Savaşı Pakistan başlatmayacak

MELTEM DEMİRALP

Hindistan’da Müslüman nüfusun ağırlıkta olduğu Cammu Keşmir’e tanınan özel statünün Narendra Modi hükümeti tarafından kaldırılmak istenmesinin yarattığı krizde tansiyon düşmüyor. Dünyanın en askerileştirilmiş bölgelerinden biri olan Keşmir’e özel statü veren anayasanın 370’inci maddesinin kaldırmak istenmesine Pakistan’ın yanı sıra Çin de tepkili. Keşmir nedeniyle 1947, 1965 ve 1999’da üç kez savaşan iki nükleer komşu Hindistan ile Pakistan’ı bir kez daha savaşın eşiğine getiren karar nedeniyle bütün dünya diken üstünde. Keşmir’in yüzde 45’i Hindistan’ın, yüzde 35’i Pakistan’ın yüzde 20’si de Çin’in kontrolünde. İslamabad merkezli düşünce kuruluşu Araştırma ve Güvenlik Çalışmaları Merkezi’nin (Center for Research and Security Studies-CRSS) kurucusu İmtiaz Gül, Hindistan ile Pakistan arasındaki Keşmir krizini BirGün’e değerlendirdi.

ÇATIŞMA YERİNE DİPLOMASİ

Pakistan’ın savaş tehdidine karşı öncelikle hava sahasını Hindistan’dan gelen uçuşlara kapatacağını belirten Gül, Birleşmiş Milletler’i, uluslararası kurumları ve kamuoyunu Keşmir sorununun çözümü için harekete geçmeye çağırmak gerektiğini söyledi. Gül, “Sorunun çözümü için diplomatik araçlar kullanılmalı ancak Hindistan askeri bir hamle yaparsa Pakistan’ın karşılık vermekten başka çaresi yok. Yine de Pakistan, savaşı başlatan taraf olmayacak” ifadelerini kullandı.

Hindistan’ın neden bu dönemde böylesi bir karar aldığı yönündeki soruya Gül’ün yanıtı şöyle; “Modi’nin milliyetçi Bharatiya Janata Partisi-BJP) seçimlerden önce Keşmir’in özel statüsünü sonlandırmak istiyordu. Keşmir’in özel statüsü yetmiş yıldır aynı şekilde devam ediyor. Mayıs ayındaki seçimler bu planın hayata geçirilmesi için önemli bir fırsat oldu. Uzun süredir Keşmir’e göz koyan Modi yönetimi seçimden çıkılan zaferin de verdiği güvenle ilk hamlesini yaptı.”

MODİ HÜKÜMETİ FIRSAT KOLLUYORDU

Krizin olası bir çatışmaya yol açmaması için uluslararası toplumun devreye girmesi gerektiğini kaydeden Gül, “BM’nin devreye girmesi lazım. Hindistan için tek yol Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) gitmek. Pakistan da Güvenlik Konseyi’ne gidecek. Bunu yapmak zorundalar. Öteki türlü çözüm olacağını düşünmüyorum. Hindistan zor kullanarak yüksek vergilendirme uyguluyor. Çin bu duruma karşı bir tavır almış durumda. Önümüzdeki süreçte Amerika ve İngiltere’nin ne tavır alacağına bakmak lazım” dedi.

Keşmir’in geçmişte de iki komşu ülke arasında çatışmaya yol açtığını ifade eden Gül’e göre Pakistan bu kararın tekrar gözden geçirilmesi için bastıracak. Bu mesele 1949’dan beri onların ajandasının bir parçası. Ancak problem Güvenlik Konseyi’nde hala çözülmemiş durumda. Geçmişte Hindistan ve Pakistan arasında da Hindistan’ın neden olduğu yine benzer bir problem olmuştu.

ÇİN’İN YAPACAĞI BİR ŞEY YOK

Çin’in tavrını da değerlendiren Gül, Pekin’in bu konuda yapabileceği bir şey olduğunu düşünmediğini belirterek, problemin sadece Hindistan ve Pakistan arasında yaşanmadığını, aynı zamanda Keşmir ve orada yaşayan insanların da problemi olduğuna vurgu yapıyor.

Hindistan’ın sorunu referandumla çözmek için söz verdiğini ancak bu sözünü hiçbir zaman yerine getirmediğini kaydeden Gül, Keşmirlilerin de Birleşmiş Milletler’in de referandum çözümünü savunduğunu dile getirdi.

HİNDİSTAN SÖZÜNÜ TUTMUYOR

Yeni Delhi’nin verdiği sözü yerine getirmediği gibi izlediği sertlik yanlısı politikalarla bölgeyi ateşe attığını ifade eden Gül, Modi yönetiminin Keşmir’in Hindistan’a ait olan bölgesinde çeşitli yaptırımlar ve kısıtlamalar devreye soktuğunu bunun da kabul edilemez olduğunu söyledi.