Savaşın küresel yansımaları
Rusya’nın 24 Şubat’ta başlattığı Ukrayna’ya yönelik işgalin ardından bir ay geride kalırken küresel etkileri de bir bir ortaya çıkmaya başladı. Nükleer enerjiye dönüş, silahlanma yarışı, gıda krizi ilk akla gelenler.
Dış Haberler Servisi
Rusya’nın işgali Ukrayna’yı felakete sürüklerken silahlanmadan nükleer enerjiye, gıda krizinden ekonomiye her alanda dünyayı da vurmaya başladı. Savaşı bahane eden Batılı güç merkezleri silahlanma yarışına hız verirken enerjideki kriz nedeniyle yeniden nükleere dönüş adımları endişelendirmeye başladı. BM ve uluslararası kuruluşlar savaşın sona erdirilmemesinin mevcut krizlere yeni krizler ekleyeceği uyarısında bulunarak acil olarak silahların susması çağrılarını yineliyor.
NÜKLEER
Rusya gazına olan bağımlığın azaltılması gerekçesiyle Avrupa ülkeleri yeniden nükleere sarılmaya başladı. Kasım ayında İskoçya’nın Glasgow kentinde düzenlenen Dünya İklim Zirvesi’nde uzlaşmaya varılan yenilenebilir enerji kaynaklarına dönüş için alınan kararlar rafa kaldırıldı. 2025’e kadar ülkedeki tüm nükleer reaktörleri kapatma kararı alan Belçika hükümeti kararından vazgeçerek santralların faaliyet süresini 10 yıl daha uzattı. Brüksel yönetimi ek olarak iki doğalgaz santralı daha kuracağını belirtti. 2023’e kadar Rusya’dan petrol ithalatını sonlandırmayı hedefleyen İngiltere yönetimi de nükleer enerji için yeni yöntemleri araştıracağını vurguladı.
SİLAHLANMA
Almanya’dan İtalya’ya, Polonya’dan Litvanya’ya, Norveç’ten Danimarka’ya, Çekya’dan Çin’e pek çok ülke milyar dolarları silahlara ve savunma giderlerine aktarma kararı aldı. AB önümüzdeki üç yıl içinde 5 bin kişilik bir askeri acil müdahale gücü oluşturmaya karar verdi. Almanya ve İtalya her yıl gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) yüzde 2’sinden fazlasını savunma için yatırım yapacak. Polonya, 32 adet savaş uçağı alacak. İsveç ve Danimarka savunmayı güçlendirme adı altında silahlanmaya hız verdi. Almanya ve Hollanda Patriot hava savunma sistemleri Slovakya’da konuşlandırıldı. Çin ise savunma bütçesini yüzde 7,1 oranında artırdı.
GIDA
Dünyanın tahıl ambarlarından Rusya ve Ukrayna’daki durum nedeniyle küresel çapta gıda krizi alarm vermeye başladı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da önceki gün yaşanacak küresel gıda krizine dikkat çekerek önlem alınacağını açıklamıştı. Almanya ve Belçika’da da gıda krizi kapıda. Almanya Yağlı Tohum İşleme Endüstrisi Birliği Genel Müdürü Gerhard Brankatschk, en önemli ayçiçeği yağı tedarikçisi olan Ukrayna'dan ürünün tedarik edilemediğini, yakında kıtlık yaşanabileceği konusunda uyarıda bulundu. Temel gıda maddelerinden ayçiçek yağı, un, makarna gibi ürünler rekor fiyata satılırken, birçok markette raflar boş kaldı. Bazı marketlerde ürün satışlarına kota getirildi. Yaptırımlar nedeniyle Rusya'da da tablo kötü. Bazı mağazalarda vatandaşların artan talebi nedeniyle kişi başına alınabilecek şeker, tuz ve karabuğday miktarına sınırlama getirildi. Rusya'nın net ihracatçı olduğu şeker satışının devlet tekeline alınması gündeme gelirken Başbakan Birinci Yardımcısı Andrey Belousov, Rusya Tarım Bakanlığı'na ülkedeki şeker fiyatlarının sabitlenmesi talimatı verdi. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres de Ukrayna ve Rusya’dan buğday ithalatına bel bağlayan ülkelerin sorun yaşayabileceklerine dikkat çekerek bu durumun en çok yoksulları etkileyeceğini söyledi.