Sanayi gölgesinde üniversite eğitimi
Ülkenin en büyük sanayi sitesi olan OSTİM, sermaye tarafından yerli bir Silikon Vadisi’ne dönüştürülmeye çalışılıyor. Sanayi sitesinin içine kurulan üniversitenin hali ise dünya teknoloji devi Vadi’den oldukça uzakta.
Bilge Su YILDIRIM
Ortadoğu Sanayi ve Ticaret Merkezi veya kısa adıyla OSTİM, Ankara’nın Yenimahalle ilçesinde bulunan, ülkenin en büyük küçük ve orta boy sanayi üretim alanı. Bünyesinde 5 bin 200 firma bulunan sanayi ve ticaret merkezi içinde makine imalat, metal işleme, elektrik-elektronik, iş makineleri, imalat makineleri, otomotiv, plastik-kauçuk, tıbbi araç gereçler gibi pek çok sektörde üretim yapılıyor.
5 milyon metre kareye kurulu sanayi merkezinde 139 işkolunda 60 bin kişi çalışıyor. Ancak OSTİM’in bünyesinde bulunanlar tüm bunlardan da ibaret değil. Tüm organize sanayi bölgesi ve sanayi sitelerinde olduğu gibi OSTİM’in içinde de lise öğrencilerinin ucuz işgücü olarak istihdam edildiği bir Mesleki Eğitim Merkezi (MESEM) bulunuyor. Fakat OSTİM’deki tek ‘eğitim’ kurumu da MESEM değil.
Sanayi ve ticaret merkezi içinde OSTİM Vakfı tarafından 2017 yılında kurulmuş OSTİM Teknik Üniversitesi yer alıyor. Bünyesinde 3 fakülte, 2 enstitü, 1 meslek yüksekokulu ve 1 yabancı diller bölümü bulunduran vakıf üniversitesi, kamuoyunda da ‘sanayinin üniversitesi’ olarak anılıyor. Nitekim üniversitenin resmi sitesinde yer alan ‘ana özgörev’ şu ifadelerle açıklanıyor: “Endüstrinin ve iş dünyasının kalbinde yer alan, topluma katma değer sağlayan, açık üniversite yaklaşımıyla tüm paydaşlarla işbirliği içinde, Uluslararası Standartlarda, Tematik, Üçüncü nesil girişimci ve yenilikçi bir üniversite olarak geleceğin yenilikçi ve girişimci liderlerini yetiştirmektir.”
Öte yandan üniversitenin ana amaçlarının arasında, "Bölgesel, ulusal ve uluslararası ölçekte toplumsal katma değer yaratmak ve iş dünyasının gelişimini ve ulusal kalkınma sürecini desteklemek" yer alıyor.
HAYALLER SİLİKON VADİSİ
Ülkenin en büyük sanayi sitesi OSTİM’in daha da büyütülmesi ise sermayenin hedefleri arasında. OSTİM OSB Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Aydın, 25 Ocak’ta gerçekleştirilen istişare toplantısında şunları söyledi: “Teknolojinin sanayi ile buluştuğu bir arayüz oluşmuş vaziyette OSTİM’de firmalarımıza yardımcı olması için OSTİM Teknik Üniversitesi'ni kurduk. OSTİM ABD’deki Silikon Vadisi gibi bir teknoloji vadisi, bir teknoloji üniversitesi olacak. Yeni kampüsümüzün temelini attık; OSTİM Teknopark'la beraber inşallah inşaatımız da bittiği zaman tam bir teknoloji vadisi olacak burası.”
Aydın’ın örnek alarak atıfta bulunduğu Silikon Vadisi, ABD’li teknoloji devlerinin ve bu şirketlere eleman yetiştirmek üzere bilim teknik üniversitelerinin yer aldığı dünyanın en büyük sanayi ve teknoloji merkezi. Vadi'de bulunan teknoloji devi şirketlerinin bazıları Amazon, Google, Apple, Meta, Netflix, Tesla ve LinkedIn. Öte yandan ABD’nin en prestijli üniversitelerinden Standford ve Berkeley üniversitelerinin yerleşkeleri Vadi'de yer alıyor. Her ne kadar Vadi'den ilhamla OSTİM, uluslararası bir teknoloji merkezi haline getirilip bu hedef kapsamında sanayi sitesi içine bir teknik üniversite dahi kurulmuş olsa da gerçekler Vadi seviyesinden oldukça uzakta.
APARTMAN ÜNİVERSİTESİ
Sanayi sitesinde kurulu bir üniversitede eğitim görme deneyimini OSTİM Teknik Üniversitesi öğrencileri ile konuştu. İngilizce hazırlık eğitimini OSTİM Teknik Üniversitesi’nde alan bir öğrenci, nitelikli bir eğitim alamadıklarını anlattı: “Eğitimi tamamıyla ticarileştirmiş bir kurum. Yalnız bunu derken bir vakıf üniversitesi olmasından bahsetmiyorum. Örneğin Bilkent Üniversitesi de bir vakıf üniversitesi ama oraya gittiğinizde bir eğitim alabilirsiniz. Gelirken ‘Her öğrencimize staj bulacağız’ demişlerdi, 100 öğrencinin 3’üne ancak buluyorlar ki o arkadaşlar da zaten oldukça yüksek ortalamalı, zaten kendileri de çok rahat bir şekilde staj bulabilecek arkadaşlar. Silikon Vadisi dediğimiz yerde üniversite öğrencilerinin mezun olduktan sonra Vadi’ye çalışmaya gitmesi ve orayı geliştirmesi esas ama bu OSTİM’de zaten geçerli olamaz çünkü öğrenci OSTİM’de bir şey öğrenemiyor. Çocuk işçi çalıştırdıkları MESEM’in OSTİM’e bu anlamda katkısı üniversiteden daha fazladır.”
Üniversitenin eğitimin yanı sıra sosyal anlamda da öğrenciye bir şey sunmadığını ifade eden öğrenci şöyle devam etti: “Kampüs yok, biz arkadaşlarla şakalaşırdık ‘Bizim apartman daha ilgi çekici’ diye. Sanayi sitesinde şirketlerden kalan kısma inşa edilmiş birkaç apartmandan bahsediyoruz. Tek bir kantini, onun da bir tek balkonu var. Binanın her bir katında ayrı bir fakülte var, öyle bir hâl.”
Yazılım Mühendisliği 3’üncü Sınıf öğrencisi başka bir öğrencisi ise hislerini şöyle ifade etti: “Kendimizi üniversite okuyor gibi hissetmiyoruz, sürekli sanayiye hazırlanan birer meslek liseliyiz sanki. Okulda sosyal bir yaşantı hiç yok, doğru dürüst öğrenci kulübü bile yok. Kurmak istediğimizde de önümüz kesiliyor. Sadece derse girip çıkıyoruz, üniversite bizim için bundan ibaret.”
