ABD’nin son Suriye Büyükelçisi Robert Ford, NPR radyosunda Suriye’deki son gelişmeler üzerine çarpıcı açıklamalarda bulundu

Robert Ford: Amerikan kuvvetleri Suriye’de istikrarsızlık kaynağı

Robert Ford, Arap Baharı’nın başladığı 2011 yılının başında ABD’nin Suriye Büyükelçisi olarak atanmıştı. Suriye’deki silahlı ayaklanmaları kışkırtmakla suçlanan Ford, 2011’in Ekim ayında Şam yanlısı kalabalıkların saldırısına uğrayınca Washington tarafından ülkeden çekilmişti. 2014’e kadar elçilik görevini resmi olarak sürdüren Ford, medyadaki açıklamalarıyla Şam yönetimine karşı Özgür Suriye Ordusu’nu (ÖSO) destekleyerek Suriye’deki rejim değişikliğine yönelik faaliyetlerini sürdürmüştü. 2017 yılında ise Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’ın savaşı kazandığını belirten Ford, ABD’nin Kürtleri yüzüstü bırakacağını da belirtmişti. ABD’nin ulusal radyosu National Public Radio’dan (NPR) Steve Inskeep’e konuşan Ford, Suriye’deki savaşın geleceği ve ABD’nin bölgedeki rolüyle ilgili dikkat çekici açıklamalarda bulundu.

INSKEEP: Edinilen bilgilere göre Türk birlikleri Türkiye-Suriye sınır bölgesindeki Kürt kuvvetlerine karadan ve havadan operasyon düzenliyor. Bu Kürt kuvvetleri, IŞİD’le mücadelede ABD ile müttefik. Cumhurbaşkanı Trump, ABD birliklerini bölgeden çıkarmaya karar verdikten sonra Türk kuvvetleri bu operasyonu başlatabildi. Cumhurbaşkanının Kongre’deki ve (evanjelist) Hıristiyan çevrelerindeki en sadık destekçileri bile Trump’ın kararını kınıyor. Obama yönetimi sırasında ABD’nin Suriye büyükelçisi olarak görev yapan Robert Ford’la bu konuyu konuşacağız. Ford şimdi Middle East Institute’un (Ortadoğu Enstitüsü) kıdemli bir üyesi. Sayın Ford, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo Türkiye’nin meşru güvenlik kaygıları olduğunu söyledi. Sizce Türkiye’nin güneyinden Türkiye’ye yönelik bir tehdit mi var?

FORD: Bence, dürüst olmak gerekirse, hayır. Türkler, 2016 yılında, Türkiye’de saldırılar düzenleyen bazı teröristlerin Suriye’deki Kürtlerin kontrolündeki alandan çıktığını iddia etti; ancak bu birkaç yıl önceydi. O zamandan beri, Türkiye’ye yönelik Suriye kaynaklı ciddi bir terör saldırısı iddiası görmedim.

SURİYE’DE SORUN SİYASİ

INSKEEP: Suriye’nin kuzeydoğusunda Türkiye’ye yönelik bir politik tehdit var diyebilir miyiz? Türkiye’de etnik Kürtler de bulunmakta. Kürtler de milliyetçi bir takım isteklere sahipola geldi. Güneydeki Kürtlerin içinde de milliyetçiler olabilir. “Türkiye, Kürtlerin Suriye’de fazla yetkiye sahip olmasını istemiyor, çünkü bunu Türk devletine bir tehdit olarak görüyor” diyebilir miyiz?

FORD: Sanırım taşı gediğine oturttun. Şu an yaşananlar aslında politik bir sorundur. Türkiye, kuzeydoğu Suriye’de oluşacak bir Kürt devletçiğinin Türkiye’deki Kürtler konusunda kendisine siyasi sorunlar yaratacağından endişe duyuyor.

INSKEEP: Bahsettiğiniz siyasi sebepler ABD için karışıklığa yol açıyor. Öncelikle, ABD’nin Kürt müttefikleri tehlikede diyebiliriz. İkincisi, IŞİD’in tekrar ortaya çıkacağı tehlikesi var da diyebiliriz. Başkanın verdiği kararda ısrarcı olup ABD’nin bölgedeki askerlerini çekmeye devam edeceğini varsayarsak bahsettiğim endişeler nasıl giderilebilir?

FORD: Mükemmel bir soru. Öncelikle IŞİD’le ilgili soruya cevap vereyim. Suriye’deki Kürt savaşçılar ve desteklediğimiz Suriye Demokratik Güçleri’nin binlerce IŞİD mahkûmunu gözaltında tutmaya devam etmekte çıkaları olduğunu düşünüyorum. Kürtler eğer IŞİD’li mahkümları salarsa ilk tehdit altında olacak yerler Kürtlerin yaşadıkları bölgeler olacaktır. İkinci mesele ise bölgede IŞİD’i ortaya çıkaran politik, ekonomik ve sosyal şikâyetler dizisidir. IŞİD’i ortaya çıkaranlar da bu sorunlardır. Kürt milislerin de bu sorunlar için uzun vadeli bir çözüm sunabileceğini düşünmüyorum.

ŞAM, İSTİKRAR SAĞLAYABİLİR

INSKEEP: Dediklerinizden o kadar da istikrarlı olmayan o bölgeyi başka birinin ele geçirmesi gerektiği anlamı çıkıyor.

FORD: Kesinlikle. Şu anda zaten bazı Arap toplulukları ile bu Kürt milislerinin arasında sürtüşme var. Bu da demek oluyor ki bir geçiş süreci yaşanmalı. Nasıl bir geçiş yaşanacak? Açıkçası, kamuoyunda bu soruya cevap arayan bir tartışma göremiyorum. 500 veya 1000 Amerikan özel harekât askerlerinin Suriye’deki mevcudiyetinin de bu sürece nasıl faydası olacağını da kimse açıklamıyor.

INSKEEP: Birleşik bir Suriye hükümetine geçiş olması gerektiğini mi söylüyorsunuz?

FORD: Bence, uzun vadede, Suriye hükümetinin Suriye’nin doğusu üzerinde kontrol kurması bölgede kalıcı, istikrarlı ve güvenlikli bir yönetim sağlayabilir. Hiç kimse Suriye hükümetini benden daha az sevemez, ama bence gerçekçi olmalıyız. Eğer Amerikalılar sonsuza dek orada kalacaklarsa, eğer Amerikan kuvvetleri doğu Suriye’de kalacaksa, bunun bölgede sürtüşme ve istikrarsızlık kaynağı olacağını bilmemiz gerek.

Çeviren: Alp Kadıoğlu
Kaynak: NPR