Scholz da sonunda Ukrayna yolunda
Almanya Başbakanı Scholz sonunda Ukrayna’ya bizzat gidiyor. Alman ve İtalyan medyasında çıkan ve ancak resmen doğrulanmayan bilgilere göre Scholz, Fransa Cumhurbaşkanı Macron ve İtalya Başbakanı Draghi’yle birlikte bugün başkent Kiev dışında bir yerde Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski’yle bir araya gelecek. Bazı kaynaklar Romanya Cumhurbaşkanı Johannis’in de ziyaret heyetinde yer alacağını bildiriyor. Scholz, uzun süredir hem ülke içinden, hem de dışından Ukrayna’yı ziyaret etmesi yolunda baskı altındaydı. Eninde sonunda bunu yapacağı biliniyordu ancak diğerleri gibi bu konuda aceleci davranmıyordu. Bunda tabii ki Ukrayna’ya Almanya’yı temsilen destek ziyaretinde bulunmak isteyen Cumhurbaşkanı Steienmeier’in Kiev tarafından “istenmeyen kişi“ muammelesine tabi tutulması ve Ukrayna’nın Berlin Büyükelçisi tarafından da “Putin işbirlikçisi“ ilan edilmesinin büyük rolü vardı. Bu arada Scholz’un başında bulunduğu koalisyon hükümetinden bakanlar, hükümeti oluşturan partilerden politikacılar, Federal Meclis’in sosyal demokrat başkanı Bas, ana muhalefet partisinin lideri Merz ve hatta muhalefetteki Sol Parti’nin önde gelen isimlerinden Gysi, Ukrayna’yı ziyaret ederek, ülkenin en üst düzey temsilcisine yapılanları içlerine sindirdiklerini göstermişlerdi. Scholz ise neden bu ziyareti yapmadığına dair sorularla karşılaştığında, “Oraya bir grup insanla fotoğraf buluşması için gidip, gelmeye“ karşı olduğunu belirtiyor, konuşulacak ya da açıklanacak somut konular olduğunda gideceğine dair mesajlar veriyordu. Ay sonunda Almanya’da yapılacak G7 Zirvesi öncesine getirilmesi nedeniyle ayrıca önem kazanan bu ziyarete ilişkin Kiev’in büyük beklentileri var.
Birincisi daha fazla silah yardımı.
İkincisi AB’nin en büyük ülkelerinin liderlerinin Ukrayna’nın “aday üye“lik statüsünü desteklediklerini açıklaması.
Savaşta Rus ordusu karşısında gerileyen Ukrayna, özellikle Almanya’dan büyük miktarda silah ve cephane bekliyor. Şimdiye kadar verilen sözlerin yerine getirilmediği ve silah yardımının özellikle Scholz tarafından geciktirildiğine dair eleştiriler de devam ediyor. Alman medyasına yaptığı açıklamada “Başbakan Scholz’dan Almanya’nın Ukrayna’yı desteklediğine dair güvenceye ihtiyacımız var. O ve hükümeti bunun kararını vermeli“ diyen Zelenski’nin de böyle düşündüğü görülüyor. Zelenki’nin çevresinden yapılan açıklamalara bakılırsa savaşın gidişatı neredeyse Almanya’dan gelecek yardıma bağlı. Alman Haber Ajansı (dpa) aracılığıyla yayınlanan açıklamasında “Alman silahları olmadan Rusya’nın askeri üstünlüğüne karşı duramayız, askerlerin ve sivillerin yaşamını koruyamayız. 3 Mayıs’tan bu yana altı milyon mermi geldi, ancak hiç silah gelmedi. Rusya’nın Donbass’taki büyük taaruzuna karşı durabilmek için hükümetin yardımın miktarını ve hızını artırmasını umuyoruz“ diyen Ukrayna’nın Berlin Büyükelçisi, Scholz’dan yeni bir “yardım paketi“ beklendiğini duyurdu. Paketin özellikle Leopard ve Marder tanklarını içermesi isteniyor. Zelenski’nin danışmanın sosyal medya aracılığıyla yayınladığı, yüzlerce tank, tanksavar roketatar ve ağır uçaksavar içeren listenin adresi de Olaf Scholz. Alman hükümeti ise savaşın başından bu yana Ukrayna’ya 350 milyon euroluk silah ve askeri malzemenin verildiğini açıklayarak bu suçlama ve eleştirilere karşı çıkıyor. Sol Parti Milletvekili Sevim Dağdelen’in soru önergesine verilen yanıtta da bu bilgiler doğrulandı. Buna göre bunun 220 milyon euroluk bölümü çeşitli silahları içeriyor. Bir bölümü Alman ordusuna ait olan bu silah ve malzemenin gerçek değerinin de 350 milyon euronun çok üstünde olduğu belirtiliyor. Almanya daha önce Leopard tankı gibi ağır silahların verileceğini de açıklamıştı. Ancak bunların teslimatının ayları bulacağı, çünkü elde yeterince hazır tankın bulunmadığı belirtilmişti. Ancak bu silahları üreten Rheinmetall şirketinin sözcüsünün haftasonunda bunun aksi yöndeki açıklaması hükümeti zor durumda bıraktı ve bunların teslimatının bilerek geciktirildiği eleştirilerine yol açtı.
***
Scholz ve beraberindekilerin ziyareti gerçekleşirse, Zelenkski’nin “daha fazla ve daha hızlı“ silah yardımı ve AB üyeliği konusunda beklentilerinin karşılanması mümkün değil. Kimi analistler özellikle Scholz ve Macron’un savaşı durdurmak için Rusya’yla diplomatik ilişkilerin devam etmesinden yana olduğuna dikkat çekerek, Kiev’i bu yönde hareket etmeye ikna etmeye çalışabileceklerine işaret ediyorlar. Ancak daha birkaç gün önce yaptığı açıklamada Rusya’ya karşı zafer kazanmayı hedeflediklerini, sadece 23 Şubat’tan sonra işgal edilen yerleri değil, Kırım’ı da geri alacaklarını açıklayan Zelenkski ise bunları duymak istemeyeceği de ortada.
Ukrayna’nın Avrupa Birliği’ne “aday üyelik“ konusundaki başvurusu devlet ve hükümet başkanlarının 23-24 hazirandaki toplantısında kararlaştırılacak. Ancak Scholz ile Macron’un ziyaret sırasında bu konuda yapacakları açıklama çok önemli. Başta Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen olmak üzere, birçok AB üyesi ülke hükümeti bunu destekliyor. Ancak Almanya ve Fransa Scholz bu konuda da acele edilmesine de karşı çıkan ülkeler arasında yer alıyor. Dolayısıyla bu konuda da Zelenski’yi hayal kırıklığına uğratmaları sözkonusu. Bu ziyaret savaşın gidişatını nasıl etkileyebilir belli değil. Ancak herkes bu ziyaret için “konuşulacak ve açıklanacak somut konular olmalı“ diyen ve sık sık bir “üçüncü dünya“ savaşı tehlikesinden söz eden Scholz’u merakla bekliyor. ABD liderliğindeki transatlantik ittifakın birçok başkentinden Ukrayna’ya “zafere kadar savaş“ tavsiyeleri devam ederken ve hatta atom bombası da verilmesi yolunda çağrılar yapılırken, herşeye rağmen Putin’le görüşmeyi gerekli bulan ve görüşen liderlerin devrede olması önemli.