Sanatçılar destek bekliyor

BİRGÜN/ANKARA

Koronavirüs salgını nedeniyle tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de tiyatrolar, sinemalar, konser salonları ve gösteri merkezlerinin faaliyetleri süresiz durduruldu. Çok sayıda ülke, sanatçıların ve kültür endüstrisinin süreçten zarar görmemesi için acil tedbir paketlerini yürürlüğe koydu. İngiltere, sanatçılara yönelik 192 milyon dolarlık yardım paketi oluştururken Almanya sanatçılara ve sanat kurumlarına 9 ila 15 bin Euro destek sağlamaya başladı. Türkiye ise sanatçılara yönelik herhangi bir destek paketi açıklamadı.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, 14 Mart’ta özel tiyatro, tiyatro kooperatifi ve oyuncu sendikalarının temsilcileriyle bir araya gelerek, “Kültür sanat faaliyetleri Nisan ayı sonuna kadar ertelendi, bir hafta içerisinde destek paketi açıklayacağız” ifadesini kullandı. Açıklamanın üzerinden bir aydan fazla bir süre geçtiği halde sanatçılara ilişkin bir destek paketi açıklanmadı.

KAYNAK VAR

CHP Milletvekili Gamze Akkuş İlgezdi, sokak sanatçısından ışıkçısına, saz ekibinden şoförüne, yeme içme lojistik çalışanından, temizlik işçisine kadar çok değişik kademelerde çalışanlar ile gişeciler ve oyunculardan oluşan binlerce set emekçisinin hiçbir güvencesi olmadığını söyledi. İlgezdi, kültür-sanat emekçilerine can suyu olacak kaynağın mevcut olduğunu belirterek, “Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca, üretilen, ithal veya ihraç edilen kaset, CD, DVD, matbaa makinesi, fotokopi makinesi gibi ürünlerden yüzde 3 oranında kesinti yapılmakta, söz konusu bu kesintiler ‘telif tazmin bedeli’ ya da bilinen şekliyle ‘özel kopyalama harcı’ adı altında bir fonda toplanmaktadır. 2017 yılı itibarıyla fon büyüklüğünün 320 milyon liraya ulaştığı ifade edilmektedir” dedi.

TBMM GÜNDEMİNDE

Konuyu TBMM gündemine taşıyan İlgezdi, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a şu soruları yöneltti:

► 2020 Nisan ayı itibariyle özel kopyalama harcı adı altında biriken paranın miktarı nedir?

► Özel Kopyalama Harcında biriken tutardan 2003 sonrası yıllar bazında yapılan harcama miktarı nedir? Bu harçta biriken paradan hangi kuruluşlar, hangi vakıflar, hangi dernekler, hangi meslek örgütleri, hangi kurumlar yararlanmıştır? Yıllar bazında harcanan paranın dağılımı nedir?

► COVİD-19 salgını nedeniyle özel kopyalama harcında biriken meblağın kullanılması düşünülmekte midir?

► Destek başvurusu reddedilen tiyatro sayısı nedir? Reddedilme gerekçeleri nedir?

DÜNYADA NASIL?

Türkiye’de henüz sanatçılar için açıklanan herhangi bir teşvik ve destek paketi olmazken, dünyada salgın süresince birçok ülke farklı politikalarla sanatçılarına yönelik bazı paketler açıkladı.

► İrlanda’da profesyonel sanatçıların salgın sırasında yeni işler yaratmalarını destekleyecekleri 1 milyon avroluk bir plan açıklandı. Bakanlık tarafından ‘Covid-19 Krizi Sanat Konseyi’ isimli bir kurul, üretim yapan sanatçılar için bir ödül belirledi. Program, edebiyat, resim, müzik, heykel, tiyatro, sinema ve daha pek çok dalda üreten sanatçılara açık olacak. Başvurusu kabul edilen sanatçı 3 bin avro alacak.

► İngiltere’de açıklanan teşvik paketinde sanatçılar, kütüphaneler ve müzeler için 160 milyon poundluk acil yardım fonu oluşturuldu.

► Kanada hükümeti ülke dışındaki Kanadalı sanatçıların ülkeye geri dönmesi ve işlerini yoluna koyabilmeleri için sanatçılara 5 bin dolarlık kredi sağlıyor. İş yapamaz sanat mekânınlarının işçileri ya da orada faaliyet yürüten sanatçıları da aylık 2 bin dolarlık yardım sunuyor.

► Almanya sanatçılar ve kültür mekanları da dahil olmak kültür sektörü için toplamda yaklaşık 55 milyar avroluk bir bütçe ayırdı. Berlin’de ise serbest çalışan sanatçılara doğrudan 5 bin avroluk bir yardım yapılacak. Fransa’da ise bu tutar 2,7 milyar avro.

► İtalya’da ise sanatçılara doğrudan 140 milyon avroluk bir yardım paketi oluşturuldu.

► Norveç’te tüm kültür sektörü için yaklaşık 30 milyon avroluk bir bütçe ayrıldı.

► Danimarka ve İsviçre ise pandemi sebebiyle etkinlik iptalleri için etkinlik sahiplerine tazminat teklif ediyor.

► Avustralya, turizm, tarım ve eğitim gibi sektörlerde, toplulukları ve endüstrileri destekleyeceği 1 milyar dolarlık bir yardım paketi açıkladı.