Sermayeye ballı lokma halka kuru ekmek
Evlerine ekmek dahi götüremeyecek durumda olan esnafa sadaka gibi desteğe tepki yağdı. Açıklanan paket esnafın derdine çare olmaktan çok uzak. İşletme sahipleri “Sermayeye gelince korkunç rakamlar, esnafa gelince komik rakamlar” dedi.
Havva Gümüşkaya
AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, önceki gün kabine toplantısının ardından esnafa yönelik destek paketini açıkladı. Aylardır iktidardan bir destek açıklaması bekleyen esnaf açıklanan paketin ardından hayal kırıklığına uğradı.
Erdoğan’ın açıkladığı pakete göre koronavirüs salgını nedeniyle uygulanan sokağa çıkma kısıtlamalarından etkilenen toplam 1 milyon 239 bin 438 kişiye 3 ay süreyle ayda bin lira destek ödemesi yapılacak. İşyeri kira olan esnafa ise 3 ay süreyle büyükşehirlerde 750 lira, diğer şehirlerde aylık 500 lira kira desteği verilecek.
Erdoğan, konuşmasında sermaye çevrelerine güven vermeyi de ihmal etmedi. Ancak Mart ayında kapanan, haziranda normalleşme süreci ile kısmi açılan ancak pandemi öncesi cirolarına ulaşamayan esnaf yeni kapanmalarla birlikte tam anlamıyla kriz yaşarken Erdoğan’ın açıkladığı pakete tepki gösterdi.
İstanbul Avcılar’da Maymun Bar adlı mekânın sahibi Murat Akbaş, “750 lira gibi komik bir rakam esnafın hiçbir derdine çare olmaz” dedi.
Akbaş, açıklanan kira yardımına tepki göstererek “Sorun sermayeye geldiği zaman korkunç olanakları ve teşvikleri açıklayan iktidar emekçilere ve esnafa geldiği zaman komik rakamlarla destek sunduğu algını oluşturmaya çalışıyor” ifadelerini kullandı.
RESMİ DÜZENLEME ŞART
Kira ödemesi ile ilgili mutlaka bir düzenleme yapılması gerektiğini söyleyen Akbaş, “Mülk sahipleri ile mutlaka bir düzenleme yapılmalıdır. Mülk sahipleri ile kiracılar arasında oluşturulacak bir konsensüsün bence yasal olarak da bu pandemi döneminde oluşturulması gerekiyor. Kira işlevli olan yerlerden alınması gereken bir paradır. Şuan bütün dükkânlar kapalı” dedi.
15 bin lira kira verdiğini belirten Akbaş, ortalama olarak elektrik faturasının 5 bin, su faturasının ise 1500 lira civarında geldiğini ifade etti.
İKTİDAR EMEKÇİDEN YANA DEĞİL
İşletmelerin halk sağlığı için kapalı olduğunu belirten Akbaş:
“Bizi devlet kapattı bu nedenle bu iş yerlerinden talep ettiği her şeyi iptal etmelidir. Hesabı bir milyonun üzerine çıkan en az bin küsur kişi var. Bu dönemde bile zenginleşen insanlar var. Ülkede insanlar açım diye bağırırken bir tarafta zenginlik alabildiğine sürüyor. Bu bile bu iktidarın esnaftan ve emekçiden yana olmadığı, onun içinde komik rakamlarla bizi susturmaya çalıştığı çok açık.”
Sektör çalışanlarının çoğunun güvencesiz çalıştığını söyleyen Akbaş, “Hepsi işten çıkarılmış durumda. Hepsi öğrenci çocuklar, part-time çalışan, yoksul halkın çocukları. Onlara yönelik mutlaka en az asgari ücret düzeyinde yardım yapılması gerekiyor” şeklinde konuştu.
ŞAKA GİBİ
Kızılay Kültür ve Yaşam Derneği Başkanı Mehmet Öz de açıklanan rakamın şaka gibi olduğunu söyledi:
“Ya bu ülkeyi yönetenlerle aynı ülkede yaşamıyoruz ya da zaman olarak aynı zamanda yaşamıyoruz. Ya da en son gerçekten çok başarılılar. Yabancılaşma bu kadar olabilir. Esnaflar toplumun eli ayağıdır. Bugün yaşananların sonuçlarını onlar tarafından da önümüzdeki de dönemde görüleceğini düşünüyorum.”
Krizin çok ciddi boyutlara ulaştığını söyleyen Öz:
“Hangi iş kolunda olursanız olun, en ufağından en büyüğüne kadar ciddi bir kriz yaşanıyor. Kızılay’da çok sayıda işletme kapalı ve kiraları on ila 20 bin lira arasında. Esnafı tek kişi olarak düşünmek yanlış olur. Çünkü çalışma arkadaşlarından ve onların ailelerinde de sorumludur.”
***
AKP’den esnafa destek değil acı şaka
Erdoğan’ın açıkladığı esnaf paketine ilişkin açıklama yapan CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba “10 ayın sonunda iktidar esnafa gelir ve kira desteği adı altında açıkladığı paket, esnafın yaşadığı gelir kaybını çözmekten çok uzaktır” dedi.
Ağbaba şunları söyledi:
"İktidarın açıkladığı destek paketinde esnafın biriken faturaları için bir öneri yok. SGK ve BAĞ-KUR Prim borçları için herhangi bir açıklama yok. Esnafımıza yönelik sicil affı çıkarılması bu destek paketinde yok. Esnaflarımıza yönelik icra işlemlerinin durdurulması için bir çalışma yok. Kayıt dışı çalışan, günlük kazanıp günlük harcayan 6 milyona yakın sokak esnafı için bir öneri yok. Kısaca iktidarın destek paketinde esnafın derdine derman olacak hiçbir öneri yok. Ayrıca esnafa 3 aylık süreyle verilecek 1000 TL nakdi destek esnafın hangi sorununu çözecek? Gelir kaybı yaşayan esnafımıza aylık 2500 TL ile 3500 TL arası gelir desteği paketinin hayata geçirilmesidir."