Sayılarla ABD'de polis şiddeti: Yakın tarihte hangi olaylar yaşandı?

ABD'de George Floyd isimli siyah yurttaşın polis tarafından boğularak öldürülmesiyle yeniden gündeme gelen polis şiddeti, Amerikan emniyet güçlerinin siviller üzerinde kullandığı müdahale yöntemlerini yeniden tartışmaya açtı.

Minnesota'da 25 Mayıs'ta bir polisin sokak ortasında Floyd'un boynuna diziyle bastırması sonucu yaşamını yitirmesine neden olması, ülke genelinde yoğun protestolara neden oldu. Polis şiddeti ve siyah Amerikalılar ile diğer etnik gruplara yapılan muamele de bu olayla ülkede bir kez daha gündeme geldi.

Başkan Donald Trump’ın emniyet güçlerine "protestoculara sert müdahale etmesi" çağrısı da kamuoyunun büyük tepkisini çekti. Özellikle insan hakları dernekleri üyeleri, akademisyenler ve hukukçular, polislerin müdahale esnasında kullandığı sert gözaltı tekniklerini tartışmaya başladı.

7 BİN 666 KİŞİ POLİS ŞİDDETİ NEDENİYLE YAŞAMINI YİTİRDİ

Polis şiddetine ilişkin verilerin bulunduğu "Mapping Police Violence" sitesinde yer alan bilgilere göre, ABD'de 2013'ten 2019'un ortasına kadar siyahlar da dahil 7 bin 666 kişi polis şiddeti nedeniyle yaşamını yitirdi.

Bu kişilerin ölümüne yol açan olayların yüzde 95'i gözaltı esnasında yaşanırken, California, Teksas ve Florida polis şiddetinin en çok olduğu eyaletler olarak öne çıkıyor.

Ayrıca sitenin derlediği bilgilere göre, ülke nüfusunun sadece yüzde 13,4'ünü oluşturan siyahlar, beyazlara oranla polis şiddetine 2 buçuk kat daha fazla maruz bırakılıyor.

85 BİN POLİS MEMURU 200 BİN SORUŞTURMA GEÇİRDİ

Amerikan USA TODAY gazetesi ve Şikago merkezli "Görünmez Enstitü" adlı insan hakları kuruluşunun ortak araştırmasına göre, son 10 yılda ülkede en az 85 bin polis memuru 200 bin soruşturma geçirdi ancak bu soruşturmaların büyük çoğunluğu kamuoyundan gizlendi.

En az 110 bin soruşturma emniyet teşkilatı içinde yürütüldü ve yargıya taşınmadı, çoğu daha sonra kapatıldı ve deliller yok edildi.

Yapılan sorgulamaların çoğunu görevi kötüye kullanma ve saldırı suçlamaları oluşturdu. En az 22 bin 924 polis orantısız güç kullanmaktan, 3 bin 145 polis cinsel saldırı ve çocuk tacizinden, 2 bin 307 polis aile içi şiddet uygulamaktan soruşturma geçirdi.

Yalan söyleme ve sahte delil yerleştirme suçu da ABD polis teşkilatı içerisinde büyük bir sorun olarak ön plana çıkıyor. Teşkilatta yalan beyan, sahte delil veya delilleri tahrif etme suçlamalarından en az 2 bin 227 soruşturma açılırken, bu suçların en az 418’ini polislerin doğrudan kendileri veya tanıdıkları birilerini kurtarmak için yapıldığı görülüyor.

SUÇ İŞLEYEN 80 BİN POLİSTEN SADECE 30 BİNİ GÖREVDEN ALINDI

AA'nın konu hakkında yayımlanan raporlardan derlediği bilgilere göre, işlediği ciddi suçlardan dolayı sorgulama geçiren 80 bin polisin sadece 30 bini görevden alındı. Söz konusu polisler en az 20 ila 110 soruşturma geçirmesine rağmen, yıllar sonra mesleklerinden el çektirildi.

Ayrıca, bu polislerin en az 4 bin 537’si uyuşturucu ve alkol kullanmak, 9 bin 643’ü ırkçılık ve saldırıda bulunmak, 2 bin 254'ü gereksiz yere adam öldürmek ve 5 bin 416’sı hırsızlık ve yalan beyanda bulunmak nedeniyle görevinden alınırken, diğerlerine ne gibi suçlamalar yöneltildiği bilinmiyor.

ABD'DE POLİS ŞİDDETİ KAYNAKLI ÖLÜMLER

ABD'de 2014 Temmuz'da New York 'ta Eric Garner adlı siyah yurttaş, Floyd'a benzer şekilde gözaltı sırasında boğularak öldürüldü. Garner de Floyd gibi polis memurlarına nefes alamadığını ifade etti. Garner'ın son sözleri olan "nefes alamıyorum" cümlesi, o dönemki gösterilerin sloganı oldu ve ülke çapında gösteriler düzenlendi.

Garner'ın öldürülmesinden bir ay sonra Missouri eyaletine bağlı Ferguson kasabasında, 18 yaşındaki Michael Brown'un öldürülmesinin ardından ülke çapında protestolar düzenlendi. Protestolarda zaman zaman yağma ve şiddet olayları da yaşandı, bazı kentlerde sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

Aynı yılın ağustosunda Los Angeles'ta Ezell Ford, kasımda ise New York'ta 28 yaşındaki Akai Gurley ve Clevand'da 12 yaşındaki Tamir Rice polis kurşunlarının hedefi oldu.

Öte yandan Chicago’daki S Pulaski Yolu'nda 20 Ekim 2014'te, polis memuru Jason Van Dyke, elinde bıçak bulunan siyah genç Laquan McDonald’ı yaklaşık 3 metre mesafeden 16 el ateş ederek öldürdü. Birinci derece cinayetten gözaltına alınan Dyke, 30 Kasım 2014'te kefaletle serbest bırakıldı. Sert protestolara neden olan olay, yaklaşık 400 gün sonra yayınlanan polislere ait kamera kayıtları nedeniyle yeniden gerginliğe yol açtı.

Kasım 2015'te ise Minneapolis'te 24 yaşındaki Jamar Clark'ın polis tarafından vurulup öldürülmesinin ardından düzenlenen ve 18 gün süren protestolarda polis ve göstericiler arasında çatışmalar yaşandı. Ayrıca göstericilerin bir kısmı yağma ve araç kundaklama gibi eylemlere karıştı.

Kuzey Carolina'nın Charlotte kentinde 20 Eylül 2016'da 43 yaşındaki Keith Lamont Scott bir polis tarafından öldürüldü. Olayın ardından "Black Lives Matter" aktivistleri öncülüğünde günlerce süren gösterilerin artarak şiddet eylemlerine dönüşme tehlikesi nedeniyle Eyalet Valisi kentte olağanüstü hal ilan etti.

Mart 2018'de California'nın Sacramento kentinde Stephon Clark isimli siyah yurttaş, babaannesinin evinin bahçesinde polis tarafından vurularak öldürüldü.