Sene sonunda 1,8 milyon öğrenci 8'inci sınıftan mezun oluyor: Anadolu liselerinde 1970’lere dönülebilir

MUSTAFA KÖMÜŞ mustafa.k@birgun.net

Liselere Geçiş Sınavı’na (LGS) bu yıl geçen yıldan farklı olarak çok daha fazla öğrenci girecek. 2012’de getirilen 60 aylıkların okula başlatılması ve 4+4+4 sistemi nedeniyle sınava giren öğrenci sayısı yüzde 50 oranında katlanacak. Geçen yıl 8’inci sınıflardan 1,2 milyon kişi mezun olmuştu. Bu sayı 2020’de 1,8 milyonu bulacak. Bu da yeni sorunları beraberinde getirecek.

Hali hazırda kontenjan sorunu yaşayan Anadolu liselerinin bu problemi daha da büyüyecek. Ayrıca sınavla öğrenci alan ‘nitelikli’ liseler arasında yer alan Anadolu liseleri nicelik olarak zaten yetersizken, öğrenci sayısının artmasıyla bu durum içinden çıkılmaz hale gelecek. Şu an sınavla öğrenci alan nitelikli liselerin yüzde 56’sı imam hatip ve meslek liselerinden oluşuyor. Velilerse daha çok fen liseleriyle Anadolu liselerini tercih ediyor. Akademik eğitim veren fen liseleri ve Anadolu liselerinin kontenjanlarının düşük olması nedeniyle sınavla yerleşemeyen öğrenciler daha sonra da çember sistemi nedeniyle ilçe milli eğitim müdürlüklerinin yönlendirmesiyle imam hatip veya meslek lisesine gitmek zorunda kalıyor. Örneğin Bolu’da imam hatibe gitmeye zorlanan öğrencilerin velileri, çocuklarını Anadolu lisesine göndermek istemişti. İlçe milli eğitimse öğrencileri imam hatibe yönlendirmişti.

KONTENJANLAR

Şu an var olan lise türleri ve bunların kontenjanları ile okul sayıları şöyle:

♦ 2 bin 582 Anadolu lisesinin kontenjanı 1 milyon 522 bin 20
♦ 310 fen lisesinin kontenjanı 124 bin 219
♦ 92 sosyal bilimler lisesinin kontenjanı 39 bin 540
♦ 5 bin 138 dini eğitim veren lisenin kontenjanı 1 milyon 300 bin
♦ 3 bin 753 meslek lisesinin kontenjanı 1 milyon 509 bin.

ORTALAMALAR
Bu rakamlar da gösteriyor ki okul türü başına en az kontenjan dini eğitim veren liselerde bulunuyor. Buna göre okul türlerine göre öğrenci ortalamaları şöyle:

♦ Anadolu liseleri: 533
♦ Meslek liseleri: 402
♦ Fen liseleri: 400
♦ Dini eğitim veren liseler: 253

AKP ŞANSSIZLIĞI

Konuyla ilgili BirGün’e konuşan Eğitim Uzmanı Ali Taştan “İmam hatipler dışındaki okulların hem kontenjanları yüksek hem de birçoğu tam kapasite çalışıyor. Burada büyük bir adaletsizlik var. İmam hatiplerin ortalaması 250’lerde ama bazı yerlerde bunun da altında. Özellikle 20’nin 30’un altında öğrencisi olan imam hatipler var. 1,8 milyon çocuk seneye liseye başlayacak. Sınavla öğrenci alan liselerin kapasitesi 126 bin 510. Öğrencilerin geçen yıl yüzde 1’lik dilime girmesi gerekiyordu. Önümüzdeki yıl yüzde 0,7’lik dilime girmesi gerekiyor. 200 çocuktan biri girecek bu okullara nerdeyse. Bu kuşağın böyle bir şanssızlığı var. AKP iktidarının 4+4+4 geçiş sürecinde eğitimcileri dinlememesinin sonucu bu. Bu çocuklar hem kötü ve niteliksiz eğitim aldılar hem de çok daha zor bir sınava girecekler. Ayrıca bu çocuklar için 25 bin yeni dersliğe ihtiyacı var. Anadolu liseleri zaten dolu, gelecek yıl imam hatipler de dolacak. Çocukların gideceği okul olmayacağı için mecburen dolacak imam hatipler. Bu adrese dayalı sistem nedeniyle imam hatipleri de bu şekilde doldurmuş olacaklar” dedi.

ÜÇLÜ EĞİTİME GEÇİLİR

Bu öğrencilerin liseye başlamasıyla birlikte AKP’nin sürekli söylediği “ikili eğitimi kaldıracağız” vaadinin de hayale döndüğünü ifade eden Taştan şunları söyledi: “İkili eğitimin kalkması artık mümkün değil. Mevcut zaten 40 bin 50 bin derslik ihtiyacı varken şimdi de 25 bin derslik ihtiyacı ortaya çıkıyor. O nedenle liselerde tekli eğitime geçilmesi önümüzdeki 5 yılda mümkün değil. Bakanlığın bu kadar dersliği yapacak bir bütçesi de yok. Yatırım bütçesi yüzde 4,6’ya indi. 97-98’de 8 yıllık zorunlu eğitim dönemindeki gibi bir atılım yapılmazsa çözüm mümkün değil. Anadolu liselerinin neredeyse tamamı ikili eğitime geçecek. İmam hatiplerin 9’uncu sınıfları dolacak. Hatta 70’li yıllarda yapılan bir sistem var: Üçlü eğitim. Ona geçmek zorunda kalabiliriz. Şu an bile 20.50’de okuldan çıkan çocuklar var. Bu sisteme mecbur kalırsak çocuklar gece yarılarında çıkmak zorunda kalabilir.”