Seçim ekonomisi
9 Eylül’de sandık başına gidecek olan İsveç’te emeklinin maaşına zam açıklaması geldi.
İsveç’te Sosyal Demokrat Parti’den Başbakan Stefan Löfven, 1 Mayıs İşçi Bayramı kutlamalarına, Stockholm’ün biraz dışında Södertälje’de, bir yaşlı bakım evini ziyaret ederek başladı. Başbakan, buradaki emeklilerin yanında yeni bir seçim vaadinde bulundu.
Emekli maaşı 11 bin kronla 14 bin kron arasında olan emeklilere aylık 600 kron zam yapılmak isteniyor. Bu gelir aralığındaki emekliler için vergiden sonra, yapılması düşünülen zam yaklaşık senede 5 bin kron artış anlamına geliyor. Başbakan Löfven “Bir şeyler yapmamız gerekiyor, emeklilik maaşları düşük. Uzun yıllar, meslek hayatı boyunca çalışıp emekliliğinde düşük ücret alan emeklilere zam yapacağız” açıklamasını yaptı.
Löfven’in açıklama için 1 Mayıs’ı beklemesi, Södertälje’de herkesin emekli olduğu bir yaşlı bakım evinde vaadini duyurması, devletin kasasından her yıl çıkacak ek 4 milyar kron için muhalefetin itiraz edemeyeceği bir arka tema oluşturdu. Evet, Löfven kirli oynuyor ama bunu yapmaya zorunlu. Çünkü su çok bulanık ve Sosyal Demokratlar, 2018 sonbaharındaki seçimi kazanmak istiyor. Kamuoyu yoklamaları, ırkçı parti İsveç Demokratlarını yanlarına almadan Parlamento’daki sadece sol blok veya sağ blok partilerin kuracağı koalisyon hükümetlerinin iktidar olmak için yeterli sandalye sayısına denk gelmediğini gösteriyor. Bloklar arası işbirliği çözümleri bulmak için zemin aranıyor. Şimdi sağ blok tarafından desteklenen bir azınlık koalisyon hükümetinde işleri yürüten Sosyal Demokratlar, emekliye zam teklifini bloklar üzeri Emeklilik Grubuna taşıyıp diğer partilerden de destek almayı umut ediyor.
Emekli maaşına zam vaadi dışında Sosyal Demokratlar, dört yıl önce kendilerini iktidara taşıyan “daha iyi eğitim” vaadine, “daha iyi sağlık hizmeti” hedefini de eklediler. Şu dönemde seçim sloganı olarak “Birlikte daha güçlüyüz” diyen Sosyal Demokratlar, eğitim ve sağlığa ciddi yatırım bütçeleri dışında İsveç’i daha güvenli bir ülke yapmak için iki başlığa daha kilitlendi. Suç ve suç teşkil eden sebeplere karşı daha sert mücadele, daha hızlı entegrasyon. Sosyal Demokratlar “Kim olursan ol, çalışabiliyorsan, çalışacaksın” diyor.
Çevre Partisi’yle Sosyal Demokratların dört yıldır süren dışarıdan destekli azınlık koalisyonu hükümetinde, işler iyi gitti. En azından yapılan araştırmalar öyle söylüyor. İsveç toplumunun kamuya olan güveni ve memnuniyeti artmış durumda. Göteborg Üniversitesi SOM Enstitüsü’nün 2018 için açıklanan kamuya güven oranları kiriz damgalı kamu alanlarında bile artış gösteriyor. Polise güven son iki seneden beri bir düşüş içindeydi. Fakat bu sene yüzde altılık bir artışla yüzde 58’e çıkmış. Okullara güven yüzde 42’den yüzde 48’e çıkmış. Orduya güven, “Trend olarak pozitif” olarak adlandırılıp oran verilmemiş. Sağlık konusunda bekleme kuyruklarının uzunluğu ve yer bulamama tartışmalarına rağmen güven oranı yüzde bir artıp yüzde 65’e çıkmış. İsveçlilerin esas memnuniyeti demokrasiden dolayı yaşamışlar. Ülkedeki süregelen demokrasiden memnuniyet 2 yıl üst üste artarak yüzde 76’ya çıkmış. Araştırma sonuçlarında toplumun güven konusunda yaşadığı tek düşüş, politikacılara karşı duyulan güvende olmuş, oran bu yıl için yüzde 39 çıkmış. Rastgele seçilen 20 bin 400 kişiyle yürütülen araştırmada, İsveç’in doğru yolda gidip gitmediği konusunda olumlu düşünen taraf geçen yıla göre yüzde 18’den yüzde 27’ye artmış. İsveç yanlış yolda diyenler ise yüzde 50.