Sansür genelgesi Anayasa'ya aykırı

Sercan Meriç

AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasıyla Resmi Gazete’de yayımlanan “Basın ve Yayın Faaliyetleri” genelgesine yönelik tepkiler sürüyor. ‘‘Toplumun temel değerlerine aykırı unsurlar taşıdığı gözlenen ve son günlerde özellikle yabancı içeriklerin uyarlaması şeklinde ekranlara gelen televizyon programlarının toplum üzerindeki yıkıcı etkilerini bertaraf edecek adımlar ivedilikle atılacağı’’ ifadelerinin yer aldığı genelge ile iktidarın basın ve medya üzerindeki baskısı ve sansürün dozajı artacak.

İdare hukukçusu Prof. Dr. Metin Günday, söz konusu genelgeyle ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: ‘‘İfade özgürlüğü ile ilgili, düşüncelerle ilgili, sosyal ve diğer medya organlarında aile yapısını bozan, gençliğe zarar verici içeriklerden bahsediliyor. Bu içeriklerin önlenmesi için yayınlanan bir genelge. Hassas davranılması, gereğinin yapılması söyleniyor. Önlemleri alınsın, işlemler yapılsın deniyor. Burada önemli olan Cumhurbaşkanlığı genelgelerinin kanun yerine geçmeye başlaması. Cumhurbaşkanı genelge çıkaracak da ona kimse uymayacak. İdare vesaire bu genelgelere uygun davranacak. Bir kere temel hak ve özgürlüklerin sınırlanması ancak kanunla mümkündür. Anayasanın 13’üncü maddesi bunu emrediyor. Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile hak ve özgürlükler kısıtlanamaz. Genelge ile hiç yapılamaz.’’

İdare hukukçusu Prof. Dr. Metin Günday

Söz konusu genelgenin bir zihniyeti ifade ettiğini vurgulayan Günday, ‘‘Muhalefet mecliste buna karşı gerekli tepkiyi koyabilir. Bu genelge ile ilgili dava açılsa bile, mahkeme bir karar vermekten kaçınır. Nihayetinde bir genelge der. Ama sadece bir genelge değil. Aynı zamanda Cumhurbaşkanlığı’nın bir talimatı. İlgili yerler, bu genelge doğrultusunda hareket etmek zorunda. Bir hak ve özgürlüğün yasayla da alabildiğine sınırlandırılması, tamamen ortadan kaldırılması söz konusu olamaz. Anayasada belirlenen sebeplerle sınırlandırılabilir. Bu genelgenin hukuken hiçbir anlamı yok’’ dedi.

CHP Hukuk Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, AKP’nin bir süredir Basın İlan Kurumu ve RTÜK gibi kurumları tehdit ve baskı aracı olarak kullandığını belirterek, ‘‘Kendileri gibi düşünmeyen, eleştirel, doğruları ortaya çıkarmaya çalışan, gerçekleri yazan basın yayın organlarına karşı sürekli bir baskı içindeydiler. Bunu yeri geldi Emniyet Genel Müdürlüğü genelgesi ile yaptılar. Şimdi olayı farklı bir yere taşıyorlar. Genelge yayınlayarak tavsiye niteliğinde olacak bir kararı kendi hukuksuzluklarına zemin yapmak istiyorlar. Yeni tip baskı kuracaklar. Bunun için böyle bir yola başvuruyorlar. Bu anayasanın hukuk devleti ilkesine aykırı bir tutum. Kimse endişe etmesin. Bütün hukuksuzlukları hukukla yeneceğiz. Adaletsizlikerin üzerine hukukla gideceğiz’’ dedi.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek

HALKA HUZUR VERİN

İzmir Barosu da söz konusu genelge ile ilgili bir açıklama yaptı. Açıklamada, "Sansürün, düşünce ve ifade özgürlüğüne yönelik hukuka aykırı müdahalenin, yasakçı ve muhafazakar yaşam biçiminin tüm topluma dayatılmasının sihirli sözcükleri olan “toplumun temel değerleri”, ‘milli ve manevi değerler’ karşımıza bu kez Cumhurbaşkanlığı Genelgesi olarak çıktı. Hukuki belirlilik ve hukuki güvenlik ilkesine de aykırı olan genelge; uygulayıcıların keyfi davranışlarını mümkün kılabilecek, muğlak ve çok tehlikeli bir metindir. İktidara sesleniyoruz: Ülkenin kalan bir avuç neşesine düşmanlığı artık bir an önce sonlandırın. Halka huzur verin. Yıprattığınız kurumlar, ortadan kaldırdığınız hukuk devleti, bugün yurttaşlarımızın yaşadığı ağır yoksulluğun baş sebebidir. Hukukun evrensel normlarına eksiksizce riayet edin" denildi.