Shahidul Alam

İnsan hakları aktivisti, fotomuhabir, yazar, galeri yöneticisi. 5 Ağustos tarihinden bu yana tutuklu. Bangladeşli Shahidul Alam, Al Jazeera televizyonuna verdiği demeç sonrası Dhaka polisi tarafından ‘hükümet karşıtı propaganda yürütme’ suçlamasıyla gözaltına alındı. 11 Eylül günü görülen kefalet duruşmasında serbest bırakılma talebi reddedildi.

Bangladeş Bilgi ve İletişim Teknolojisi Yasası’nın 57. Maddesi uyarınca tutukluluğunun devamına karar verildi. İşkence ve kötü muameleye maruz kalması nedeniyle sağlık sorunları yaşıyor.

‘Militan Fotoğraf ve Fotoğrafçı’ adlı kitabımda şunları yazmıştım: “…görmenin sınırları dert edinilirse açılır, çünkü dertler yaşadıklarımızla ilişkiye girer. İnsan önce ve temel olarak eylemdir, yaptığı şeylerden ve davranışlarından dolayı zoolojik skaladan ayrılır. Ancak nasıl ki düşünce olmadan sahici eylem yoksa eylemle yerli yerince ilintili olmadıkça da sahici düşünce yoktur.”

Shahidul her şeyden önce bir eylem insanıdır. Kitaptan devam ediyorum:

“…Fotoğrafçının siyasi misyonlarından biri, toplumsal dünya algısı ve bu dünyada yer alan tahakküm ağının açığa çıkarılmasıyla başlar; böyle bir dünyada fotoğrafçının temel görevi, tahakkümün görünümlerini ortaya sermektir.”

Shahidul bir fotomuhabir olarak bu misyonu yaşayan biridir. Fotoğrafçılığa yöneldikten sonra Bangladeş’in 10. başkanı General Hussain Muhammad Ershad’a karşı verilen demokrasi mücadelesini belgelemeye başladı. Sonraları Malezya’daki Bangladeşli Mülteciler’ gibi birçok sorunu çalıştı. Yine kitaptan;

“Militan tavır, fotoğrafta sınırsızlığın görüntüde yakalanması imkânsızlığını, konuşan (fotoğrafçı ve fotoğrafı okuyan) özneyle tamamlamaktır. Fotoğraf yalnızca hatırlamak için değildir. Militan fotoğrafçı dediğim ise bütün bunlara konuşan öznenin eklemlenmesidir. Buysa risklidir. Militan fotoğrafçı ve fotoğraf söylemi fazla saldırgan, fazla okunaklı, yan anlamlardan yoksun fotoğraf ve fotoğrafçı anlaşılmamalıdır. ‘Görseli değişim ve dönüşümün dili olarak kullanmak’ cümlesini ağıza pelesenk etmekle, eyleme geçmek farklı şeyler. Fotoğrafların gücünün giderek azalması, seyirci kalma kültürünün bir parçası değil mi?”

Shaidul bir insan hakları savunucusu olarak aktivisttir, militandır. Tehlikeli bir muhalif olarak ülkedeki siyasal erkin hedefi olmuş, sürekli izlenmiş tehdit edilmiş, sergileri basılmış, sergi açması engellenmeye çalışılmış militan bir foto-muhabirdir.
Shahidul Alam için bugüne kadar birçok küresel eylem düzenlendi. Desmond Tutu, Noam Chomsky, Arundhati Roy serbest bırakılması için çağrı yaptı. New York, Sidney, Roma, Milan, Bombay ve Dhaka’da düzenlenen protesto yürüyüşlerine Uluslararası Yazarlar Birliği (PEN), Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), Af Örgütü (Amnesty International), İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) temsilcileri katılarak Alam’a karşı Bangladeş resmi makamlarınca yürütülen karalama kampanyasına ve tutukluluğuna son verilmesini talep etti.

Drik Ajansı ve Dhaka’da kurduğu Güney Asya Fotoğrafçılık Enstitüsü (Pathshala) dünyanın en önemli fotoğrafçılık okullarından biri. World Press Photo’nun jüri üyesi. Birçok fotoğrafçılık ödülüne layık görülürken Uluslararası Mother Jones Belgesel Fotoğrafçılığı ödülünü alan ilk Asyalı. Çektiği fotoğraflar National Geographic, Time Magazine, Newsweek, The Guardian, Le Monde’da yayımlandı. Gerçekleştirdiği insani yardım faaliyetleri nedeniyle 2018 Lucie Awards ödülünü alacak.

Chobi Mela festivalinin direktörü/yöneticisi ve Majority World Agency yönetim kurulu başkanı olan Alam’ın çalışmaları Newyork’taki MOMA galerisinde, Paris’teki Georges Pompidou merkezinde, Londra Royal Albert Hall da ve Tahran’daki Modern Sanatlar Müzesi’nde sergilendi. Alam Sunderland Üniversitesi’nde misafir profesör ve National Geographics Derneği’nin ‘Bütün Yollar’ adlı programında yönetim kurulu üyesi. Alam’ın son kitabı “My Journey as a Witness” (Bir Tanık Olarak Yolculuğum)

Shahidul bize yabancı değil, sıklıkla ülkemize gelen bir fotoğrafçı. 2016’da Diyarbakır Uluslararası Fotoğraf Günleri’nin 4.sünde ‘Malezya’daki Bangladeşli Mülteciler’ ile ilgili sunum ve gösteri gerçekleştirdi. Fotofest sürecinde de Galata Fotoğrafhanesi’nin davetlisi olarak da gelmişti.