Google Play Store
App Store

Manevra alanı daralan Erdoğan’ın ‘yeni anayasa’ hamlesi toplumsal tabanın duvarına çarptı. Ekonomik ve siyasal krizlerden boğulan muhalefet de nefes almak isteyen Erdoğan’a yeni anayasa kapısını kapattı.

Saray’ın Anayasa oyunu tutmadı
Hacettepe Üniversitesi öğrencileri yemekhane zammına karşı eylem düzenlemişti. (Fotoğraf: Depo Photos)

Politika Servisi

31 Mart’ta sandıktan umduğunu bulamayan, hegemonyası büyük oranda sarsılan iktidarın Anayasa tartışmasıyla kurmaya çalıştığı denklem bozuldu. Muhalefeti minderine çekmek isteyen AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, gündemde tutmaya çalıştığı Anayasa tartışmasıyla zaman kazanmak istedi.

Ekonomik kriz gündemini unutturmaya çalışan Erdoğan kamuoyunda ‘yumuşama, normalleşme’ beklentisi yarattı. Erdoğan’ın dün Danıştay’ın 156. kuruluş yılında yaptığı konuşma ise başarısızlığın adeta itirafı oldu. Bir kez daha ‘siyasette yumuşama dönemine girildiğini’ savunan ve ‘yeni ve sivil bir Anayasa’ mesajı veren Erdoğan, "Siyaset kurumunun, ekonomik ve sosyal sorunları öne sürerek sivil Anayasa ihtiyacını gündemden düşürmek istemesini doğru bulmuyoruz" ifadelerini kullandı.

İKTİDAR MEŞRULUĞUNU YİTİRMEYE BAŞLADI

Siyasi denklemi kendisi kurmaya çalışan Erdoğan için bu sözler aynı zamanda bir sitem niteliği taşıyor. Manevra alanı giderek daralan Erdoğan’ın, Mehmet Şimşek programı ile kemer sıkma politikalarını uygulamak için toplumsal rıza üretme şansı tükendi. Erdoğan, oyunu sandık yenilgisinin ardından siyasi iklimin yumuşayacağına yönelik beklenti yaratmak üzerine kurdu. Ülkede değişen siyasal atmosfer, artan geçim sıkıntısı, her geçen gün daha derinden hissedilen yoksulluk, yargıda ortaya çıkan kriz, küçük ortak Devlet Bahçeli ile zaman zaman gündeme gelen gerilimler, iktidarın meşruluğunu sorgulatır hale geldi.

Durumun vahametini gören Erdoğan, son bir çırpınışla ajandasından çıkardığı Anayasa tartışmasından medet umdu. Taksim 1 Mayıs’ında Saraçhane’den yürümek isteyen kitlenin polis baskınlarıyla gözaltına alınıp tutuklanması, yumuşama söyleminin bir illüzyondan ibaret olduğunu gösterdi. Erdoğan’ın tüm çabasına rağmen ne halk ne de muhalefet Anayasa tuzağına düşmedi. CHP ve DEM Parti’den yapılan açıklamalarda, Anayasa tartışmasının ekonomik krizi gölgede bırakmasına izin vermeyecekleri vurgulanırken, iktidara, “Önce mevcut Anayasa’ya uyun” mesajı verildi. İYİ Parti ve Saadet gibi partiler de yaptıkları çıkışlarla Saray’a Anayasa kapısını kapattı.

TOPLUMUN ANAYASA DİNLEYECEK HALİ YOK

Konuya ilişkin görüşlerini aktaran Siyasal İletişim Uzmanı Suat Özçelebi, “Seçim sonrası toplumda hiçbir talep olmamasına rağmen, sanki varmış gibi yeni Anayasa’yı gündeme oturtmaya çalıştılar ancak özellikle CHP başta olmak üzere muhalefet bu hamleyi boşa çıkaracak girişimlerde bulundu” diye konuştu. “Muhalefetin beceriksizliklerine rağmen 1 Mayıs görüntüsü, Taksim’e izin verilmemesi, Cumhurbaşkanının yumuşama söylemini iyice açığa düşürdü” değerlendirmesini yapan Özçelebi, “Anayasa hamlesinin asıl zemin bulamama nedeni ise başta emekliler olmak üzere toplumun geniş kesimleri derin yoksulluk içinde bunalırken kimseden Anayasa dinleyecek bir ruh hali içinde olmaması” ifadesini kullandı.

İktidarın bu tutumunun, kendisine seçimi kaybettiren kibrinin ve toplumun yoksul kesimleriyle kopan bağının yarattığı siyasal sonuçları hala iyi değerlendiremediğine dikkat çeken Özçelebi şöyle konuştu: “Toplum, milyonlarca insan Anayasa değil, açlık sınırında bir hayata mahkum edilmekten hızla kurtulmak istiyor. Anayasa konuşmak istiyorsa önce mevcut Anayasa’nın uygulanmasını, ortadan kaldırılan yargı bağımsızlığının geri gelmesini istiyor. Sivil anayasa tartışmasını, söylemlerini samimi bulmuyor, TBMM’nin anlamsızlaşan rolünü geri kazanmasını bekliyor, aslında kendi iradesini geri istiyor. TBMM Başkanının iktidar sözcüsü gibi muhalefet partilerini dolaşmasının yarattığı negatif görüntü bile Cumhurbaşkanı ve AK Parti tarafından kavranabilmiş değil. İletişimi yönetemiyor, tam tersi algıyı besleyecek tutum ve mesajlarda ısrar ediyor. Muhalefet toplumun yükselen taleplerinin sözcüsü olmaya, bunları gündeme taşımaya başladıkça, Yeni Anayasa tartışması dışında gündeme hakim olabileceği bir argüman geliştiremeyen iktidar, telaş ve çaresizlik içinde yine hiçbir inandırıcılığı kalmamış sitemler geliştiriyor.”

∗∗∗

AKP’YE ŞANS VERİLEMEZ

Bir grup gazetecinin sorularını yanıtlayan DEM Parti Grup Başkanvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit, son günlerde herkesin farklı bir ‘normalleşme’ algısı bulunduğunu ve bu meselenin toplumsal kamplar üstünden okunduğunu belirtti. DEM Partili Koçyiğit, iktidar ile CHP arasında son dönemde gündemde olan normalleşme sürecinin ‘Kürtlerin hariç tutulması durumunda’ hayata geçemeyeceğini belirtirken, yeni anayasa çalışmaları hakkında ise “Bir şans verilmesi gerekiyor. AKP’ye değil, yeni bir anayasa yapma meselesine bir şans verilmesi, bunun ortamının zorlanması gerekiyor” dedi. Koçyiğit, Kurtulmuş ile yapılan görüşmeden de detay paylaştı.