TCMB’nin ‘dost’ ülkelerden gelen dövizlerin dahil olduğu net rezervleri son 21 yıl sonra ilk kez sıfırın altına inerek eksi 0,2 milyar liraya düştü. İktidar seçim öncesi döviz kurunu tutmak için rezervleri tamamen tüketti.

Rezervin dibi sıyrıldı

BirGün/Ankara

İktidarın dövizdeki yükselmenin seçim kampanyasını olumsuz etkilememesi için kurları tutma çabası Merkez Bankası'nın rezervlerini tüketti. Son verilere göre swap dahil net rezervler 21 yıl sonra ilk kez eksiye düştü. Böylece uzun süredir tüm odağını döviz kurunu sabit tutmak olarak belirleyen ekonomi yönetiminin elindeki tek silah olan rezervler de bitti. Seçimlerin ikinci tura kalmasıyla birlikte döviz talebini önlemek için bir takım adımlar atıldı, kurun artmaması için de rezervler kullanıldı. Verilere göre, 15-19 Mayıs haftasında brüt rezervler 3,5 milyar dolar düşüşle 101,6 milyar dolara geriledi. İki haftada rezervlerde 12,5 milyar dolarlık düşüş kaydedildi. Rezervlerdeki iki aylık düşüş 25 milyar dolar oldu.

Net rezervlerde ise tarihi düşük seviye kaydedildi. 19 Mayıs haftasında Banka’nın net rezervi eksi 0,2 milyar dolar seviyesine geriledi. Böylelikle 21 yıl sonra ilk kez net rezervler negatif bölgeye geçti. 12 Mayıs haftasında net uluslararası rezervler 2,33 milyar dolar seviyesindeydi. Bir haftada yaklaşık 2,5 milyar dolarlık net uluslararası rezerv kaybının yaşandığına işaret ediyor. Swap hariç net rezervlerde de kritik seviye izlendi. Swap hariç net rezervler 19 Mayıs haftasında eksi 60,3 milyar dolar oldu. Önceki hafta bu rakam eksi 57,8 milyar dolar olarak kaydedilmişti. Son dönemde döviz kurlarındaki artışın önlenmesi için altın rezervleri de gözden çıkarıldı. 19 Mayıs haftasında altın rezervleri 44,3 milyar dolardan, 42,8 milyar dolar seviyesine geriledi.

KKM REKORA DEVAM

Kredilerin döviz talebini artırdığı düşüncesiyle geçen hafta bankaların nakit avans ve kredi kullanımda menkul kıymet zorunluluğu kararı alındı. Kullanımın durmasıyla sistem kilitlenince geri adım geldi. Ancak BDDK’nın talimatlarıyla döviz talebi engellenmeye çalışıldı. TCMB'nin seçimin hemen ardından gerçek kişi döviz hesaplarından TL’ye dönüşüm için ek yüzde 10’luk hedef koyması, TL mevduat faizlerini hızla artırırken bu durum bankaların kredi faizlerini artırması ve kredi musluklarını kapatmasında etkili oldu. Baskılarla bankaların KKM’ye yüksek faiz önermesi sonucu bazı tasarruf sahiplerinin döviz hesaplarını çözmeye başlamasıyla KKM’nin hacmi daha da arttı. Atom bombası benzetmesi yapılan KKM hesaplarının 15-19 Mayıs haftasında yükseliş ivmesi devam ederken yeni rekor seviye kaydedildi. BDDK verilerine göre, geçen hafta kur korumalı mevduata 51,4 milyar TL'lik giriş yaşandı. Bu girişle birlikte kur korumalı mevduatlarda toplam büyüklük 2,4 trilyon TL'ye yükseldi. Dolar cinsinden ise kur korumalı mevduat 121,5 milyar dolar oldu. Ocak ayından bu yana kesintisiz yükselen kur korumalı mevduata 14 Mayıs'taki ilk tur seçimleri öncesinde rekor giriş kaydedildi. BDDK’nin son verilerine göre bankalardaki toplam mevduatın yüzde 23,1’ini KKM hesapları, yüzde 40,1’ini ise yabancı para mevduatları oluşturdu. KKM’nin dövize endeksli olması göz önünde bulundurulduğunda toplam dolarizasyon yüzde 63,2 oldu.