S400’ün ilk maliyeti 100 adet Boeing: Uçuyoruz!

ABD ile S-400 gerilimi sürerken Japonya’daki G20 zirvesinden gelişmeler gündeme düşüyor. Son olarak önceki gün AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın THY olarak 100 Boeing alacağız açıklaması medyaya yansıdı. Erdoğan 28-29 Haziran tarihlerinde Japonya’nın Osaka kentinde gerçekleşen G-20 Devlet Başkanları zirvesinden sonra medya mensuplarına açıklamalarda bulundu.

AKP lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türk Hava Yolları’nın Boeing’den 100 tane uçak alacağını söyledi. Erdoğan, “Sayın Trump’ın Türkiye ziyaretinin gerçekleşmesiyle ve iş konseyini de yapmak suretiyle bu işi çok daha ileriye taşımış olacağız. Bu arada biz, bir de oradan THY olarak 100 tane Boeing uçağı alıyoruz.” dedi. Bunun üzerine dile kolay gelen 100 Boeing’in ortalama fiyatlarını ve THY göstergelerini sizler için derledik.

Boeing’in 2019 fiyat kataloğunda en ucuz uçağı B737-700 tipi uçak. Dar gövdeli bu uçağın menzili de Uzak Doğu, Amerika ve Avusturalya’ya ulaşmıyor. B737-700 tipi uçağın 2019 fiyatı ise 89,1 milyon dolar. Eğer Türk Hava Yolları (THY) bu uçaktan 100 adet almaya kalkarsa bu yatırımın bedeli 8,9 milyar dolar olacak. Şu anda B737-700 tipi uçaklardan THY filosunda sadece 1 adet bulunuyor. THY filosunda daha çok B737-800 tipi uçağı tercih ediliyor.

B737-800 tipi uçağın 2019 fiyatı ise 106,1 milyon dolar. Eğer bu tipten 100 adet uçak alınırsa bu yatırımın toplam maliyeti 10,6 milyar dolara karşılık gelecek. THY filosunda en çok tercih edilen B737-800 tipi uçaklar olurken, THY filosunda bu tip uçaklardan toplam 80 adet bulunuyor. Buna karşılık THY bu uçakların sadece 24’üne sahipken, geri kalanı kiralık olarak kullanıyor.

Bunun yanı sıra eğer geniş gövdeli ve geniş menzilli bir uçak satın alınacaksa maliyetler 4 katına kadar çıkabiliyor. Boeing’in ürettiği en pahalı uçak B777-9 tipi geniş gövdeli uçak. Bu tip uçağın bedeli 442 milyon dolar iken, bu uçaklardan 100 adet alınması halinde toplam yatırım gideri 44 milyar doları geçiyor. THY filosunda bu uçaklardan hiç bulunmuyor.

THY uçaklarının doluluk oranı nedir?

THY uçaklarının doluluk oranı hem yurtiçinde iç talebin yetersizliği hem de küresel büyümedeki yavaşlama sebebiyle azalıyor. THY’nin 2019’un ilk çeyrek sonuna ait yatırımcı raporuna göre uçaklarının doluluk oranı yüzde 80,1 iken geçen sene bu oran yüzde 80,3 düzeyindeydi.

THY’nin toplam kaç uçağı bulunuyor?

THY’nin 1. çeyrek yatırımcı sunumuna göre filosunda toplam 336 uçağı bulunuyor. Ancak bu uçakların tamamının sahipliği THY’ye ait değil. 336 uçaktan 44’ünün sahibi THY’ iken geri kalan uçaklar THY’nin kiraladığı uçaklar. Eğer 100 adet uçak alınırsa THY’nin filosu bir anda yüzde 29,7 büyüyecek. Peki THY’nin filo büyüklüğü konusunda bir programı var mı? Cevap, evet var! Yatırımcı sunumuna göre THY 2019 sonunda 358, 2020 sonunda 397, 2021 sonunda ise 436 uçağa sahip olmayı planlıyor. Eğer Erdoğan’ın 100 uçak vaadi gerçekleşirse THY planlarına aykırı biçimde 2 yıl öncesinden 436 uçağa sahip olacak.

THY’nin kaç adet Boeing’i var?

THY filosu içinde toplam 165 adet Boeing bulunuyor. Ancak bu uçakların 137’si finansal veya operasyonel olarak kiralık durumda. Buna karşılık THY’nin kendi varlığı olan Boeing sayısı ise sadece 28. Bu 28 uçağın tümünü B737-800 tipi dar gövdeli kısa menzilli uçaklar oluşturuyor.

THY’nin 1 yıllık geliri ve gideri ne kadar?

THY’nin yatırımcı sunumunda kamuoyuna duyurduğu 2018 geliri 12 milyar 855 milyon dolar iken THY’nin aynı yıldaki faaliyet giderleri (personel, akaryakıt, kira, amortisman vb.) 11 milyar 686 milyon dolar oldu. Böylece THY’nin 2018 yılındaki net kârı 1 milyar 169 milyon dolar olarak gerçekleşti. Ancak THY 2019’un ilk çeyreğinde faaliyetlerinden kaynaklı zarar etti. 2019’un ilk çeyrek sonu itibariyle 2,9 milyar dolarlık faaliyet giderine karşın, 2,7 milyar dolar gelir elde eden THY’nin ilk çeyrek sonu itibariyle 150 milyon dolar zarar etti.

THY’nin yıllara göre faaliyet kârı

• 2014: 641 milyon dolar kâr
• 2015: 682 milyon dolar kâr
• 2016: 350 milyon dolar zarar
• 2017: 794 milyon dolar kâr
• 2018: 1 milyar 169 milyon dolar kâr
• 2019 sadece ilk çeyreği: 203 milyon dolar zarar.

Maliyeti 9 ila 44 milyar dolar

Boeing’in en ucuz uçağı 737-700 – 89,1 Milyon dolar
Boeing’in en pahalı uçağı 777-9 – 442,2 Milyon dolar
*Veriler Boeing’in fiyat listesinden alınmıştır.

100 Boeing dile kolay geliyor

• Boeing’ten 100 adet uçak almanın minimun bedeli 8,9 milyar dolar iken maksimum bedeli 44,2 milyar dolar.
• THY’nin 2018 net karı 1,1 milyar dolar iken THY 2019 ilk çeyrekte 150 milyon dolar zarar etti.
• THY’nin 2018 yılında faaliyetlerinden toplam 12,8 milyar dolar gelir elde ederken, bu faaliyetleri için 11,6 milyar dolar gidere katlandı.
• THY filosunda toplam 336 uçağı bulunurken bu uçakların sadece 44’ü THY’nin varlığı. Geri kalanları THY kiralık olarak kullanıyor.
• THY bünyesinde toplam 165 adet Boeing bulunurken, bu Boeingler’in 137’si kiralık.
• THY uçaklarının 2018 doluluk oranı yüzde 80,1