Savaş her yerde

Dış Haberler

Üçüncü ayına doğru yol alan savaşın ekonomik, politik, toplumsal etkileri gün geçtikçe derinleşiyor. Dünya, pandeminin yıkıcı etkisinden çıkamamışken Ukrayna savaşı küresel gıda ve enerji krizini daha da büyüttü. Dünyanın en büyük tahıl üreticilerinden olan Ukrayna ve Rusya’nın savaş dolayısıyla ihracat yapamaması her ülkeyi etkilemeye başladı. Dünyanın ayçiçek yağı ihtiyacının yaklaşık yüzde 60’ını karşılayan iki ülke arasındaki çatışma rafları boşaltırken Gıda Krizine Karşı Küresel Ağı tarafından yayımlanan ‘2022 Küresel Gıda Krizi’ başlıklı rapora göre, yaklaşık 193 milyon insan akut gıda güvensizliği yaşıyor. Rapora göre çatışmalar gıda güvensizliğinin ana unsuru. Sri Lanka’dan Peru’ya kadar uzanan öfke seli ise savaşın da etkisiyle tırmanan ekonomik krize karşı sokaklara taşıyor.

AVRUPA

Savaş nedeniyle en büyük kriz Yaşlı Kıta’da yaşanıyor. Kıta ülkeleri ciddi bir gıda ve enerji kriziyle karşı karşıya. Çok sayıda Avrupa ülkesi yağ ve gaz alımına kısıtlama getirdi. Almanya, Fransa ve İngiltere gibi pek çok ülkede market rafları boş kaldı. Almanya’da kimi ürünlerde fiyat artışlarının yüzde 300’ün üzerine çıkmış durumda, marketlerde 600’den fazla ürünün ise bulunurluğunda sıkıntı yaşandığına dikkat çekildi. Fransa’da Liberation gazetesi ‘kıtlık’ uyarısında bulundu. Son 30 yılın en yüksek yıllık enflasyon oranına ulaşan İngiltere, hayat pahalılığının önüne geçmek için peş peşe ekonomik paketler açıklıyor.

ASYA

Ekonomik krizi en derinden hisseden ülkelerden biri olan Sri Lanka’da yurttaşlar hükümet karşıtı protestolar yaklaşık 45 gündür sürüyor. India Today’in haberine göre, hükümetin istifasını talep eden protestocular, meclis binasına yaklaşırken polis tarafından engellendi. Polis, protestocuların milletvekillerine bağırdıklarını ve bunun milletvekilliği dokunulmazlığının ihlali olduğunu savunarak 12 kişiyi gözaltına aldı. Kolombo Sulh Mahkemesi de 27 Nisan’da Başbakan Rajapaksa’nın ofisinin önünde kurulan kampın kaldırılması için talimat verdi.

Sri Lanka

Pakistan’da ise artan gıda ve akaryakıt fiyatları nedeniyle protestolar düzenlenirken hükümette yaşanan siyasi kriz Başbakan İmran Han’ın güvensizlik oylamasıyla görevden alınmasıyla sonuçlandı.

ORTA DOĞU

Karadeniz’den gelen gıda ithalatına bağımlı olan ülkelerden biri de ekonomik krizin git gide derinleştiği Lübnan. Lübnan, günde 20 saati bulan elektrik kesintileri, 30 doların altındaki asgari ücret, nüfusun yüzde 80’inin yoksulluk sınırında olması ve işsizlik oranının yüzde 44’e ulaşması gibi sorunlarla karşı karşıya. Lübnan’da buğday tedarikinin yüzde 70-80’i Rusya ve Ukrayna’dan geliyor.

AFRİKA

İklim krizinin nedeniyle Etiyopya, Somali, Güney Sudan ve Burkina Faso’da nüfusun yüzde 25’i açlıkla burun buruna. Savaşla beraber yükselen gıda ve enerji fiyatlarıyla, Afrika’yı yeni zorluklar bekliyor. BM’ye bağlı Dünya Gıda Programı’nın (WFP) "Ukrayna Savaşından Ötürü Öngörülen Şiddetli Gıda Güvensizliği" başlıklı raporunda Rusya-Ukrayna savaşının yol açtığı gıda krizi nedeniyle dünyada 47 milyon kişinin şiddetli açlık çekebileceği uyarısında bulundu.

GÜNEY AMERİKA

Peru’da geçen yıl kamucu politikaları savunarak iktidara gelen Peru Libre Partisi’nin lideri Devlet Başkanı Pedro Castillo ülkede akaryakıt ve gübre zammı nedeniyle protesto edildi. Ukrayna savaşıyla akaryakıt ve gübre fiyatlarındaki artış krizi tırmandırıyor. Castillo başkent Lima’da ve liman şehri Callao’da düzenlenen protestoların ardından sokağa çıkma yasağı ilan etti, kısa süre sonra da kararını iptal etti. Ülkedeki gerginliği artıran yüksek fiyatlara protestolar ise sürüyor.

UKRAYNA'DAKİ MALİYET 600 MİLYAR DOLAR

Rusya’nın 24 Şubat’ta başlattığı savaş kentleri harabeye çevirirken ekonomik fatura da her geçen gün ağırlaşıyor. Kiev Ekonomi Okulu (KSE) tarafından derlenen tahminlere göre, Rusya’nın saldırıları sonucunda binlerce bina, kamu hizmeti ve kilometrelerce yolu yok etmesi nedeniyle altyapıda oluşan hasarın haftalık maliyeti 4,5 milyar dolara ulaştı. KSE, savaşın Ukrayna’ya toplam ekonomik maliyetinin 600 milyar dolara çıkabileceğini söyledi.