“Sahte içkide kamu denetimi önemli”

YAĞMUR ÖZTÜRK

Sahte alkol zehirlenmeleri sonucunda son 1 ayda 14 kişi yaşamını yitirdi. TMMOB Gıda Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Zafer Şenyurt, kontrolsüz alkol üretim ve tüketimini BirGün’e değerlendirdi. Şenyurt, alkol tüketimine uygulanan baskı, zam ve vergi uygulamaları; halkı usulsüz yollarla elde edilen alkol tüketimine iterken, can kayıplarının yaşanmaması için kamu denetiminin artırılması gerektiğini vurguladı.

İnsanların son zamanlarda sahte içkiye yönelmesinin nedeni olarak vergilerin yüksek ve içki fiyatlarının anormal derecede artmasına işaret eden Şenyurt, “Bunun sonucunda da insanlar usulsüz, kontrolsüz, ne olduğu belli olmayan içkilere yöneldiler. Alkole bu kadar zam yapılırsa bu tür sonuçlarla karşılaşacağız. Fakat savunulacak bir tarafı yok,” dedi.

Kötü niyetli kişilerin yüksek fiyatları fırsat bilerek halk sağlığı ile oynadığını söyleyen Şenyurt, evde kendi içkisini üreten kesime de değindi: “Sahte içki satın almayıp evde kendi üretimini yapan insanlar da var. Bu da doğru değil. Sonuçta ortada çok büyük bir risk var ve kanun dışı. Neyi neyle hangi oranda karıştırıyorsun, öldürücü etkisi işte bu noktada ortaya çıkıyor. İçine kullandığınız ham maddeyi siz nereden alıyorsunuz, kimden alıyorsunuz? Son dönemde eczanelerde etil alkol satışı anormal derecede arttı mesela. Kontrol altına alınmaya çalışılıyor şu anda. Evde yapmak da hem yasak hem sakıncalı”.

“Sağlık, vicdan ile cüzdan arasında bırakılmamalı”

Sahte içkilerin kayıtsız, kontrolsüz biçimde kötü niyetli kişiler tarafından üretiminin yapıldığına dikkat çeken Şenyurt, bunlarla mücadele etmek gerektiğinin altını çizerek, “Evet önce içki tüketimindeki bu baskıyı, vergiyi, fiyat artışını düşürmek belki çözüm olabilir. Ama bunun dışında da denetim son derece önemli. İnsanların sağlığı, gıda güvencesi, kötü niyetli işletme sahiplerinin vicdanıyla cüzdanı arasında bırakılmamalı,” ifadelerini kullandı.

“Restoranlarda içtiğiniz içkiyi sorgulayın”

Sahte içkiden uzak durma tavsiyesinde bulunan Şenyurt, yurttaşların dikkat etmesi gerekenler konusunda da uyarılarda bulundu: “Önemli olan bandrollü olması, kayıtlı işletmeler tarafından üretilmiş olması. Şunu da belirtmekte fayda var. Bir restorana gidiyorsunuz içki istiyorsunuz, size bardakta içki geliyor. Orada hangi içkinin size sunulduğunu bilmiyorsunuz. Burada da sahte vakaları gözükebiliyor. Bu noktada önemli olan şey ise kamu denetimi. Hem satışı hem üretilmesiyle ilgili denetimin sıklaştırılması lazım. Bunlara göz yumulmamalı. Kamu otoritesinin yaptırımları son derece önemli. Vatandaş ise söylediği içki bardakta da gelse, şişeyle de gelse onu sorgulamalı. Mümkünse şişeyle almayı tercih etsinler. Onun da şişesine, etiketine, bandrolüne dikkat etsinler”.

Araştırma Komisyonu kurulması talep edildi

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Adana Milletvekili Dr. Müzeyyen Şevkin, sahte içki zehirlenmesi sebebiyle yaşanan ölümleri Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) gündemine taşıdı. Yükselişe geçen sahte içki kalpazanlıkları nedeniyle insanların yaşamlarını yitirdiğini, birçok vatandaşın da görme yetisini kaybettiğini anımsatan Dr. Şevkin, meclise ‘Araştırma Önergesi’ sundu. Türkiye’de bir ay içerisinde 14 kişinin sahte içki zehirlenmesi sebebiyle hayatını kaybettiğine işaret eden Dr. Şevkin, TBMM’nin ‘Araştırma Komisyonu’ kurmasının önemine dikkat çekti.

ÖZELLİKLE ÇUKUROVA…

Yükselişe geçen sahte içki olaylarının özellikle Çukurova Bölgesi’nde yoğunlaşmasının endişesini yaşayan Dr. Şevkin, “Türkiye’de bir ay içinde 14 kişi sahte içki zehirlenmesi sebebiyle hayatını kaybetmiş, çok sayıda kişi de görme yeteneğini kaybetmiştir. Görme yeteneğini kaybeden kişinin tedavi gördüğü Çukurova Üniversitesi Balcalı Hastanesi doktorları, metil alkolün 20 mililitresinin dahi hastayı kör edebildiğini ve öldürebildiğini, ciddi sakatlıklara neden olabildiğini belirtmiştir. Metil alkol, yani sahte içki, son bir ayda; Adana’da 5, Mersin’de 8, Niğde’de bir kişinin yaşamını yitirmesine neden olmuştur. Ayrıca Çukurova Üniversitesi Balcalı Hastanesi başta olmak üzere civar illerde de kaçak ve sahte içki nedeniyle tedavi altında olan hastaların olduğu bilinmektedir. Konunun ciddiyeti ortadadır ve meclis bir an önce harekete geçmelidir,” dedi.

MERDİVENALTI ÜRETİME DİKKAT

Sahte içki üretimine yönelik akademik çalışmalarını kamuoyu ile paylaşan bilim insanlarının son yıllarda sahte ve kaçak şüphesiyle gönderilen 149 numuneden 148’inin kaçak ve sahte çıktığını vurguladığına dikkat çeken Dr. Şevkin, Türkiye genelindeki adli makamlar tarafından analiz için gönderilen şüpheli numunelerin çoğunda insan tüketimine sunulan alkollü içkilerde bulunmaması gereken Tersiyer Bütil Alkol (TBA) denilen madde tespit edildiğine vurgu yaptı.

Sahte içki kalpazanlıklarının daha çok vergi artışına bağlı olarak yaşandığını ifade eden Dr. Şevkin, “Fiyat yüksekliği, vergi artışı merdiven altı piyasayı harekete geçiriyor. Özellikle geliri düşük vatandaşlarımızın ölümüne ve hayatta kalanların ise görme yeteneklerini kaybetmesinin yanı sıra ciddi sağlık sorunlarına neden olan kaçak ve sahte içki vakalarının önlenmesi büyük önem taşıyor. Ayrıca bazı turizm bölgeleri, eğlence yerleri ve metropol illerde kaçak ve sahte içki pazarının arttığına yönelik ciddi endişeler yaşanıyor,” dedi.

4733 sayılı kanun kapsamında alkol denetimleri mülki amir yetkisinde kurulan ekiplerce yürütülüyor. Gıda mühendisi olmayan belediye zabıtası polis veya sağlık memurunca inceleme yapan, denetleyen ekipler kurulması, denetim mekanizmasında tarım ve orman bakanlığında yeterli sayıda gıda mühendisi teknik personel bulunmaması da ayrıca önemli bir konu ve bu konuda bir düzenlemeye ihtiyaç olduğu da açıkça görülüyor.