Çanakkale’de şeftali hasadına başlayan üreticiler artan maliyet ve düşük fiyat arasında kaldı. Şeftali fiyatının maliyetlerini karşılamadığını belirten üreticiler, düşük fiyatlara rağmen satış da yapamadıklarını belirtiyorlar.

Şeftali üreticinin elinde çürüyor
Fotoğraf: AA

İlayda SORKU

Türkiye’de şeftalinin en çok üretilen yerlerinden biri olan Çanakkale’nin Lapseki ilçesinde, şeftaliler bu yıl üreticinin elinde kaldı. Şeftali üreticileri, artan maliyet ve düşük fiyat verilmesi yüzünden zor durumda. İşçiliği, ilacı, gübresi gibi pek çok farklı konuda yoğun emek isteyen bir meyve olan şeftalinin satış fiyatı 3,5 TL ile 6 TL arasında değişirken, tüysüz şeftali olarak da bilinen nektarinin fiyatı ise 7 TL ile 10 TL arasında kaldı.

Lapseki’de yaşayan ve şeftali üreticiliği yapan Hasan Yıldırım, “Rekolte yüksek ama kalitesi düşük bir yıldı. Önceki yıllarda verim azdı. O yüzden budama güzel olmadı. Kış sezonu soğuk geçince ağaçlar soğuklarda istediğini aldı fakat budama yüzünden kalitesi düşük ürünler aldık. Tahmini rekolte miktarı 4 ton civarında. Fiyat alımları ise beklentinin altında çıktı. Şeftali üreticisi satış fiyatını 10 lira beklerken piyasada tüylü şeftali 3,5 TL ile 6 TL civarında. Tüysüz şeftali de biraz daha yüksek. Maliyetlerimiz ise 3 kat arttı. Geçen sene 30 bin lira ilaç ve gübre ücreti veren üretici, şu an 100 bin lira ödüyor. Meyve suyu fabrikaları yeteri kadar ürün satın almadığı için piyasa 1,5 TL ile 2 TL arasında. Vatandaş sandık başında kavga ediyor. Sıkıntı hat safhada baktığımız zaman. Vatandaş meyve suyu fabrikaları için ürününü satamıyor ve ürünler çürüyor. Beklentiler karşılanmadığı için şeftali piyasası bu sene yine perişan. İhracat fiyatlarına baktığımız zaman yeteri kadar mal satılmadığı için vatandaş meyve suyu üreticilerine satış yapmaya mecbur kalıyor” dedi.

‘İKİ LİRA DA OLSA ALIN’

Ziraat Mühendisleri Odası Çanakkale Şube Başkanı Hicri Nalbant ise, “Çanakkale’de, Marmara Bölgesi’nde meyveciliğin en çok geliştiği yerlerden birisi Lapseki. Lapseki’de en çok yetişen meyve başta şeftali. Nektarin üretiminin Türkiye’de en çok yapıldığı yer de Lapseki. Böyle bir özellik de var. Lapseki’de mayıs ayında şeftali erkenci çeşitlerde hasada başlar. Ekim ayının 15’ine kadar dalından şeftali koparılır. Bu sürede hep şeftali vardır. Çeşidin biri biter biri başlar. Meyvecilik bir kültür işi. Tarla bitkileri yetiştiren insanları meyveci yapamazsınız hemen. Bir de emeği yoğun bir iş. İşçiliği, gübresi, ilacı; her şeyi diğer ürünlere göre fazla. Tabi bu işi yapacak insanların da bilgili olması lazım, yetişmiş olması lazım. Öyle herkes yapamaz. Şu an ise çok ciddi bir işçi sorunu var. Yurtdışından gelen Afganların çalıştığı bir alan oldu artık şeftali hasadı. Ancak orda da işin kalitesi ve verimliliği düşüyor. Meyvecilik ile alakası olmayan insanlara meyve toplatırsanız, o zaman verdiğiniz para bir yana hasarınız fazla olur” dedi. Şeftali üreticiliğinin emek istediğinin altını çizen Nalbant, şunları söyledi: “Şeftalisini getiren insanlara, firmalara şeftali veren insanlara 2-3 ay sonrasına çek verildiği duyumlarını almaya başladık. Bu çok olumsuz bir durum. Şeftali buğday gibi, domates gibi değil. Bu sene diyelim ki toplamadınız. Yine de bakımını yapmak zorundasınız. Bir şeftali bahçesi normal verime on yaşında geliyor. Diyelim ki yirmi yaşında da ömrünü tamamlıyor. 20 yıllık bir emek var bu işin içerisinde. Yani ben bu işten vazgeçtim deseniz, yerine ikame edeceğiniz başka bir ürün de yok. Şeftali yapacaksınız. Zarar da olsa sineye çekip götürmek zorundasınız. Şeftali üreticisi ciddi olarak çok zor durumda şu anda. Biz Ziraat Mühendisleri Odası’yız, bir meslek örgütüyüz. Görevimiz, meslektaşlarımızın çıkarlarını korumak. Fakat aynı zamanda kamuoyunu da bilgilendirmek. Burada asıl iş, Ziraat Odaları’nın genel merkezi dâhil, illerdeki, ilçelerdeki Ziraat Odaları’nın bu işe sahip çıkması lazım. Fakat böyle bir sahiplik görmüyoruz, bu çok büyük bir eksiklik üretici açısından.”