Sağ kazandı, sol umutlu
Almanya’da giderek sertleşen siyasi tartışmaların gölgesinde gerçekleşen seçimin kazananı sağ olurken koalisyon partileri ciddi oy kayıpları yaşadı. Faşist AfD’nin ikinci olduğu seçimde gençler ve kadınların büyük kısmı, oylarını ikiye katlayan Sol Parti’yi tercih etti.
DIŞ HABERLER SERVİSİ
Avrupa’daki sağcılaşma eğilimi, kıtanın lokomotifi Almanya’da da kendisini gösterirken soldaki yükseliş umut verdi. Erken genel seçimde merkez sağ Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partileri birinci olurken aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) ise oylarını ikiye katlayarak ikinci sıraya yerleşti.
Hristiyan Birlik yüzde 28,6 ile genel seçimi birinci tamamlarken kökenleri Nazilere dayanan faşist parti AfD ise yüzde 20,8 ile 2021’deki seçime göre oylarını neredeyse ikiye katladı. AfD, Almanya’nın birleşmesinden önce Sovyet bölgesi olan doğu bölgesindeki eyaletlerde yüzde 30’u geçerek açık ara birinci oldu.
SPD’DE BÜYÜK ÇÖKÜŞ
2021'deki seçimlerden birinci parti olarak çıkan Sosyal Demokrat Parti (SPD) ise 9,5 puan kaybederek İkinci Dünya Savaşı’ndan sonraki en düşük oy oranına gerilerken seçimlerin en büyük kaybedeni oldu. SPD, yüzde 16,4 oyla üçüncü sırada yer aldı.
Liberal Hür Demokrat Parti (FDP) ve Sol Parti’den ayrılarak kurulan popülist Sahra Wagenknecht İttifakı (BSW) da dâhil olmak üzere daha küçük partiler Federal Meclis'e girmek için gereken yüzde 5'lik barajı aşamadı. FDP lideri Christian Lindner, seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından aktif siyaseti bıraktığını kaydetti.
AFD’DEN KOALİSYON TEKLİFİ
Hiçbir partinin 630 koltuklu mecliste çoğunluğu sağlayamaması, ülkenin bir kez daha koalisyon hükümetine gideceğini gösterdi. Seçimin ardından AfD Eş Başkanı ve Başbakan Adayı Alice Weidel, CDU’ya koalisyon teklifinde bulunarak “Aksi takdirde Almanya’da değişimin mümkün olmayacağını” söyledi. Seçim zaferinin ardından Avrupa’nın en büyük ekonomisin başına geçmeye hazırlanan CDU’nun lideri Friedrich Merz ise en kısa sürede hükümeti kurmayı hedeflediğini açıkladı.
Daha önce aşırı sağın desteği ile Meclis’ten göç karşıtı yasaları geçirmesi nedeniyle eleştirilerin hedefi olan Merz, AfD’nin koalisyon teklifini reddederek “AfD’nin ülkenin çözülmemiş sorunları nedeniyle var olduğunu” kaydetti. Merz, ABD Başkanı Donald Trump’ın Avrupa’ya yönelik eleştirel tutumuna karşı “Avrupa’nın güçlendirilmesi” mesajı verdi.
***
‘BÜYÜK KOALİSYON’ EN OLASI İHTİMAL
Seçimde aldığı yüksek oyla AfD siyasi dengeleri alt üst ederken Hristiyan Birlik lideri Merz’in yüzde 5’lik barajı aşarak Federal Meclis’e girmeyi başaran diğer partilerle işbirliği yapması bekleniyor. Hristiyan Birlik partilerinin Sol Parti ile koalisyon yapması pek olasılık dâhilinde görünmüyor. Geriye mevcut hükümette yer alan ve seçimlerde oy kaybeden SPD ile Yeşiller kalıyor. Üç partili koalisyona sıcak bakmayan Merz’in CDU/CSU’su ile SPD arasındaki bir “Büyük Koalisyon” ihtimali en olası seçenek olarak öne çıkıyor.
***
GENÇLER AÇIK ARA ‘SOL’ DEDİ
Pazar günkü seçimde 59,2 milyon seçmenden 2,3 milyonu ilk kez oy kullandı. 70 yaş üzeri seçmenler açık ara farkla CDU/CSU’ya oy verirken 18-24 yaş arası gençler, Sol Parti ve AfD’yi tercih etti. Erkekler sağ, kadınlar ise sol partilere eğilim gösterdi.
***
SOL UMUT VERDİ
Seçimlerde beklenen performansın üzerine çıkan bir başka parti ise 2021’deki seçimde aldığı oylarını ikiye katlayan Die Linke (Sol Parti) olurken geleceğe yönelik umut verdi. Sol Parti Berlin’deki seçimde de en yüksek oy oranına ulaşan parti oldu. Ülkede sertleşen göç politikası ve AfD’ye karşı yürütülen sert kampanya ile destek toplayan Sol Parti, hayat pahalılığı yüksek kiralar, düşük ücretler gibi günlük sorunlara değinerek on binlerce yeni üyenin katılımıyla güç kazandı.
