Şiddet ‘bireysel’ değil, toplumsal

Bireysel silahlanma tüm ülke genelinde giderek artarken, sokaklardaki mafyalaşma ve şiddet eğilimi de tırmanıyor. Sokaklar adeta farklı mafya gruplarının mücadele alanına dönerken AKP iktidarının hem cezasızlık politikası hem çeteleşmenin önünü açan tercihleri zorbalığın boyutunu artırıyor. Önlemlerin yetersizliği ve caydırıcı olmayan cezalar, silahlara ulaşımın bir tık kadar kolay olmasının yanı sıra iktidar tarafından önleri açılan çeteler de tüm ülkenin Teksas’a dönüşmesini sağladı. 2014 yılından bu yana Türkiye’nin silahlı şiddet haritasını raporlaştıran Umut Vakfı’nın geçen seneye ait verileri de vahameti bir kez daha ortaya koydu.

HER GEÇEN YIL ARTIYOR

Rapora göre, geçen sene 3 bin 801 silahlı şiddet olayı yaşandı. Bu verilerle,  2023 yılına oranla silahlı olayların artığı görüldü. 3 bin 801 silahlı vakanın 2 bin 370’i ölümle 3 bin 829’u ise yaralanmayla sonuçlandı. İnsan hakları savunucuları, verilen cezaların artması ve olay öncesinde önlemlerin alınması yönünde çağrı yaptı.

Rapora göre geçen sene 3 bin 801 silahlı şiddetin 3 bin 194’ünde ateşli silahlarla gerçekleşti. 607 olayda ise çoğunluğu bıçak olmak üzere kesici aletler kullanıldı. Bölgeler bazında bakıldığında ise en çok şiddet olayının yaşandığı bölge; bin 145 olayla Marmara Bölgesi oldu. Marmara Bölgesi’ni bu yıl 631 olayla Güneydoğu Anadolu, 500 olayla Karadeniz, 499 olayla İç Anadolu, 413 olayla Ege, 399 olayla Akdeniz, 214 olayla da Doğu Anadolu Bölgesi takip etti.

Ayrıca; Ege, Karadeniz, Akdeniz ve Doğu Anadolu Bölgesi’nde geçen seneye oranla bir düşüş gözlemlenirken Marmara, Güneydoğu ve İç Anadolu bölgelerinde olay sayısında artış dikkat çekti. Öte yandan en çok silahlı olayın yaşandığı il İstanbul oldu. Umut Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Psikiyatrist Ayhan Akcan, her 3 vakadan 2’sinin ölümle sonuçlandığını söyledi. Akcan 20 olaydan 17’sinin ateşli silahla gerçekleştiğine dikkat çekerek şu ifadeleri kullandı:

“2014 ile 2024 yılını karşılaştırdığımızda artışın yaşandığını görüyoruz, vaka sayılarında yüzde 20 oranında artış var. Her geçen gün silah şiddeti artıyor ve ciddi bir sosyal olay olarak karşımıza çıkıyor. Devletin asayiş tedbirleri içerisinde özellikle ruhsatsız silahlar üzerinden silah şiddetini arındırmaya yönelik çalışmaları yetersiz, istenilen sonuçları elde edemiyoruz. Daha kalıcı yöntemlerin alınması gerekiyor. Özellikle büyük metropollerde silahlı şiddet olayları artıyor. Olaylarda silah kullanım oranları geçen yıla oranla yüzde 2 artmış. Biz verilerimizi 3. sayfa haberlerinden derliyoruz, bu vakalar belki iki katından daha fazla. Yasa var ama sonuç yok. Ruhsatsız silahın cezasını da artırdılar ama işin sosyal yönü unutuldu. İnsanlar bu silahları hangi ortamlarda kullandığı tartışılıp tedbir getirilmesi gerekiyor. Evlerde silahların artığını biliyoruz. Referans sistemi getirilip erkek eve silah alırken eşinden onay alması gerekiyor. Taşıma ruhsatı alırken kişilerin hukuk departmanından referans alması gerekiyor. İlk ruhsat başvurusunda bekleme süresi getirilmesi gerekiyor. Ruhsat öncesi eğitim verilmeli ve sonrası denetim de yapılmalı. Psikolojik inceleme yapılması da şart.”

∗∗∗

ÖLÜMLER HER GEÇEN YIL ARTTI

Son 11 yılda toplam 37 bin 998 olay yaşandı. En düşük silahlı şiddet, 2 bin 175 olayla 2015 yılında gerçekleşti. En yüksek olay ise 2022 yılında yaşandı. Ölüm oranları ise her geçen yıl arttı. Son 5 senede yaşanan silahlı olaylar ve olaylara bağlı ölümler şöyle: