Seçim çıkmazda

DIŞ HABERLER SERVİSİ

Libya'da 24 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimleri yaşanan siyasi karışıklık nedeniyle risk altında. Ülkede seçim kampanyalarının 7 Aralık'ta başlayıp, 23 Aralık'ta son bulması gerekirken Yüksek Seçim Komisyonu'nun adayların nihai listesini hala açıklamamış olması belirsizlik yarattı. Bu sürenin adayların seçim kampanyasını etkili bir şekilde sürdürmesi için yeterli olmaması, ülkede seçimlerin erteleneceği yönünde tartışmalara neden oldu.

TARİH YAKLAŞTIKÇA BELİRSİZLİK ARTTI

Komisyonun geçen haftaki açıklamasında, “Komisyon, Yüksek Yargı Konseyi ile iletişim kurarak bazı adli prosedürleri, Temsilciler Meclisi tarafından oluşturulan komite ile iletişim kurarak ise yasal bazı prosedürleri değerlendirecek" dendi. Libya Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı İmad es-Sayih ise önceki gün yaptığı açıklamada 'seçimlerin zamanında yapılmasında teknik bir sorun bulunmadığını' söyledi. Sayih, seçimlerin ertelenmesi durumunda, komisyonun ertelemeyi duyurma gibi bir yetkisinin olmadığını, dolayısıyla yürütme kimdeyse erteleme kararını da belirleme yetkisinin onda olduğunu söyledi. Seçimleri izlemekten sorumlu Meclis Komisyonu Başkanı el-Hadi es-Sagir ise "Seçimlerin ertelenmesi kaçınılmaz" demişti.

ADAYLIKLARIN İPTALİ SİYASİ BASKI YARATTI

Birleşmiş Milletler öncülüğündeki Libya Siyasi Diyalog Forumu'nun Kasım 2020 toplantılarında, ülkede her iki seçimin de 24 Aralık 2021'de yapılmasına karar verdi. Başkanlık seçimleri için toplam 98 kişi adaylık için başvururken Yüksek Seçim Komisyonu, 25 adayın başvurusunu "çifte vatandaşlık" ve haklarındaki "nihai yargı kararı" gibi nedenlerle reddedildi.

Tobruk merkezli hükümeti destekleyen General Halife Hafter ve siyasi müttefiki Akile Salih, Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, eski Devlet Başkanı Muammer Kaddafi’nin oğlu Seyfülislam'ın başkanlık için adaylık süreçlerini tamamlarken temyiz mahkemelerinden adaylığının önünde bir engel olmadığı yönünde karar alması da ülkede adaylık krizini derinleştirdi. Hafter ve Salih cephesi, Dibeybe ve Seyfülislam'ın adaylığına karşı seçimlerin ertelenmesi için Seçim Komisyonu üyelerine baskı yapmakla suçlandı. Tobruk Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih, 8 Eylül'de tek taraflı şekilde başkanlık seçimlerine ilişkin bir kanun çıkardığı için Ulusal Birlik Hükümeti üyelerinin tepkisini çekmişti.

HAFTER KARŞITLARI İHTİMALLERİ BELİRLEDİ

Ulusal Birlik Hükümeti'ne yakın çevreler ise seçimlerle ilgili birkaç senaryo üzerinde duruyor. İlk senaryoya göre, seçim tarihi birkaç gün ötelenecek ve nihai mahkeme kararlarına göre kesinleşmiş aday listesi açıklanacak. İkinci senaryoya göre, seçim yasasını yeniden değiştirilmesi ve Kaddafi'nin ve belki de Dibeybe'nin saf dışı kalması için tekrar bir dava açılması için iki veya üç aylığına seçimler ertelenecek. Üçüncü senaryoya göre ise seçim sürecinin tamamen duracağı ve 24 Aralık'ta siyasi baskılarla Ulusal Birlik Hükümeti'nin düşmesi hedefleniyor.

BM SEÇİM SÜRECİNİ YAKINDAN İZLİYOR

Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri ise seçim sürecindeki tıkanıklığın Temsilciler Meclisi Başkanlığı ve Yüksek Yargı Konseyi tarafından çıkarılan yasalardan kaynaklandığı değerlendirmesinde bulundu. Ülkeyi seçime götürmekle görevli olan Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el Menfi de, Yüksek Yargı Konseyi'ne seçimlerin ertelenmesi yönünde baskı yapıldığı iddialarını reddetti.

Seçim sürecini takip eden Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Libya Özel Danışmanı Stephanie Williams da önceki gün yaptığı açıklamada, seçimin 24 Aralık'ta yapılmasını beklediklerini kaydetti.