Seçim öncesi ek kaynak geliyor

Ekonomi Servisi

Seçim tarihine kısa bir süre kala yapılan kamuoyu yoklamalarında AKP ve MHP’nin oy kaybı yaşadığının görülmesinin ardından çeşitli alanlarda yeni paketler açıklanmaya başladı.

Günlerdir ‘Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı yapılandırması’ olarak bahsedilen paket, önceki akşam Kabine toplantısının ardından AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından açıklandı. Ancak açıklanan yapılandırma ve af paketi daha öncekilerden farklı olmadı. Paketin genişletilmesi bekleniyor.

Şubat sonunda yasalaşması beklenen paket kapsamında, vergi dairelerine 31 Aralık 2022’den önce 2 bin lirayı aşmayan borcu olan yurttaşların cezaları tahsil edilmeyecek. Yükseköğrenim kredi borcu yeniden yapılandırılarak taksitle ödenebilecek. Kamu alacaklarına ilişkin olarak yurttaşların ve şirketlerin vergi ve prim yükümlülükleri başta olmak üzere tüm borçlarının cezaları kaldırılacak. Sürücülerin alkol, uyuşturucu, ölümlü ve yaralamalı kaza, drift ve aday sürücülük halleri dışındaki ihlallerden kaynaklanan ceza puanları silinecek. Yaklaşık 2,5 milyon sürücünün ceza puanı silinecek ve bu sebeple geri alınan 10 bine yakın ehliyetin iadesi sağlanacak.

Benzer bir düzenleme en son 2021 yılında hayata geçirilmişti. 30 Nisan 2021’e kadar olan borçlar bu dönem yapılandırılmıştı.Son düzenlemenin ikiye ayrılması gerektiğini söyleyen Vergi Uzmanı Dr. Nedim Türkmen, devletin 31 Aralık 2022 itibarıyla tahsil edilemeyen vergi gelirlerinin toplamının 582 milyar TL olduğunu kaydetti. Devletin 120 milyar TL de sigorta alacağı bulunduğunu ifade etti. Toplamda 700 milyar liralık bir alacaktan vazgeçildiğini belirten Türkmen, düzenlemenin yaklaşık 6 milyon kişiyi ilgilendirdiğini söyledi. Ancak yapılandırılan borçlarda başarı oranının yüzde 2 ile yüzde 10 arasında olduğunu söyleyen Türkmen, “Başarı oranı dikkate alındığında yapılandırma ile 35 milyar lira ancak toplanabilir bu da 3 yıllık bir zaman diliminde gerçekleşir” dedi.

Son dönemde 3 bin 600 ek gösterge ve EYT gibi bütçede kaynağı olmayan pek çok düzenleme yapıldığını hatırlatan Türkmen, “Stok affı, kasa affı, matrah artırımının yanı sıra imar affı da gündeme gelecek. Özellikle vergi incelemesine girmeme zırhından 200 bine yakın mükellef faydalanacaktır. İmar affı da devreye girerse bütçeye 300 milyar liralık bir kaynak sağlanabilir. Bu da 2023 yılında 3,2 trilyon lira olan bütçe tahsilat hedefinin yüzde 10’una denk gelir ve iktidarın elini rahatlatır. Hem 6 milyon insana dokunuyor hem de kaynak yaratılıyor” ifadelerini kullandı.

Vergi sisteminin adaletsiz ve dolaylı vergiler üzerine kurulu olduğunu hatırlatan Türkmen, “Gelir ve Kurumlar vergisi alınamıyor. Sistem iki yılda bir yapılandırma ve af düzenlemelerini doğuruyor. Bir iktidar değişikliği olursa ve vergi reformu yapılırsa bugünden çok daha fazla vergi toplanabilir” değerlendirmesinde bulundu.

İKİ YILDA BİR YAPILANDIRMA

AKP hükümetleri döneminde 2003, 2006, 2008, 2011, 2014, 2016, 2017, 2020 ve 2021 yıllarında da yapılandırma paketleri TBMM'den geçti. 2020 yılındaki paket 500, 2021’deki paket ise 244,5 milyar liralık borç ve cezaları kapsamıştı. Hemen her paketten önce hükümet yetkililerinin yaptıkları açıklamalarla af olmayacağını belirtmiş ancak açıklamalardan kısa süre sonra paketler yürürlüğe girmişti.