Resmi veriler gerçeği gizliyor

Ekonomi Servisi

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) dün eylül ayına ilişkin işgücü verilerini yayımladı. Buna göre uzun soluklu ekonomik bunalım işgücünün yapısını değiştirmeye başladı. Buna göre eylül ayında ağustosa göre istihdam azaldı ancak aynı anda işsiz sayısı da azalma kaydetti.

Başka bir ifadeyle artık milyonlar iş bulma hevesini kaybetti. Zira nüfusun artık giderek azalan orandaki kısmı işgücüne dahil oluyor. Bu durumu TÜİK verileri de teyit etmiş durumda. Eylül ayı işgücü verilerine madde madde mercek tuttuk.
2018 yazında yaşanan döviz kuru şoku ülke ekonomisini uzun soluklu bir bunalıma sürükledi.

Geçmiş krizler kadar şiddetli olmamakla beraber bu bunalım geçmiş krizlerden daha uzun sürüyor. İstihdamda toparlanmanın ne zaman yaşanacağı ise belirsizliğini koruyor. Kur şokunun ardından 1 yıldan uzun süre geçmesine rağmen istihdam edilen sayısı nüfus artmasına rağmen azalmaya devam ediyor. Bu durum daha önce ne 1994 krizinde, ne 2001 ne de 2009 krizinde görülmüştü.

1- İşsiz sayısı

Eylül ayı itibariyle işsiz sayısı 4 milyon 566 bin oldu. Buna karşılık işsiz sayısı ağustosta 4 milyon 650 bin geçen yılın eylülünde ise 3 milyon 479 bindi. Böylece işsiz sayısı 1 yılda 817 bin kişi artmış oldu. Ancak önceki aya kıyasla işsiz sayısı 84 bin kişi azaldı. Bu azalma 84 bin kişinin işe girdiği biçiminde değerlendirilse de yanlış olur. Zira istihdam edilen kişi sayısı da azaldı.

2- İstihdam edilen kişi sayısı

TÜİK verilerine göre 15 ve üzeri yaşta istihdam edilen kişi sayısı eylülde 28 milyon 440 bin olarak gerçekleşti. Buna karşılık geçen yılın eylül ayında bu sayı 29 milyon 63 bindi. Böylece 1 yılda işinden olan kişi sayısı net olarak 623 bin kişi oldu. Öte yandan ağustosta istihdam edilen sayısı 28 milyon 529 bindi. Yani ağustostan eylüle sadece 1 ayda en az 89 bin kişi işinden oldu. Fakat buna rağmen işsiz sayısı artmak bir yana azaldı. Peki bu nasıl oldu?

Hem istihdam hem işsizlik nasıl azalabilir?

İstihdam edilenlerle işsiz olanların sayısının toplamı işgücünü veriyor. Eylül verilerine göre ülkenin işgücü giderek azalıyor. Bu azalmadaki temel neden ise yurttaşların bir biçimiyle iş bulmaktan ümidini kestiği için bu bunalımı başka yollarla değerlendirmesinden kaynaklanıyor. Bu durumu ağustos ve eylül verilerini karşılaştırarak ortaya koymak mümkün.

Eğitimde olduğu için işgücüne dahil olmayanlar
Ağustos: 3 milyon 934 bin
Eylül: 4 milyon 178 bin

Böylece yeni eğitim öğretim yılının başlamasıyla yazın iş arayan 244 bin genç yurttaş eylül ayının gelmesiyle iş aramaktan vazgeçerek eğitim görmeye devam ettiler veya lisans/yüksek lisans bölümlerine kaydoldular. Bu durum işsiz sayısı ve istihdamın aynı anda azalmasının en önemli nedeni oldu. Ancak bir diğer neden de iş aramaktan ümidini kaybettiği için işgücünden çekilen böylece işsiz sayılmayan kişilerin 1 ayda 17 bin kişi artması oldu. Buna göre sadece eylül ayında her gün ortalama 566 kişi ümidini kaybettiği için iş aramaktan vazgeçti.

İş bulma ümidiği kalmadığı için iş aramayanlar
Ağustos: 613 bin
Eylül: 630 bin