen tavsiye bu yöndedir.

Çözemediğimiz sorunumuz Kürt meselesiyse çözüme buradan başlamak en doğrusudur. Bunu başarabileceğimiz bir yola çıktık ve herkesi davet ediyoruz. Bizim toplumsal barışa ihtiyacımız var. Önceliğimiz erken seçim değil, tam da altını çizdiğimiz bu sorunumuzdur. Türkiye’nin sıkıştığı bu tekçi anlayıştan kurtulması için, toplumsal barış için parlamento acil adımlar atmalıdır.”