Salgında gazeteleri darboğazdan çıkarın

Ulusal ve yerel tüm gazeteler koronavirüs salgını nedeniyle zor durumda. Gazetelerin tirajlarında büyük düşüş yaşanırken geçen hafta plansızca getirilen sokağa çıkma yasağının oluşturduğu kağıt ve basım masrafının nasıl karşılanacağı ise merak konusu oldu. Basın meslek örgütü temsilcileri tüm bu salgın sürecinde gazeteler için ortaya çıkacak bu zararın ortadan kaldırılması için çeşitli önerilerde bulundu.

Sokağa çıkma yasağının olduğu günlerde gazete basımı ve dağıtımıyla ilgili pek çok sorun yaşandığını hatırlatan Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) Genel Sekreteri Sibel Güneş, şu ifadeleri kullandı: “Başta yerel gazeteler olmak üzere yaygın gazetelerin de basım ve dağıtım süreci aksadı. Bunun sonuçları doğal olarak çok ağır oldu. Birçok yerel gazete, matbaa işçileri matbaaya gidemediği için basılamadı. Basılabilen yerel ve yaygın gazeteler de dağıtılamadı. Basın kuruluşları ellerinde kalan yüz binlerce gazete nedeniyle ağır bir zarara uğradı. Gelir kaybı oluştu. Biz Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu olarak İstanbul Valisi Ali Yerlikaya’ya bir yazı yazarak soruna çözüm üretilmesini istedik. Halkın haber alma, gerçekleri öğrenme ve bilgilenme hakkı da çok önemli.”

BASKI ARTTI

İktidara biat etmeyen gazetelerin zaten ekonomik ve baskı altında olduğunu anımsatan DİSK Basın İş Başkanı Faruk Eren de “Ayrıca kendini Saray’ın sansürcüsü gibi gören Basın İlan Kurumu aracılığıyla da bu gazeteler boğulmaya çalışılıyordu. Şimdi bir de Covid-19 salgını nedeniyle gazete satışlarının düşmesi gazetelere büyük bir darbe oldu. Gazete satışlarında yaklaşık yüzde 25 düşüş yaşandı’’ diye konuştu.

“Buna bir de hafta sonu uygulanan sokağa çıkma yasağındaki rezaletler eklendi’’ diyen Eren, şöyle konuştu: “Cuma gününden basılan gazeteler balya balya ortada kaldı. İnsanların nasıl ekmek alacağı dahi açıklanmadı ki, gazeteye ulaşsınlar.’’

Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) Başkanı Gökhan Durmuş ise basılan on binlerce gazetenin çöpe gittiğini hatırlatarak şöyle dedi: “Gazeteler bir aydır ciddi bir tiraj kaybı yaşıyor ve önümüzdeki günlerde bu kayıp daha da artacak. Gazeteler çıkmasın demek bir çözüm değil. Bu süreçte halkın doğru yönlendirilmesi ve doğru bilgi alabilmesi için medyaya büyük görev düşüyor. Ancak bu süreçte gazetecilerin de matbaa çalışanlarının da korunması gerekiyor. Medya kuruluşları kendi çaplarında önlemler alıyorlar ancak devlet desteği ile bu önlemler daha da artırılmalıdır.”

NE YAPMALI?

Basın meslek örgütü temsilcilerinin gazetelerin zarara uğramaması için yaptığı öneriler şu şekilde:

■ Yasağın tekrarlanacağı tarihlerde, matbaalarda gazetelerin basımında çalışacak işçiler için sokağa çıkma izni verilmeli.

■ Basın İlan Kurumu da sokağa çıkma yasağı günlerinin olduğu dönemde basılamayan gazetelerden resmi ilan kesintisi yapmamalı.

■ Sokağa çıkma yasağında gazetelerin okura ulaşmaması nedeniyle yaşanan zarar İçişleri Bakanlığı tarafından karşılanmalı.

■ Resmî ilanları gazetelerin web sitelerine ekonomik bir kayıp olmayacak şekilde vererek basılı gazetelere yayınlanmama hakkı tanımalı.

■ Hükümet öncelikle gazete kağıdında KDV oranını sıfırlamalı.

■ Okurlar gazetelerine sahip çıkmalı, gazete almayı ihmal etmemeli, gazeteleri için kampanyalar düzenlemeli.