Sağlıklı gıda tüketmek lüks
Milyonlarca yurttaş için sağlıklı beslenmek artık lüks oldu. Ülkede 10 milyona yakın kişi asgari ücret civarı maaşla geçinmeye çalışırken haziran ayında açlık sınırı 2 bin 818 lira olarak hesaplandı.
Ekonomi Servisi
DİSK’e bağlı Birleşik Metal İş Sendikası Araştırma Merkezi (BİSAM) haziran ayına ilişkin açlık ve yoksulluk sınırı araştırmasını yayımladı. Araştırmada dört kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için aylık yapması gereken harcama tutarının haziran ayında 2 bin 818 TL olarak hesaplandığı açıklandı.
Bu harcama tutarı sadece gıda için yapılması gereken minimum tutar. TÜİK’in açıkladığı son verilere göre gıda fiyatlarındaki yıllık artış yüzde 19,9 civarında. Gıda fiyatlarındaki yükseliş geniş kesimlerin gıda harcamalarını artırıyor. Açlık sınırı üzerinden hanehalkı tüketim harcamaları esas alınarak yapılan hesaplama sonuçlarına göre ise yoksulluk sınırı 9 bin 746 TL oldu.
BİSAM açlık ve yoksulluk sınırı açıklayan diğer kurumlardan farklı olarak aynı zamanda illere göre de ayrı çalışmalar yapıyor. Buna göre İzmir'de açlık sınırı 3 bin 83 lira olarak belirlendi. İzmir'i, İstanbul 2 bin 978 liralık açlık sınırı ile takip etti. Ankara'da ise açlık sınırı 2 bin 740 lira olarak tespit edildi.
Son aylarda süt ve süt ürünlerine gelen zamlar açlık sınırını yükselten en önemli etkenlerden oldu. BİSAM da raporunda, bu ürünlere gelen zamlarla beraber süt ve süt ürünlerinin sağlıklı beslenebilmek için gereken en büyük harcama kalemi olduğunu vurguladı. Günlük harcamalarda Haziran 2021’de en yüksek maliyet grubunu süt ve süt ürünleri grubu 31,80 TL’lik harcama gereksinimi ile oluşturdu. Et, tavuk ve balık grubu için yapılması gereken minimum harcama tutarı ise 19,69 TL. Sebze ve meyve için yapılması gereken harcama miktarı ise 15,39 TL, ekmek için yapılması gereken harcama tutarı günlük 6,11 lira olarak hesaplandı.
Normal şartlarda haziran ayında düşmesi beklenen açlık sınırı mevsimsel etkiye rağmen düşmedi. Ülke genelinde 10 milyonun üzerinde asgari ücret civarında maaş alan yurttaş olduğu tahmin ediliyor. Asgari ücretin yarısından daha az ücretle çalışan işçi sayısının ise 1 milyona yakın olduğu belirtiliyor. DİSK’in Salgın Günlerinde Asgari Ücret Gerçeği Araştırması’nda asgari ücretin giderek ortalama ücret haline geldiği ifade ediliyor. Bütün ücretli çalışanların yüzde 17’sine tekabül eden 3,3 milyon işçinin ise asgari ücretin altında bir ücretle çalıştığına işaret ediliyor.
18 YILDA 6 KAT ARTTI
Öte yandan 2003 yılının haziran ayında 4 kişilik bir aile, günlük minimum 15,3 liraya sağlıklı beslenebilirken, bugün ancak 93,9 liraya sağlıklı beslenebilmektedir. Buna göre 18 yıllık zaman zarfında açlık sınırı 6,13 kat arttı. Aynı dönemde enflasyondaki artış ise 5,47 kat oldu. Buna göre açlık sınırındaki artış genel enflasyonda yaşanan artıştan daha fazla oldu.