Sahneye destekte örf adet tartışması
Tiyatro Eleştirmenleri Birliği Başkanı, 8 tiyatronun destek başvurusunun “Türk örf ve adetlerine aykırı oyunlar sergilediği” gerekçesiyle reddedildiğini söyledi. Moda Sahnesi işletmecisi “Anlaşılıyor ki sansür işletiyor” dedi.
Işıl ÇALIŞKAN
Özel tiyatrolara yapılan “nakdi yardımlar” pandemi sürecinin en çok tartışılan konularından biri. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Özel Tiyatrolara Yardım Değerlendirme Komisyonu kararı bu yıl da başvuran fason tiyatrolar, başvuruları reddedilen tiyatrolar ve ret gerekçeleriyle tartışılıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2021-2022 sanat sezonunda 428 özel tiyatronun projesine 13 milyon 500 bin lira destek sağlanacağını açıklamıştı. Destek için başvuran Moda Sahnesi, Boğaziçi Gösteri Sanatları Topluluğu (BGST), ikincikat, Milli Sanat Tiyatrosu, Baksa Sanat Tiyatrosu, Glow Tiyatro Topluluğu, Özkaya Yapım ve SıfırNoktaİki Prodüksiyonu oylamada reddedildi.
Komisyonda yer alan Tiyatro Eleştirmenleri Birliği Başkanı Ragıp Ertuğrul, reddedilme gerekçelerinden birinin “Türk örf ve adetlerine, geleneklerine aykırı” oyunlar sahnelemeleri olduğunu belirtti. Ertuğrul başvurusu reddedilen 8 tiyatro için sunulan gerekçeye tepki gösterdi. Komisyonda destek verilecek tiyatrolarda aranan özelliklere dramaturjik açıdan bakılması gerektiğini kaydeden Ertuğrul, “İdeolojik olarak bakılmamalı. İçeriğine bakmıyoruz ki biz” dedi.
Ragıp Ertuğrul - Tiyatro
Eleştirmenleri Birliği Başkanı
80 FASON TİYATRO
Toplantının bir diğer önemli gündem maddesi ise fason tiyatrolardı. Komisyonun 80 tiyatronun fason olduğunu belirttiği raporuna rağmen, 44 tiyatronun talebi reddedildi. Ertuğrul, konuya ilişkin şöyle konuştu: “Tiyatro yaptığına inanmadığımız tiyatroları gündeme getirmeye çalıştık. Tiyatro yaptıklarını bildiklerimizi zaten savunduk. Moda Sahnesi, BGST, İkinci Kat bunlar arasında. Bizi anlamamak için çaba sarf ediyorlar. Olumlu oy veren yalnızca iki kişiydik. Geri kalan hepsi olumsuz oy verdi. 3-4 saatlik fiziksel bir toplantıda neyi savunabiliyorsanız o. Tartışılmasın, konuşulmasın, listeler didiklenmesin istiyorlar. Önceden çalışma yapma olanağı sunulmadı bize. Elde maddi bir veri olmadığı için hep muallakta bırakılıyor.”
Kemal Aydoğan -Moda
Sahnesi İşletmecisi
Moda Sahnesi’nin işletmecisi Kemal Aydoğan, ideolojik tutumlarla sanatın yönetilmesinin mümkün olmadığını belirterek, “Bazı komisyon üyelerinin Moda Sahnesi’nin ‘Türk örf ve adetlerine uymadığını, hakkımızda şikâyet olduğunu bu nedenle destek verilmemesi gerektiğini’ söylemişler. Öyle anlaşılıyor ki bakanlık sansür işletiyor bazı tiyatrolar hakkında. Bunu da vatandaş şikâyeti, örf adet gibi nedenlerle gerekçelendiriyor. Bunun üzerine söylenecek tek şey bir ülkenin Kültür Bakanlığı’nın içine düştüğü aciziyettir. Özerk, özgür sanat her insan için lazımdır. Söylenemeyecek olanı sanat söyler. Sanat taşlaşmış düşüncelere, duygulara, tutumlara vurulan çekiç darbeleridir. Bunun böyle olduğunu herkes kabul edene kadar sanatın çekici başımıza inmeye devam edecektir” açıklamasında bulundu. Aydoğan, sözlerini “Son olarak Kültür Bakanlığı siyasetle uğraşmayı bırakıp sanatı, kültürü yönetmeye başlasa iyi olur. Pandemi döneminde 21 aydır yaptıklarıyla değil yapmadıklarıyla anılan bir kurum oldu zira” diyerek sonlandırdı.
Komisyonda, Bakan Yardımcısı Özgül Özkan Yavuz’un yanı sıra Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü Genel Müdür V. Ömer Faruk Belviranlı, Devlet Tiyatroları Genel Müdürü Mustafa Kurt, Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcı V. Erkan Tarhan, Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Serkan Erkmen gibi isimler yer alıyor.